Urzędy pracy posiadają szereg narzędzi, które służą pomocy bezrobotnym. Środki finansowe oraz wsparcie doradcze i merytoryczne mają przyśpieszyć środków aktywizację zawodową, a w rezultacie znalezienie pracy lub podjęcie działalności gospodarczej na własny rachunek.
Pomoc przybiera różne formy, to znaczy jest dostosowywana do zróżnicowanych potrzeb, sytuacji i indywidualnych predyspozycji poszukujących pracy.
Pomoc materialna dla bezrobotnych
Bezrobotnym oferowana jest między innymi pomoc materialna, która może znacznie ułatwić odnalezienie się w nowej sytuacji i ponowny „start” na rynku pracy. Jedną z najpopularniejszych form wsparcia są bony: stażowe, zatrudnieniowe, na zasiedlenie i szkoleniowe. Tego typu pomoc materialna ma charakter pieniężny. By ją otrzymać, zarejestrowany musi spełnić określone wymagania.
Pomoc finansowa dla bezrobotnych
Wśród finansowych form wsparcia funkcjonują także m.in.
• dodatek aktywizacyjny dla osoby podejmującej zatrudnienie z własnej inicjatywy w wysokości 50% zasiłku dla bezrobotnych,
• środki na podjęcie własnej działalności gospodarczej – 4-6 krotność średniego wynagrodzenia,
• refundacja kosztów opieki na dzieckiem do lat 6 oraz niepełnosprawnym – w oparciu o faktycznie poniesione koszty, jednak nie więcej niż 50% zasiłku. Przyznawana jest przez 6 miesięcy lub na okres odbywanego stażu,
• zwrot kosztów przejazdu lub zakwaterowania – skierowana do osób dojeżdżających do pracy, a w drugim przypadku takich, które podjęły ją w miejscu oddalonym o co najmniej 3 godziny podróży od dotychczasowego miejsca zamieszkania. Można je uzyskiwać przez 12 miesięcy,
• stypendia na podjętą naukę w szkołach ponadgimnazjalnych dla dorosłych lub na studiach zaocznych w wysokości do 100% zasiłku dla bezrobotnych oraz na studiach podyplomowych w wysokości 20% zasiłku.
Pomoc socjalna dla bezrobotnych
Urzędy oferują nie tylko pieniądze, ale także pomoc logistyczną, która pomoże bezrobotnym odnaleźć się w zmiennych realiach rynku pracy. Mogą oni podnosić swoje umiejętności, co często przekłada się na poprawę sytuacji zawodowej.
Do tego typu form wsparcia należą:
1. Pośrednictwo pracy
Podstawową formą działalności urzędów pracy w całym kraju jest pomoc dla osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy w kraju i za granicą. Bezrobotny może zapoznać się w urzędzie oraz na stronach internetowych z aktualnymi ofertami zatrudnienia. Dostępne są także informacje na temat giełd i targów pracy.
Osoby spełniające określone w przepisach warunki mogą być też kierowane na staże. Oferty są zgłaszane do urzędów przez firmy i instytucje, a także bezrobotni mogą sami o nie wnioskować. Staże trwają od 3 do 6 miesięcy, a stażyście przysługuje stypendium w wysokości 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych.
2. Poradnictwo zawodowe
Zainteresowani mogą skorzystać ze wsparcia profesjonalnego doradcy zawodowego. Specjalista pomoże ocenić kwalifikacje kandydata, jego predyspozycje oraz odpowiednio dopasować dla niego ścieżkę kariery. Możliwe jest także przekwalifikowanie się pod względem zawodowym. W tym celu, doradca poleci odpowiednie szkolenia czy kierunki kształcenia. W ten sposób pomaga podnosić umiejętności i dopasować do obecnych potrzeb rynku pracy.
3. Podnoszenie kwalifikacji
Aby bezrobotni mieli większe szanse na zdobycie satysfakcjonującej pracy, w wielu przypadkach potrzebne jest podniesienie posiadanych kompetencji. Temu służą organizowane przez urzędy pracy szkolenia. Prowadzone są one przez wyspecjalizowane instytucje, które spełniają formalne wymogi niezbędne do pomocy bezrobotnym. Obejmują szeroki zakres tematów m.in. prawo, finanse, marketing czy prace biurowe. Mogą przyjąć formę zajęć grupowych, jak i indywidualnych.
Uzyskanie takiej formy pomocy wymaga spełnienia odpowiednich warunków i wypełnienia niezbędnych dokumentów. Wszelkie informacje, wzory druków oraz informacje kontaktowe są dostępne na stronach urzędów w całej Polsce.
Pomoc prawna dla bezrobotnych
Bezrobotny może również skorzystać z darmowych porad prawnych i obywatelskich. Do ich uzyskania konieczne jest złożenie oświadczenia, w którym taka osoba stwierdza, że nie jest w stanie sama ponieść kosztów związanych z uzyskaniem odpłatnej pomocy prawnej.
Zgodnie z informacjami podawanymi na stronach urzędów pracy, tego typu wsparcie obejmuje:
1) poinformowanie osoby (…) o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym;
2) wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego;
3) sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym;
4) sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Bezpłatna pomoc prawna dla bezrobotnych nie może dotyczyć prowadzenia działalności gospodarczej (chyba że chodzi o kwestie związane z jej rozpoczęciem).