Równowartość miesięcznej pensji to dodatkowy zastrzyk gotówki w związku z przejściem na emeryturę. Komu przysługuje odprawa emerytalna, kiedy się nie należy i jakich kwot dotyczy?
Komu przysługuje odprawa emerytalna i w jakiej wysokości
Po odpowiedź na pytanie komu należy się odprawa emerytalna, należy sięgnąć do Kodeksu pracy. Prawo do odprawy emerytalnej jest prawem powszechnym. Zgodnie z Kodeksem przysługuje pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Co istotne, pozostaje tu bez znaczenia rodzaj pracy, rodzaj umowy o pracę oraz wymiar etatu czy staż pracy.
Trzeba podkreślić, że Kodeks mówi o ustaniu stosunku pracy, zatem chodzi nie tylko o rozwiązanie umowy o pracę. Do odprawy upoważnia także wygaśnięcie stosunku pracy z powodu upływu okresu, na jaki zawarto umowę. Wystarczy w tym zakresie związek czasowy, tj. przejście na emeryturę bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy. Co więcej związek taki jest zachowany także wtedy, gdy pracownik przechodzi na emeryturę w pewnym okresie po ustaniu stosunku pracy, lecz następuje to bezpośrednio po okresie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego, zapoczątkowanego jeszcze w czasie trwania stosunku pracy.
Każdemu pracownikowi przechodzącemu na emeryturę przysługuje wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia, które ustala się tak, jak ekwiwalent za urlop. Nie ma jednak prawnych przeszkód, by wyższa kwota została wypłacona jako odprawa emerytalna. Komu i na jakiej podstawie przysługuje więcej pieniędzy niż jednorazowa pensja? Przepisy szczególne odnoszące się do różnych grup zawodowych oraz układy zbiorowe pracy mogą ustalać wyższą odprawę.
Dla przykładu pracownicy samorządowi otrzymają kwotę uzależnioną od stażu pracy. Zgodnie z art. 38. ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 902 z późn. zm.):
„W związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy
przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości:
1) po 10 latach pracy – dwumiesięcznego wynagrodzenia;
2) po 15 latach pracy – trzymiesięcznego wynagrodzenia;
3) po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia”.
Kiedy nie przysługuje odprawa emerytalna
Warto raz jeszcze podkreślić, że odprawa ma charakter jednorazowy. Pracownik, który raz ją otrzymał, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Osoba, która otrzymała dodatkową pensję w związku z przejściem na emeryturę, a następnie podjęła zatrudnienie, które ustało w związku z „ponownym” przejściem na emeryturę, nie nabywa ponownie prawa do odprawy (wyrok SN z 25.06.1993 r., I PZP 27/93).