Praca.pl Poradniki Rynek pracy
Nowelizacja Kodeksu pracy a praca zdalna

Nowelizacja Kodeksu pracy a praca zdalna

 
Nowelizacja Kodeksu pracy a praca zdalna

Rynek pracy diametralnie zmienił się na przestrzeni ostatnich lat. Otworzył nas na nowe rozwiązania, jednocześnie dowodząc, że pracownik zdalny jest co najmniej tak samo wydajny i efektywny, jak ten stacjonarny. Praca zdalna – choć coraz popularniejsza – pozostawała niewidzialna przez polskie prawo pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy ma jednak uregulować wszelkie kwestie związane z pełnieniem obowiązków służbowych zdalnie. O te wnioskować będzie mógł zarówno sam pracownik, jak i pracodawca. Przepisy mają wejść w życie 1 marca 2023 roku. 

 

Spis treści

Obowiązek pracy zdalnej – w jakich przypadkach?

 

Dotychczas obowiązujące prawo pracy nie definiowało zjawiska pracy zdalnej. Przepisy regulujące taki model pełnienia obowiązków służbowych przewiduje natomiast nowelizacja Kodeksu pracy. Ta wprowadzi także zmiany w urlopach 2023, zmiany w umowach o pracę czy nowe przepisy dotyczące kontroli pracowników. 

 

W nowym Kodeksie pracy ma znaleźć się zapis mówiący, że: praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. To jednak nie wszystko! Nowe prawo pracy wskazuje na kilka okoliczności, w których praca zdalna będzie wykonywana na wyraźne polecenie pracodawcy. Przełożony może nakazać pracę zdalną:

 

  • w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub

  • w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej – jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

 

W tym miejscu warto jednak zwrócić uwagę na pewne rozróżnienie obowiązujące w powyższych przypadkach. Punkt pierwszy pozwala na wysłanie pracownika na pracę zdalną chociażby w momencie wybuchu pandemii czy innego rodzaju kataklizmu. W drugim przypadku – gdy pracodawca nie jest w stanie zapewnić podwładnemu bezpiecznych warunków pracy – przed zleceniem mu pracy zdalnej musi odebrać od pracownika oświadczenie, w którym ten zapewnia, że posiada odpowiednie warunki lokalowe do pełnienia obowiązków w formie zdalnej. 

 

Pracodawca będzie mógł cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej w dowolnym momencie. Warunkiem jest poinformowanie o tym pracownika z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem. 

 

Praca zdalna – jakie obowiązki ma pracodawca? 

 

Praca zdalna w Kodeksie pracy to niezbędna zmiana regulująca ten rodzaj pełnienia obowiązków służbowych przez pracownika. Nowe prawo pracy w jasny sposób ma określać zarówno prawa, jak i obowiązki obu stron. Warto więc wiedzieć, że w świetle przepisów pracodawca będzie zobowiązany: 

 

  1. Zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, łącznie z urządzeniami technicznymi, niezbędnymi do wykonywania pracy zdalnej.

  2. Zapewnić instalację czy serwis narzędzi pracy, które będą niezbędne do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane związane z ich wykorzystaniem.

  3. Pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.

  4. Pokryć inne koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu.

  5. Zapewnić pracownikowi na pracy zdalnej szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do pełnienia obowiązków służbowych.

  6. Ustalić wysokość ekwiwalentu pieniężnego w przypadku wykorzystywania w pracy własnego sprzętu. 

 

Pamiętaj! 

 

Pracodawca, w przypadku niezapewnienia pracownikowi służbowego sprzętu, zobowiązany jest do ustalenia z pracownikiem wysokości ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnych narzędzi pracy, np. prywatnego laptopa czy innych urządzeń biurowych. 

 

Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej? 

 

Zmiana ustawy i regulacje prawne dotyczące zagadnienia pracy zdalnej rozwiewają wszelkie wątpliwości w tym zakresie. Zatem jakie jeszcze obowiązki spoczywają na pracodawcy? Jakie zmiany wprowadzi nowe prawo pracy? Co warto wiedzieć w kwestii zagadnienia: „Kodeks pracy – praca zdalna”? 

 

W ustawie ma znaleźć się zapis dotyczący tak zwanej pracy zdalnej okazjonalnej czy też pracy zdalnej na żądanie, która będzie stosowana w okolicznościach uzasadnionych przez pracownika. Zgodnie z projektowanymi przepisami przełożony nie będzie mógł odmówić takiej pracy w kilku konkretnych przypadkach. 

 

Pracodawca musi uwzględnić wniosek pracownika o wykonywanie pracy zdalnej między innymi w przypadku, gdy:

 

  • kobieta jest w ciąży,

  • pracownik wychowuje dziecko, które nie ukończyło 4. roku życia i pracownik musi sprawować nad nim opiekę,

  • pracownik sprawuje opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub osobą zamieszkującą wspólne gospodarstwo domowe i posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności.

 

Pamiętaj! 

 

Pracownik zyska prawo do 24 dni pracy zdalnej okazjonalnej w danym roku kalendarzowym.

 

Choć umożliwienie pracownikowi pracy zdalnej na żądanie będzie jednym z obowiązków pracodawcy, ten może odrzucić wniosek podwładnego, kiedy będzie to uzasadnione rodzajem pracy czy jej organizacją. Odmowę przyjęcia wniosku o sprawowanie pracy zdalnej przełożony musi uzasadnić w terminie 7 dni roboczych od dnia wpłynięcia wniosku pracownika.

 

Praca zdalna a ekwiwalent pieniężny

 

Z zagadnieniem: „praca zdalna – rozporządzenie” i nowelizacją prawa pracy wiąże się jeszcze jedna niezwykle ważna kwestia. Ta dotyczy obowiązku pracodawcy, jakim jest chociażby zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną, niezbędnego sprzętu i narzędzi. Warto jednak mieć na uwadze, że w niektórych sytuacjach pracownik może korzystać z prywatnego sprzętu, materiałów czy narzędzi. Wówczas jednak, na mocy projektowanych przepisów, będzie należał mu się ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą. Tego rodzaju świadczenie będzie przysługiwać w sytuacji wykorzystywania chociażby własnego laptopa, oprogramowania czy infrastruktury IT. Co więcej – jak zostało wspomniane wcześniej – obowiązkiem pracodawcy jest także pokrycie kosztów związanych z instalacją takich narzędzi, kosztów energii elektrycznej czy dostępu do łączy telekomunikacyjnych. 

 

W przypadku wykorzystywania przez pracownika własnego sprzętu w pracy zdalnej, konieczne jest ustalenie szczegółowych zasad jego używania oraz wysokości takiego ekwiwalentu. Pod uwagę powinno wziąć się przede wszystkim zużycie materiałów i narzędzi pracy oraz ich ceny rynkowe. 

 

Pamiętaj! 

 

Ekwiwalent za wykorzystanie własnego sprzętu w pracy zdalnej nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

 

Praca zdalna a kontrola pracownika

 

Do tej pory mogłoby się wydawać, że praca zdalna w domu daje ogromną przestrzeń i swobodę pracownikowi. Jednocześnie, w świetle nowelizacji Kodeksu pracy, daje ona pracodawcy pełne pozwolenie na jego kontrolę. Nowe przepisy mają upoważnić pracodawcę do przeprowadzenia kontroli pracownika podczas wykonywania przez niego obowiązków służbowych. Kontrola ta może być przeprowadzona w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika, z przestrzeganiem ogólnych zasad określonych w regulaminie pracy czy porozumieniu zawartym pomiędzy pracodawcą a podwładnym. Co najważniejsze – przeprowadzenie kontroli nie może w żaden sposób naruszyć prywatności pracownika ani osób zamieszkujących to samo gospodarstwo domowe. 

 

Pamiętaj! 

 

Sprawdzenie pracownika zdalnego może zostać przeprowadzone jedynie w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu sprawowania przez niego obowiązków i w godzinach jego pracy. 

 

Kontroli ze strony pracodawcy ma podlegać przede wszystkim przestrzeganie wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, procedur ochrony danych osobowych, a także samego przestrzegania przepisów BHP. 

 

Pamiętaj! 

 

W sytuacji, gdy podczas kontroli stwierdzone zostaną jakiekolwiek naruszenia w wykonywaniu pracy, pracodawca ma prawo odwołać pracownika z pracy zdalnej. 

 

Praca zdalna a BHP

 

W świetle obowiązującego prawa pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. W sytuacji, gdy ta sprawowana jest jednak poza miejscem pracy, z części obowiązków w zakresie BHP pracodawca będzie jednak zwolniony. 

 

Projekt ustawy dotyczący zmiany Kodeksu pracy zakłada, że pracodawca w dalszym ciągu będzie zobowiązany do ochrony zdrowia i życia pracownika przy wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, jednak będzie on zwolniony z: 

 

  • współpracy pracodawców, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców,

  • wyznaczania pracowników do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji, zapewniania środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach,

  • obowiązków dotyczących organizowania stanowiska pracy, dbania o stan pomieszczeń, wyposażenia, środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem,

  • obowiązków dotyczących zapewniania pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednich posiłków i napojów ze względów profilaktycznych,

  • obowiązków dotyczących zapewniania odpowiednich urządzeń sanitarnych i dostarczania środków higieny osobistej.



Pamiętaj! 

 

Warunkiem dopuszczenia pracownika do pracy zdalnej jest złożenie przez niego oświadczenia o zapoznaniu się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją dotyczącą zasad bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy. 

 

Jednocześnie nowy Kodeks pracy zakłada, że w razie wypadku podczas pracy zdalnej, zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu pracy dotyczące działań i postępowania powypadkowego podejmowanego przez pracodawcę.

Więcej artykułów "Rynek pracy"

Polecane oferty

  • Konfekcjoner / Robotnik produkcyjny

    Lava Group S.C   Józefosław    praca stacjonarna
    pracownik fizyczny  umowa zlecenie  tymczasowa/dodatkowa   35,00 - 38,00 zł brutto/godz.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    8 godz.
    rozpakowywanie i pakowanie towaru; konfekcjonowanie przygotowywanie kartonów; kontrolowanie jakości wyrobów;
  • Opiekun / Opiekunka osób starszych w domu seniora

    Sanapol Personal GmbH   Niemcy   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat  rekrutacja online  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    12 godz.
    Wynagrodzenie od 2200 Euro netto / m-c. Praca na terenie całych Niemiec, od zaraz jak i również w późniejszych terminach. Rodzaj współpracy: Umowa o pracę na pełen etat na czas nieokreślony, Wymiar pracy: Pełen, 8 godzin dziennej pracy, Wymagany język niemiecki: Komunikatywny. Zakres...
  • Brygadzista / Monter sieci zewnętrznej wodno - kanalizacyjnej

    Max Bau Sp. z o.o.   Niemcy   
    pracownik fizyczny / kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat   50,00 - 70,00 zł brutto/godz.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    1 dni
    Opis stanowiska: Zatrudnimy do naszych budów na terenie Niemiec wykwalifikowanych brygadzistów, monterów sieci zewnętrznej wod.-kan.
  • Operator Koparki

    Max Bau Sp. z o.o.   Niemcy   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę  pełny etat   50,00 - 70,00 zł brutto/godz.  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    1 dni
    Wymagania: minimum 5 letnie doświadczenie na ww. stanowisku; wykształcenie zawodowe lub techniczne; mile widziana znajomość j. niemieckiego; samodzielność; sumienność dokładność oraz rzetelność;
  • Sztygar Zmianowy Górniczy pod Ziemią / TBM Shift Engineer

    kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat
    1 dni
    Zakres obowiązków: Praca przy drążeniu tuneli za pomocą tarczy TBM na projekcie rozbudowy II linii Metra w Warszawie, Nadzór nad prowadzeniem robót tunelowych na zmianie, Przestrzeganie obowiązujących przepisów, zarządzeń, instrukcji, norm i wytycznych, Prowadzenie robót zgodnie z...
  • LINKTIS Sp. z o.o.
    specjalista mid / senior / ekspert  umowa o pracę / zlecenie / kontrakt B2B  pełny etat
    1 dni
    Obowiązki: Pozyskiwanie nowych klientów oraz obsługa bieżących. Organizacja procesów spedycyjnych. Współpraca z agencjami celnymi oraz przewoźnikami lotniczymi. Negocjacje cenowe i przygotowywanie ofert transportowych.

Najnowsze artykuły

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

– Istniejące luki płacowe są wyraźnym dowodem na nierówności w traktowaniu kobiet i mężczyzn. GUS donosi o 17 proc. różnicy w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami, a im wyższe stanowisko tym luka płacowa większa – zauważa dr Anna M. Górska, dyrektorka Centrum Badań Kobiet i Różnorodności w Organizacjach z Akademii Leona Koźmińskiego.

Handel na targowisku: czym jest opłata targowa?

Handel na targowisku: czym jest opłata targowa?

Wśród wielkich galerii handlowych, wielkopowierzchniowych marketów i dyskontów w krajobraz polskich miast wciąż wpisują się tradycyjne ryneczki, bazary i przydrożne stoiska, na których można kupić kwiaty, znicze, dewocjonalia, ale też owoce, warzywa, jaja, mięso czy miody. Osoby prowadzące tam handel muszą płacić opłatę targową. Ile ona wynosi w 2024 roku i kto jest z niej zwolniony?

Stress interview – co to jest? Czy miałeś najgorszą rozmowę o pracę w życiu?

Stress interview – co to jest? Czy miałeś najgorszą rozmowę o pracę w życiu?

Rozmowa o pracę zaczyna się zwyczajnie, ale po chwili rekruter zaczyna być opryskliwy i Cię prowokuje. Spotkanie zmienia się w najgorszą rekrutację w życiu. Masz takie doświadczenia? Być może zastosowano na Tobie technikę stress interview. Jak jej sprostać? – Im lepiej znasz siebie, tym lepiej przygotujesz się do czekającej Cię rozmowy – tłumaczy psycholog biznesu Agnieszka Zacher-Łanowska.

Pilot samolotu – praca, wymagania, obowiązki zawodowe, pensja

Pilot samolotu – praca, wymagania, obowiązki zawodowe, pensja

Pilot to najpopularniejszy zawód świata – badania pokazują, że tysiące ludzi na całym świecie szukają informacji o tym, jak zostać pilotem. Mamy dla Was dobrą wiadomość: Polska to jedyny kraj UE, w którym najlepsi kandydaci mogą zdobyć większość uprawnień za darmo! Jak długa jest droga to kariery pilota i czy faktycznie zdyskwalifikować może, jak się czasem słyszy, problem z zębami?

12 błędów podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Specjalistka HR wyjaśnia, czego nie robić na rozmowie o pracę

12 błędów podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Specjalistka HR wyjaśnia, czego nie robić na rozmowie o pracę

– Oprócz podstawowych błędów, takich jak brak przygotowania czy nieodpowiednia mowa ciała, istnieje wiele subtelnych kwestii, które mogą zdecydować o tym, czy otrzymasz ofertę pracy – wyjaśnia Agnieszka Ciećwierz. Specjalistka ds. HR wymienia 12 największych błędów na rozmowie o pracę, podaje przykłady i radzi, jak wybrnąć z sytuacji. Gorąco polecamy każdej osobie szukającej pracy!

„Wiele kobiet myśli: Nie awansuję, bo jestem za gruba”. Wywiad z autorką książki „Waga z głowy”

„Wiele kobiet myśli: Nie awansuję, bo jestem za gruba”. Wywiad z autorką książki „Waga z głowy”

– W społeczeństwie dominują dwie postawy. Z jednej strony wiemy, że otyłość to choroba, z drugiej leczymy ją stwierdzeniem, że trzeba wziąć się w garść. To trochę jak z depresją. Też wiemy, że jest chorobą, a i tak nie brakuje rad w stylu: „wyjdź na spacer, uśmiechnij się do słońca” – zauważa Katarzyna Kucewicz. Psycholog wyjaśnia, jak waga definiuje nas w pracy i wpływa na rozwój kariery.