Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) jest ważną dziedziną stosunków łączących pracodawcę z załogą. Każda firma, w której zatrudnienie przekracza 100 osób, jest zobowiązana do wyodrębnienia komórki (tzw. służby BHP) zajmującej się tworzeniem i egzekwowaniem procedur bezpieczeństwa. W skład takiej struktury mogą wchodzić zarówno inspektorzy BHP, jak i specjaliści, jednak sprawowanie funkcji kierowniczych zarezerwowane jest tylko dla tych drugich.
Starszy inspektor BHP
Starszy inspektor ds. BHP jest ważnym, choć często niedocenianym pracownikiem. Wbrew powszechnie panującej opinii pełni on bardzo odpowiedzialną funkcję, od której zależy bezpieczeństwo wszystkich zatrudnionych w danym zakładzie pracy. Jego działania nie ograniczają się do sporządzania zestawień i raportów na temat przeszłych zdarzeń, musi on także przewidywać możliwości wystąpienia niepożądanych sytuacji. Starszy inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy do prawidłowego pełnienia swojej funkcji potrzebuje wykształcenia kierunkowego, niekoniecznie wyższego (choć od jego posiadania uzależnione są możliwości dalszego awansu).
Starszy inspektor ds. BHP – warunki pracy
Praca starszego inspektora BHP stawia zróżnicowane wymagania. Z jednej strony jest to klasyczne środowisko biurowe – ciepłe, jasne pomieszczenia, siedzący tryb wykonywania zadań, używanie sprzętu komputerowego i szeroko pojmowane czynności administracyjne. Z drugiej jednak strony osoba na tym stanowisku musi być gotowa na działania podejmowane w zdecydowanie mniej przyjaznych warunkach – w terenie, hałasie, niskich i wysokich temperaturach, przy opadach atmosferycznych (np. budowy).
Zakres obowiązków inspektora BHP
Zakres obowiązków inspektora BHP precyzuje umowa, na podstawie której świadczona jest praca. Zazwyczaj jednak ogranicza się do wykonywania czynności, do jakich osoba pełniąca tę funkcję jest dobrze przygotowana. Do podstawowych zadań należy zatem prowadzenie analiz obejmujących ocenę ryzyka na poszczególnych stanowiskach pracy, kierowanie postępowaniami powypadkowymi, prowadzenie szkoleń, tworzenie i egzekwowanie procedur bezpieczeństwa oraz szeroko rozumiane raportowanie.
Uprawnienia starszego inspektora BHP
Osoba legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych (także studiów podyplomowych) może być zatrudniona w zakładowej służbie BHP i prowadzić instruktaż ogólny w ramach szkoleń wstępnych i okresowych. Po zarejestrowaniu działalności dopuszczalne jest świadczenie tego rodzaju usług również innym przedsiębiorstwom.
W przypadku zatrudnienia w wewnętrznej służbie BHP st. inspektor jest uprawniony m.in. do:
→ prowadzenia kontroli stanu BHP i egzekwowania procedur w tym zakresie,
→ formułowania zaleceń,
→ wnioskowania o nagrodzenie lub ukaranie pracowników,
→ natychmiastowego zatrzymania pracy urządzenia w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób,
→ natychmiastowego odsunięcia pracownika od wykonywanej pracy,
→ wnioskowania do pracodawcy o natychmiastowe zatrzymanie pracy w części lub całości zakładu, jeśli stwierdził bezpośrednie zagrożenie dla życia bądź zdrowia pracowników lub innych osób.
Uprawnienia starszego inspektora BHP są szerokie. Dbanie o bezpieczeństwo w miejscu pracy nie powinno podlegać dyskusji, gdyż zdrowie i życie pracowników jest wartością nadrzędną.
Starszy inspektor BHP – kwalifikacje
Ścieżka kariery w tym obszarze zaczyna się od stanowiska inspektora BHP, prowadząc przez funkcję starszego inspektora, specjalisty, starszego specjalisty, na głównym specjaliście kończąc. Inspektorem ds. BHP może zostać osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowo, starszy inspektor BHP musi mieć na swoim koncie co najmniej 3 lata pracy w zawodzie lub wykształcenie wyższe o kierunku lub specjalności w zakresie BHP (dopuszczalne są studia podyplomowe). Osiąganie kolejnych szczebli kariery uzależnione jest już od łącznego spełnienia warunku ukończenia studiów wyższych (także podyplomowych) oraz posiadania odpowiednio długiego stażu pracy. Dla specjalisty jest to co najmniej rok, starszego specjalistę obowiązuje co najmniej 3-letni staż, zaś główny specjalista BHP musi mieć za sobą co najmniej 5 lat pracy w zawodzie.