Zadowolenie z pracy należy rozpatrywać w kategorii psychosocjologicznej. Składa się na nie wiele czynników materialnych i pozamaterialnych. Uczucie satysfakcji, zadowolenia wyznacza określoną postawę pracownika wobec pracy, zawodu, czy organizacji.
Satysfakcja z pracy – definicja
Pomimo wielkiego zainteresowania tematyką nigdy nie stworzono jednoznacznej teorii satysfakcji z pracy. Problematyczny mógł być sam termin zaczerpnięty z języka angielskiego „satisfaction”, który oznacza zarówno zaspokojenie potrzeb, jak i zadowolenie w znaczeniu stanu emocjonalnego, jaki zwykle towarzyszy zaspokojeniu potrzeby.
Czy satysfakcja pracowników jest istotna z perspektywy pracodawcy? Jakie znaczenie ma dla funkcjonowania przedsiębiorstwa?
Co wpływa na satysfakcję pracowników?
Dotychczasowe doświadczenia na świecie potwierdziły, że na sukces firmy wpływa zaangażowanie jej pracowników, a sukces najczęściej osiągają ludzie, którzy działają z pasją i zadowoleniem. O tym, co jest warunkiem spełnienia danego pracownika, decydują różne czynniki: atmosfera w miejscu pracy, możliwości rozwoju, skomplikowane zadania, wysokie wynagrodzenie, stabilne i bezpieczne stanowisko, jasno określone procedury i metody postępowania oraz wiele innych elementów, których nie sposób wymienić. Niezwykle ważne zatem jest poznanie odpowiedzi na pytania: co decyduje o tym, że jedna osoba na danym stanowisku osiąga sukces, podczas gdy druga, charakteryzująca się podobnymi kwalifikacjami i doświadczeniem, nie? Co należy zrobić i jak postępować, by znaleźć się w gronie tych, którzy czerpiących satysfakcję ze swojej pracy?
Jest kilka znanych czynników, które bezpośrednio wywołują zadowolenie z pracy. Wśród nich możemy wyróżnić:
- osiągnięcia tzn. pozytywne zakończenie prac, wykonanie zadania,
- uczucie uznania przez grono koleżeńskie, współpracowników, przełożonych, organizację,
- zaciekawienie, zainteresowanie wykonywaną pracą,
- zaufanie ze strony przełożonych, organizacji; możliwość wypowiadania własnych sądów; prawo do podejmowania decyzji,
- możliwość awansu przede wszystkim pionowego; większe uprawnienia i możliwości.
Psychologowie od dawna starają się wyjaśnić, w jaki sposób zaspokojenie potrzeb pracowników wpływa na ich wydajność. Jak mówi przysłowie: „Polak głodny to Polak zły”. Wynika z tego prosty morał, iż człowiek, którego potrzeby są niespełnione odczuwa przygnębienie, smutek, frustrację. Realizacja potrzeb sprzyja pozytywnej postawie wobec pracy, a ta z kolei mobilizuje do wysiłku. Pozytywne uczucia, do których należy też niewątpliwie uczucie satysfakcji, wywołują w ludziach ukryte siły i możliwości, podwajają chęci do dalszej wydajnej pracy i kolejnych sukcesów.
Motywowanie pracowników a zadowolenie z pracy
Nie można się łudzić, że wpływając na zadowolenie pracowników, wpłynie się na wydajność ich pracy i wynik końcowy przedsiębiorstwa. Niewątpliwie należy się zgodzić, iż zaspokojenie potrzeb sprzyja bardziej zdrowiu, niż praca w warunkach stresu, co chwila wybuchających konfliktach czy też poczuciu niesprawiedliwego traktowania. Dobre układy w organizacji, miła atmosfera wpływają na nastawienie pracownika do miejsca pracy, oddziaływają na jego decyzje, co do zmiany firmy, mogą zmniejszyć absencję lub liczbę spóźnień, lecz nie dadzą żadnej gwarancji wzrostu wydajności pracy. Na to nie ma reguły.
Owszem istnieje związek między uczuciem satysfakcji z wykonywanej pracy a wzrostem wydajności, lecz w odwrotnej zależności niż by się nam wydawało. Wydajność pracy jest przyczyną, a zadowolenie skutkiem. Do takich wniosków doszli wszyscy naukowcy prowadzący na ten temat długoletnie badania. Łatwo to wyjaśnić przy pomocy nagród, które łączą te dwa zjawiska. Wydajny pracownik jest nagradzany za trud i poświęcenie. Nagroda na ogół przyjmuje formę finansową, a więc za ciężką pracę pracownik dostaje dodatkowe pieniądze. To z kolei sprawia, iż jest on zadowolony i usatysfakcjonowany faktem, iż jego wysiłek został doceniony. Szczególnie nagrody wewnętrzne, które są ściślej związane bezpośrednio z samą pracą sprawiają, że pracownik nie zwalnia tempa, wręcz przeciwnie, uczucie satysfakcji mobilizuje go do dalszej lepszej pracy.
Co motywuje do pracy
Satysfakcja z pracy jest uczuciem niezwykle ważnym w życiu każdego człowieka. Stawia się ją zaraz obok wysokości zarobków oraz dobrej atmosfery w miejscu zatrudnienia. Wynika z tego, że spełnienie w życiu zawodowym jest stawiane ponad inne czynniki. Trudno się temu dziwić, przecież tylko człowiek zadowolony, spełniony w swoim zadaniu potrafi czerpać swoistą przyjemność z wykonywanej pracy.
Należy jednak pamiętać, iż stan euforii nie tworzy się sam z siebie. Jest to rola kierownictwa – przełożonych, liderów grup. To w ich kompetencjach leży motywowanie pracowników, to oni muszą wiedzieć, co motywuje do pracy daną osobę. Powinni nieustanie stawiać przed pracownikami wciąż nowe, trudniejsze zadania a jednocześnie nie ograniczać im możliwości wykazania się odpowiedzialnością i kreatywnością. Kolejną ważną rzeczą jest system uznaniowy, dzięki któremu pracownik wie, że jego ciężka praca zostanie dostrzeżona i odpowiednio doceniona. Po trzecie, kierownictwo powinno dążyć do wytworzenia więzi łączących pracowników ze sobą i z organizacją.
Konkludując, zadowolenie z pracy pojawia się po wykonaniu pewnego zadania, jest ono skutkiem, a nie przyczyną. Jednakże wszelkie miłe uczucia towarzyszące satysfakcji powodują, iż człowiek stara się zachować ten stan jak najdłużej, co pociąga za sobą dalsze starania.
