Praca.pl Poradniki Warto wiedzieć
Pierwsza praca – zwróć uwagę na umowę!

Pierwsza praca – zwróć uwagę na umowę!

 
Pierwsza praca – zwróć uwagę na umowę!

Od wszystich aspektów zatrudnienia uwzględnionych w umowie o pracę zależeć będą uprawnienia zatrudnionego, zasady wynagradzania dodatkowej pracy, a nawet sposób zakończenia współpracy.

Bez umowy ani rusz
Podjęcie pracy zarobkowej wymaga zawarcia pisemnej umowy określającej podstawowe i istotne z perspektywy stron warunki zatrudnienia. Co do zasady powinna być ona zawarta przed dopuszczeniem pracownika do pracy, ale w wyjątkowych przypadkach ustawodawca dopuszcza pisemne potwierdzenie warunków zatrudnienia do końca pierwszej dniówki roboczej. Jeśli do tego czasu nowy pracodawca nie przekaże umowy, istnieje duże ryzyko, że będzie nas oszukiwał, zatrudniając przez pewien czas na czarno. Wiąże się to z poważnymi problemami po stronie pracownika, więc takich przypadków należy bezwzględnie unikać. W praktyce lepiej zrezygnować z takiej pracy już po pierwszym dniu, niż ryzykować większe straty.

Przykład:
Absolwent zawodowej szkoły budowlanej podjął pracę w niewielkiej firmie zajmującej się budową domów jednorodzinnych i innymi zleceniami budowlanymi. Po pierwszym dniu pracy spytał majstra o umowę, a ten zbywał go koniecznością spotkania z księgowym, następnie zgubioną pieczątką, odwlekając w ten sposób moment potwierdzenia warunków zatrudnienia. W drugim tygodniu pracy pracownikowi przydarzył się wypadek, gdyż spadł z rusztowania i złamał rękę. Fakt zatrudnienia na czarno powoduje, że pracownik nie ma co liczyć na dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej, a tym bardziej na zasiłek czy odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego. W takich przypadkach pracodawca przeważnie wypiera się tego, że w ogóle zatrudniał daną osobę, więc problematyczne może okazać się nawet uzyskanie wynagrodzenia za przepracowany okres czy potwierdzającego zatrudnienie świadectwa pracy.

Rodzaj umowy
Obok umowy o pracę w obrocie prawnym pojawiają się również kontrakty cywilnoprawne, czyli umowy – zlecenia lub o dzieło. Te pierwsze są szczególnie popularne wobec studentów, gdyż, jeśli obejmują w całości okres kształcenia, nie odprowadza się od nich składek na ubezpieczenia społeczne. Kontrakty cywilnoprawne cechuje to, że nie posługują się pojęciami typowymi dla stosunku pracy, takimi jak: praca, czas pracy, wynagrodzenie za pracę czy wypowiedzenie. Przyznają również większą elastyczność w kształtowaniu rozkładów pracy, gdyż podporządkowanie pracodawcy jest jedną z charakterystycznych cech pracowniczego zatrudnienia. Często zleceniobiorca ma również swobodę w wyborze czasu i miejsca wykonywania czynności na rzecz zlecającego. Rodzaj zawartej umowy ma istotne znaczenie, gdyż bezpośrednio przekłada się na uprawnienia przysługujące podwładnemu.

Konsekwencje wyboru konkretnej umowy
Tylko w ramach stosunku pracy podwładnego obowiązują normy czasu pracy, a przekraczająca je praca stanowi nadgodziny i jest wynagradzana z dodatkiem lub rekompensowana czasem wolnym. Odmiennie w przypadku umów prawa cywilnego aktywność podwładnego nie jest w żaden sposób limitowana. Strona umowy cywilnoprawnej nie ma też prawa do płatnego urlopu i zwolnień od pracy, np. w związku z opieką nad dzieckiem. Od takich umów odprowadza się jedynie niektóre składki na ubezpieczenia społeczne, co znacząco ogranicza krąg świadczeń, z których może skorzystać zleceniobiorca lub wykonawca dzieła. Wreszcie zaś umowy cywilnoprawne nie gwarantują podwładnemu stabilności zatrudnienia, gdyż z braku odmiennych postanowień w treści kontraktu mogą być one rozwiązane w każdym czasie i to z dnia na dzień, bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia. W efekcie z perspektywy osoby podejmującej zatrudnienie umowa o pracę stanowi najkorzystniejsze rozwiązanie.

Agata Lankamer-Prasołek Pogotowie Kadrowe Lankamer-Prasołek Sp. J.

Więcej artykułów "Warto wiedzieć"

Polecane oferty

  • Mobilny Ekspert Majątkowy

    GRUPA PZU   Jelenia Góra    praca mobilna
    specjalista mid / junior / senior  umowa o pracę  pełny etat  rekrutacja online
    5 godz.
    Wykonywanie oględziny uszkodzonych zabudowań i upraw wraz ze sporządzeniem opisu szkody i dokumentacji fotograficznej; Ustalanie wielkości szkody oraz wyliczenie jej wartości; Podejmowanie działań zmierzających do optymalizacji kosztów likwidacji szkody; Przestrzeganie standardów i...
  • Specjalista ds. Technicznej Obsługi Szkód

    GRUPA PZU   Lublin    praca hybrydowa
    specjalista mid / junior / senior  umowa o pracę  pełny etat  rekrutacja online
    6 godz.
    Ustalanie wysokości oraz rozliczanie szkód majątkowych; Weryfikacja kosztorysów i faktur; Uzgadnianie kosztów oraz prowadzenie negocjacji ugodowych z poszkodowanymi; Przestrzeganie standardów i procedur w zakresie likwidacji szkód majątkowych oraz jakości obsługi klienta;
  • Kierownik Zespołu Mobilnych Ekspertów Majątkowych

    GRUPA PZU   Bydgoszcz    praca stacjonarna
    menedżer / kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat  rekrutacja online
    7 godz.
    Zarządzanie zespołem, planowanie, koordynowanie pracy Mobilnych Ekspertów Majątkowych; Współdziałanie z innymi obszarami i pionami oraz podmiotami zewnętrznymi m.in. poprzez udział w spotkaniach wewnętrznych i zewnętrznych z klientami, negocjacje umów ubezpieczeniowych, negocjacje...
  • Młodsza specjalistka / Młodszy specjalista ds. budowania relacji i wsparcia klienta​ (placówka partnerska)

    mBank S.A.   Nysa    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    10 godz.
    w tej roli będziesz odpowiadać za: sprzedaż produktów bankowych (m.in. konta, kredyty, depozyty, inwestycje) pozyskiwanie nowych klientów; promowanie zdalnych kanałów dystrybucji; realizowanie ilościowych oraz jakościowych celów sprzedażowych; budowanie pozytywnego wizerunku mBanku;
  • Specjalista ds. Obsługi Logistycznej

    Schenker sp z o.o.   Teresin, (gmina), Masovia    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    10 godz.
    Zakres zadań: Odpowiadanie za zgodność i wiarygodność wykonywanych ruchów/ przesunieć w systemie WMS poprzez rejestracje poprawnie danych w systemie magazynowym; Przygotowywanie dokumentów transportowych zgodnie z przepisami transportowymi oraz procedurami operacyjnymi; Rejestracja danych...
  • Specjalista / Specjalistka IT z j. niemieckim

    Nowy Styl   Kraków    praca stacjonarna
    specjalista (mid)  umowa o pracę  pełny etat
    10 godz.
    Twój zakres obowiązków: monitoring zgłoszeń i obsługa incydentów IT; udział w projektach prowadzonych przez Departament Informatyki; praca w systemie ticketowym; zapewnienie prawidłowej i bezawaryjnej pracy infrastruktury IT; zdalne i lokalne wsparcie użytkowników z zakresu oprogramowania...

Najnowsze artykuły

„Trzynastka” – dodatkowe wynagrodzenie roczne, komu przysługuje, jak obliczać

„Trzynastka” – dodatkowe wynagrodzenie roczne, komu przysługuje, jak obliczać

Na koniec roku niektórzy otrzymają dodatkowe wynagrodzenie roczne – tzw. trzynastkę. Nie ma ona charakteru powszechnego, zgodnie z przepisami przewidziana jest dla określonej grupy zawodów. Co więcej, trzynastkę łatwo stracić np. przez nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy. Wyjaśniamy, kto i kiedy otrzyma dodatkowe wynagrodzenie, a także jaka jest jego wysokość za 2024 rok.

Płace w Polsce wkrótce będą jawne. „Nie jesteśmy na to gotowi” – ocenia ekspert rynku pracy Mateusz Żydek

Płace w Polsce wkrótce będą jawne. „Nie jesteśmy na to gotowi” – ocenia ekspert rynku pracy Mateusz Żydek

O zarobkach często nie mówi się nawet bliskim, a zgodnie z prawem UE płace w Polsce mają wkrótce być powszechnie znane. – Nawet pracownicy, którzy są przekonani, że to właściwa droga, nadal bardzo mocno sygnalizują obawę, że jawność wynagrodzeń będzie powodować konflikty – zauważa Mateusz Żydek. Ekspert rynku pracy z Randstad Polska wyjaśnia, jak jawność płac może wyglądać w praktyce.

Rynek pracy 2025 – jakie zmiany czekają nas w nowym roku?

Rynek pracy 2025 – jakie zmiany czekają nas w nowym roku?

– Praca przyszłości będzie hybrydowa, zdalna lub oparta na projektach, a efektywność będzie mierzona nie tylko wynikami, ale i zdolnością współpracy i adaptacji. Nie oznacza to jednak, że technologia całkiem zdominuje rynek pracy. Przeciwnie, to właśnie ludzka kreatywność i empatia będą wyróżniać pracowników w dobie automatyzacji – przewiduje specjalistka ds. rekrutacji Agnieszka Ciećwierz.

Stacja polarna – praca, obowiązki zawodowe, zarobki, rekrutacja

Stacja polarna – praca, obowiązki zawodowe, zarobki, rekrutacja

– Praca na biegunie południowym może się wydawać przygodą życia, lecz przed aplikacją warto przemyśleć swoją motywację. Nie ma możliwości powrotu, ponieważ komuś się nie podoba, ktoś nie daje rady i rezygnuje z udziału w wyprawie – zauważa dr Małgorzata Korczak-Abshire z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Trwa rekrutacja do polskiej stacji polarnej. Czy warto się zgłosić?

Sylwester dniem wolnym? W jakich krajach Europy?

Sylwester dniem wolnym? W jakich krajach Europy?

Dyskusje o wolnej od pracy Wigilii czy wolnym Wielkim Piątku toczą się od dawna... a co z sylwestrem? 31 grudnia należy do dni, w których większość z nas jest zajęta przygotowywaniem się do zabawy noworocznej – w związku z czym skupić się na pracy jest wyjątkowo trudno. Póki co w Polsce sylwester nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, a jak jest w innych krajach Europy?

Jak napisać CV? Rodzaje CV

Jak napisać CV? Rodzaje CV

– Nawet bardzo profesjonalnie napisane CV nie zostanie tak samo wysoko ocenione przez wszystkich rekruterów, bo każdy ma swoje przekonania i upodobania, także odnośnie stylu pisania i prezentowania informacji zawodowych – zauważa doradczyni zawodowa Anna Nowicka. Są jednak pewne elementy, które podnoszą atrakcyjność aplikacji i zwiększają szansę, że nie zostanie odrzucona przez program ATS.