Czym jest składka na FGŚP, kiedy i kto ją wpłaca oraz czemu służy? Wszystkie informacje na temat tego, czym jest Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i jak działa znajdziesz w tym artykule.
Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych - co to jest?
W cyklu życia firmy może zdarzyć się tak, że utraci ona płynność finansową i nie będzie w stanie wypłacić pracownikom należnych świadczeń – np. wynagrodzenia czy odpraw. Aby nie pozostawiać pracowników bez środków, w 1994 roku powstał Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Jest to państwowy fundusz celowy, z którego środków zaspokajane są niektóre roszczenia pracowników dotyczące m.in. wynagrodzeń, ekwiwalentu za urlop, odpraw. Innymi słowy, jeśli pracodawca nie jest w stanie wypłacić pracownikowi należnego wynagrodzenia, bo jest niewypłacalny, pracownik może odzyskać środki na mocy wypłaty w FGŚP.
Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych - kto płaci?
Skąd biorą się środki na świadczenia pracownicze? Przede wszystkim, fundusz świadczeń gwarantowanych uzyskuje kapitał z bezpośrednich wpłat pracodawców. Oznacza to, że co miesiąc, wpłacając za pracownika składki do ZUS, pracodawca odprowadza również określoną kwotę na FGŚP.
Pozostałe źródła przychodu FGŚP to:
- odsetki od wolnych środków zgromadzonych na rachunkach bieżących FGŚP,
- odsetki od przeterminowanych wierzytelności,
- przychody z najmu nieruchomości przejętych za należności z funduszu,
- zwroty kosztów procesowych,
- wpływy ze składki na fundusz świadczeń gwarantowanych po zlikwidowanych przedsiębiorstwach.
Składki na fundusz pracowniczy odprowadzają wszyscy pracodawcy, którzy posiadają pracowników zatrudnionych:
- na umowę o pracę,
- na umowę o pracę nakładczą,
- na umowę – zlecenie, lub umowę agencyjną.
Składce na fundusz pracowniczy podlegają też osoby wykonujące pracę zarobkową na rzecz rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
Składka na FGŚP
Ile procent na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych wpłaca pracodawca?
Wysokość składki FGŚP jest określana ustawą budżetową. Obecnie (2018 r.) składka na FGŚP wynosi 0,1% podstawy wymiaru na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, przy czym nie ogranicza jej 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Warto pamiętać, że składka na FP i FGŚP od umowy zlecenia również liczona jest w tej samej wysokości co przy umowie o pracę. Składki na FGŚP są po stronie pracodawcy (czyli nie wchodzą w skład kwoty brutto wynagrodzenia pracownika).
Kiedy nie płacimy FGŚP?
W szczególnych przypadkach pracodawca może być zwolniony z opłat na fundusz gwarantowany. Będzie tak w sytuacji:
- Pierwszych 36 miesięcy zatrudniania na umowę o pracę pracownika powracającego do pracy z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego wychowawczego;
- Pierwszych 12 miesięcy zatrudnienia na umowę o pracę pracownika skierowanego do pracy jako osoba bezrobotna pod warunkiem, że pracownik ten nie ukończył 30 lat,
- Pierwszych 12 miesięcy zatrudnienia na umowę o pracę pracowników, którzy ukończyli 50 lat i przez 30 dni przed zatrudnieniem byli zarejestrowani jako osoby bezrobotne;
- Zatrudnienia osób powyżej 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni). Bezterminowo i również w przypadku umowy – zlecenia.
Fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych zwolnienia i sytuacje szczególne
Warto pamiętać, że z wyjątkiem pracowników starszych (poza 55 i 60 rokiem życia), powyższe zwolnienia z opłat na fundusz świadczeń pracowniczych mają miejsce tylko i wyłącznie w przypadku zatrudnienia pracownika na umowę o pracę. Umowa – zlecenie tu nie wystarczy (trzeba będzie od niej odprowadzić składkę na FGŚP).
FGŚP za członków rodziny
Czy trzeba opłacać FGŚP za żonę lub dziecko pomagające w biznesie? Od 05.09.2017 roku FGŚP obejmuje również osoby spokrewnione z pracodawcą będącym osobą fizyczną. Nie ma znaczenia stopień pokrewieństwa (rodzina własna) lub powinowactwa (rodzina małżonki lub małżonka). Składkę na fundusz pracownicy trzeba opłacać, kiedy członek rodziny jest zatrudniony na umowę o pracę, umowę zlecenie bądź umowę o pracę nakładczą.
Zatrudnienie osoby jako pomoc domowa a składka na FGŚP
W przypadku zatrudnienia pomocy domowej, nie trzeba odprowadzać składek na FGŚP.
Co wypłaca Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?
Pracownik, który ma problem z odzyskaniem należności od pracodawcy może oczekiwać tego, że Fundusz Świadczeń Pracowniczych zaspokoi jego roszczenia. Zwrot środków można otrzymać z tytułu:
- Wynagrodzenia za pracę (maksymalnie za 3 miesiące),
- Wynagrodzenia za przestój w pracy (niezawiniony przez pracownika),
- Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby (pierwsze 33 dni płatne przez pracodawcę),
- Wynagrodzenia za czas urlopu (w tym również ekwiwalent za urlop o ile od momentu, kiedy stosunek pracy uległ rozwiązaniu, do momentu, w którym pracodawca stał się niewypłacalny, nie minęło więcej niż 9 miesięcy),
- Odprawy pieniężnej (za rozwiązanie umowy o pracę bez winy pracownika),
- Dodatku wyrównawczego,
- Składek na Ubezpieczenie Społeczne,
- Odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia.
Aby Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacił pieniądze, musi dojść do sytuacji niewypłacalności pracodawcy (określają ją przepisy – Rozdział 2 Ustawy o Ochronie Roszczeń Pracowniczych z dnia 13 lipca 2016 roku).
Jak fundusz świadczeń gwarantowanych wypłaca pieniądze?
W przypadku niewypłacalności syndyk, likwidator bądź inna osoba sprawująca zarząd nad majątkiem pracodawcy sporządza wykaz niezaspokojonych roszczeń (w tym tych, które pochodzą od pracowników). Pracownik może też wystąpić indywidualnie z wnioskiem, aby fundusz pracowniczy wypłacił mu należne środki, których nie wypłacił pracodawca. Tę metodę wypłaty z FGŚP stosuje się często w przypadku śmierci pracodawcy, który nie ma spadkobierców, nie przyjęli oni spadku, bądź przejęty przez nich majątek nie wystarcza na zaspokojenie roszczeń.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - ustawa
Chcesz wiedzieć więcej? Fundusz Świadczeń Pracowniczych reguluje Ustawa o Ochronie Roszczeń Pracowniczych w Razie Niewypłacalności Pracodawcy z dnia 13.07.2006 r. (Dz.U. 2006 Nr 158 poz. 1121). Są w niej uwzględnione wszystkie przepisy dotyczące tego, czym jest FGŚP, kto płaci, co wypłaca Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, komu i kiedy. W ustawie ujęto również zadania władzy publicznej oraz kontrolę nad FGŚP.
