Burza mózgów - definicja
Brainstorming, czyli burza mózgów, to technika rozwiązywania problemów lub podejmowania decyzji, przeprowadzana w większej grupie. Istotą metody jest to, by każdy swobodnie mógł zaprezentować swój pomysł, nawet najbardziej nietypowy. Za twórcę metody uznaje się Alexa Osborna. Zorganizowanie przestrzeni do swobodnego przepływu licznych idei ma w konsekwencji doprowadzić do wypracowania najlepszego rozwiązania.
Burza mózgów może być stosowana przez menadżerów przy pracy nad projektem, ale często też jest składową procesu dydaktycznego w szkołach.
W związku z tym, że wskazuje się na zalety, ale też wady metody, powstają różne modyfikacje, mające zwiększyć jej efektywność.
Burza mózgów - zasady
Zasady burzy mózgów zakładają, że każdy ma prawdo do przedstawienia własnego pomysłu, nawet najbardziej szalonego (często to z nich rodzi się właściwe rozwiązanie). Osoby dominujące powinny więc częściowo powściągnąć się od narzucania swoich idei, a nieśmiali pracownicy - odważyć się na zabranie głosu. Podczas burzy mózgów wszyscy powinni mieć możliwość, by się wypowiedzieć.
W przypadku tej metody, stosowanej np. przy opracowywaniu danego projektu, powinny znaleźć się osoby zróżnicowane ze względu na płeć, wiek, doświadczenie itp. Dobrze jest, aby w jednej grupie nie znajdował się przełożony z podwładnym - wtedy bowiem z obu stron może występować skrępowanie w swobodnym formułowaniu myśli. Jednak w grupie powinien być jeden lider, a właściwie prowadzący, porządkujący nieco formułę tego umysłowego chaosu.
Podczas burzy mózgów, przykłady zaproponowane przez uczestników należy zapisać - na kartce, w programie komputerowym itp. Przy pomocy słów kluczowych trzeba stworzyć odpowiednią mapę przedstawionych koncepcji. Im jest ich więcej, tym lepiej - łączenie elementów składowych może stworzyć najbardziej optymalne rozwiązanie. Przy omawianiu tej metody podkreśla się, że podczas sesji nie ma miejsca na krytykę pomysłów, właściwa ocena powinna odbyć się „po burzy”.
Burza mózgów - etapy
Mimo że przy omawianiu metody mówi się o swobodzie, braku skrępowania w wyrażaniu myśli, to burza mózgów ma jednak kilka elementów porządkujących. Wyróżnia się najczęściej trzy etapy.
1. Przygotowanie - przedstawienie problemu, postawienie pytania, nad którym będzie pracowało się podczas sesji.
2. Zbieranie pomysłów mogących stanowić rozwiązanie problemu.
3. Ocena zgromadzonych pomysłów, ich analiza i weryfikacja.
Jak wcześniej było wspomniane, są liczne wady i zalety charakteryzujące burzę mózgów. Metoda aktywizująca dużą grupę ludzi, zróżnicowaną pod wieloma względami, daje możliwość wygenerowania kreatywnych i wielorakich rozwiązań dotyczących jednego tematu.
Wadą tej techniki jest obawa przed przedstawieniem na forum własnych pomysłów i strach przed oceną. Niektórzy mogą uznać propozycje innych za lepsze, wartościowsze i jednocześnie „zablokują się” przed wyrażaniem własnych koncepcji.