Jak napisać CV? Rodzaje CV

W świecie zawodowym CV to nasza wizytówka, która stanowi kluczową przepustkę do pracy. To dokument, który ma za zadanie pokazać nasze kompetencje, umiejętności i doświadczenie. Jak napisać CV, by wyróżniało się spośród innych aplikacji? Jak ważna jest chronologia w dokumencie i jakich błędów uniknąć, by życiorys zawodowy nie zdyskwalifikował nas już na starcie? – Nawet bardzo profesjonalnie napisane CV nie zostanie tak samo wysoko ocenione przez wszystkich rekruterów, gdyż każdy człowiek ma swoje przekonania i upodobania, także odnośnie stylu pisania i prezentowania informacji zawodowych – zauważa doradczyni zawodowa Anna D. Nowicka. Podpowiadamy, jak stworzyć CV, które zwróci uwagę pracodawcy i zwiększy naszą szansę na wymarzoną pracę.

Co to jest CV?

Życiorys zawodowy, curriculum vitae, CV – co to jest i czemu służy? CV to dokument przedstawiający kluczowe informacje o doświadczeniu zawodowym, wykształceniu, umiejętnościach i osiągnięciach kandydata do pracy. Stanowi podstawowe narzędzie w procesie rekrutacji, będąc wizytówką osoby ubiegającej się o pracę. To właśnie dzięki CV rekruter ma szansę ocenić, czy dana osoba spełnia podstawowe wymagania na dane stanowisko. 

Dobre CV to CV, które jest przede wszystkim dostosowane do oczekiwań rekrutera. W zależności od branży czy stanowiska, na które kandydujemy, treść CV powinna odpowiadać wymaganiom stawianym w ogłoszeniu. Jeśli mamy bogate doświadczenie zawodowe w wielu branżach, w życiorysie ujmijmy tylko te pozycje, które są bezpośrednio związane ze stanowiskiem, na które aplikujemy. 

Jak napisać CV?

Idealne CV powinno być zwięzłe, konkretne i dostosowane do danej oferty pracy. Umieszczanie w dokumencie wszystkich stanowisk, jakie zajmowaliśmy – szczególnie jeśli te były różnorodne i związane z różnymi branżami – sprawi, że nasza aplikacja będzie nieczytelna i straci na atrakcyjności. Pisanie CV powinniśmy więc rozpocząć od wybrania konkretnej oferty pracy. Wówczas znacznie łatwiej będzie nam dostosować treść dokumentu do wymagań potencjalnego pracodawcy. Te ujęte w ogłoszeniu będą doskonałym wyznacznikiem treści, która powinna znaleźć się w naszym życiorysie. 

– Według mnie nie ma przepisu na idealne CV, które spodoba się wszystkim rekruterom! Istnieją oczywiście pewne zasady dotyczące tworzenia życiorysu zawodowego np. poszczególne informacje o miejscach pracy podajemy w porządku antychronologicznym, czyli zaczynamy od obecnego zatrudnienia i cofamy się w przeszłość – komentuje Anna Daria Nowicka, socjolog, doradca zawodowy i coach. – Jednak nawet bardzo profesjonalnie napisane CV nie zostanie tak samo wysoko ocenione przez wszystkich rekruterów, gdyż każdy człowiek ma swoje przekonania i upodobania – także odnośnie stylu pisania i prezentowania informacji zawodowych – dodaje ekspertka.

• Rodzaje CV

Istnieje kilka rodzajów CV do pracy, które różnią się przede wszystkim układem informacji i są dostosowane do różnych sytuacji. Nieco inaczej będzie wyglądało CV osoby bez doświadczenia, która dopiero wchodzi na rynek pracy, a inaczej profesjonalne CV po 50. Inne jest CV osoby z bogatym, różnorodnym doświadczeniem, inne tej, która przez wiele lat rozwijała karierę w jednej czy dwóch firmach, na podobnych stanowiskach.

CV – schemat

CV do pracy powinno być podzielone na kilka części. Schemat CV – podobnie jak schemat listu motywacyjnego – obejmuje kilka kluczowych elementów. Zatem, jak powinno wyglądać Twoje CV? 

Typowa kolejność sekcji w CV mieszanym musi uwzględniać takie dane jak: 

• dane osobowe i kontaktowe – umieszczone na samej górze dokumentu, w nagłówku. Nie może zabraknąć w nich takich informacji jak: imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail oraz opcjonalnie adres zamieszkania i data urodzenia. W tym miejscu warto również dodać link do profilu LinkedIn lub portfolio, jeśli jest to istotne z punktu widzenia stanowiska, na które aplikujemy;

• podsumowanie zawodowe – krótki opis podkreślający kluczowe umiejętności, doświadczenie i cele zawodowe kandydata. Kilka zdań opisujących sylwetkę zawodową, które mają za zadanie przyciągnąć uwagę rekrutera i zachęcić go do dalszego czytania;

• doświadczenie zawodowe – opis dotychczasowej pracy w odwrotnej kolejności chronologicznej. Każda pozycja powinna zawierać nazwę stanowiska, nazwę firmy, okres zatrudnienia oraz kluczowe obowiązki, które są istotne w związku z daną ofertą pracy;

• wykształcenie – podsumowanie kolejnych etapów edukacji w odwrotnej kolejności chronologicznej. W sekcji wykształcenia powinien znaleźć się wykaz ukończonych studiów i kursów zawodowych związanych z dziedziną, w której szukamy pracy. Istotna może być wzmianka o szkole średniej, natomiast nie ma potrzeby wyszczególnienia szkoły podstawowej;

• umiejętności – wykaz najważniejszych kompetencje twardych i miękkich, które są  istotne na stanowisku, na które aplikujemy. Pamiętajmy więc, że umiejętności w CV warto dostosować do konkretnej oferty pracy;

• kursy i certyfikaty – sekcja podkreślająca zaangażowanie kandydata w rozwój zawodowy. Warto wskazać tutaj konkretny kurs, jego zakres i czas trwania;

• zainteresowania – nieobowiązkowy element CV, który może jednak zadziałać na korzyść kandydata. Dzięki wyszczególnieniu swoich zainteresowań w CV możemy wzbudzić zainteresowanie rekrutera;

• klauzula w CV – zgoda na przetwarzanie danych osobowych w procesie rekrutacji, która jest obowiązkowym elementem dokumentu. Bez tej klauzuli dokument może zostać odrzucony, ponieważ rekruter nie będzie miał podstaw prawnych do jego analizy i nie będzie mógł się z nami skontaktować.

Czy kolejność w CV jest ważna?

Kolejność informacji zawartych w CV ma ogromne znaczenie. Wpływa przede wszystkim na efektywność dokumentu aplikacyjnego i jego czytelność. Najważniejsze informacje muszą zostać wyszczególnione na początku, aby rekruter – który ma niewiele czasu na analizę CV – od wstępu wiedział, z jakim profilem kandydata ma do czynienia.

Jeśli zadbamy o logiczny układ CV, nasz dokument stanie się o wiele bardziej przejrzysty i łatwiejszy do zrozumienia. Czytelne CV może zwiększyć szanse na zainteresowanie rekrutera naszą kandydaturą.

Czytaj także: Sztuczna inteligencja sprawdza Twoje CV – jak przejść z sukcesem rekrutację?

Zainteresowania w CV – wpisywać czy nie?

Zainteresowania w CV to sekcja, która ma przybliżyć rekruterowi osobowość kandydata. Często to, co wpiszemy w rubryce zainteresowań, staje się pierwszym tematem podczas rozmowy rekrutacyjnej. Z jednej strony – ma rozładować napięcie, z drugiej – umożliwić lepsze poznanie osoby siedzącej naprzeciwko. 

O to, czy i dlaczego warto wpisywać w CV swoje zainteresowania, zapytaliśmy Annę Darię Nowicką. 

– Uważam, że warto podawać swoje zainteresowania w CV, ponieważ jest to nie tylko ocieplenie naszego wizerunku i pokazanie się pracodawcy z bardziej osobistej strony. Nasze hobby mogą również wiele mówić o dodatkowych kompetencjach, motywatorach czy potrzebach. Przykładowo, jeśli ktoś uwielbia grać w szachy, to raczej ma rozwiniętą umiejętność myślenia „kilka ruchów do przodu” i analizowania potencjalnych kroków przeciwnika – mówi ekspertka. – Jednak również przy hobby powinniśmy kierować się umiarem i podać tylko kilka zainteresowań, nie zaś wypisywać ich zbyt wiele. Strzałem w stopę jest natomiast kłamanie odnośnie pasji. Zdarzało mi się trafiać na kandydatów, którzy wpisywali w swoim hobby rzeczy, o których mieli małe pojęcie, ale „ładnie brzmiały”. To całkowicie ich dyskredytuje w oczach rekrutera! Jeśli ktoś podaje nieprawdę nawet odnośnie własnych zainteresowań, to jak bardzo kłamie w przypadku doświadczenia i kompetencji? Unikałabym także podawania hobby, które mogą zniechęcić do nas niektórych rekruterów np. myślistwa, gdyż możemy trafić na ortodoksyjnego weganina, który tylko z tego powodu nas odrzuci, choć to nieprofesjonalne – radzi Anna Daria Nowicka.

Zdjęcie do CV – czy trzeba umieszczać?

Do niedawna na samej górze CV niemal zawsze były dołączane zdjęcia. Jest to zwyczaj, który przyjął się w Polsce, niemniej warto wiedzieć, że zdjęć w CV nie dołącza się w wielu krajach zachodnich, gdzie fotografie mogą być wręcz źle widziane. A zatem na co powinniśmy się zdecydować – załączyć zdjęcie do CV czy nie?

Przede wszystkim umieszczenie zdjęcia w CV nie jest obowiązkowe, aczkolwiek w naszym kraju wciąż powszechne. Jeśli aplikujemy do zagranicznej firmy lub firmy międzynarodowej działającej w Polsce, wówczas najlepiej zorientować się, jaki panuje w niej (czy też w danym kraju) zwyczaj.

Fotografia kandydata może pozytywnie wpłynąć na pierwsze wrażenie. By tak się jednak stało, musi zostać spełniony pewien warunek. Mianowicie – odpowiednie zdjęcie w CV.

• Jakie zdjęcie do CV?

Pamiętajmy, że CV składamy celem ubiegania się o pracę. Chcemy przedstawić w nim siebie jako profesjonalistę. Dokładnie takie powinno być również zdjęcie w CV – profesjonalne. Dołączając fotografię do CV, należy zadbać o to, by była ona odpowiednia. Warto wybrać zdjęcie w schludnym ubraniu, z przyjaznym wyrazem twarzy i na neutralnym tle. Nieodpowiednie będą natomiast zdjęcia z wakacji, z rodzinnego spotkania czy mało poważne selfie. 

Jakie umiejętności wpisać w CV?

Umiejętności w CV powinny być dopasowane do wymagań stanowiska, na które aplikujemy. Warto uwzględnić zarówno kompetencje twarde, takie jak specjalistyczna wiedza, znajomość języków obcych czy znajomość programów komputerowych i aplikacji, jak i umiejętności miękkie – komunikatywność, pracowitość, wysoką odporność na stres czy umiejętność pracy w zespole. 

Klauzula CV

Klauzula w CV jest obowiązkowym elementem każdego dokumentu aplikacyjnego. Wymóg ten podyktowany jest przepisami RODO. Klauzula stanowi pozwolenie na to, by pracodawca mógł legalnie przetwarzać dane osobowe zawarte w dokumencie. Bez niej aplikacja kandydata może zostać odrzucona, gdyż pracodawca nie będzie miał możliwości legalnego przetwarzania danych zawartych w CV na potrzeby rekrutacji. W praktyce więc brak klauzuli jest równoznaczny z utratą szansy na wzięcie udziału w procesie rekrutacji. 

W dokumencie CV możemy wykorzystać prostą formułkę o treści: 

• Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez [nazwa firmy, do której aplikujemy] w celu prowadzenia rekrutacji na aplikowane przeze mnie stanowisko. 

Treść klauzuli można również rozszerzyć o podstawę prawną. 

• Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w moim CV przez [nazwa firmy] w celu przeprowadzenia procesu rekrutacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO). 

Ile stron powinno mieć CV?

W opinii rekruterów idealne CV powinno mieć maksymalnie dwie strony. Informacje muszą być zwięzłe i konkretne, a sam dokument przejrzysty i czytelny. Warto więc pominąć w nim te dane, które nie mają żadnego związku z rolą, o jaką ubiegamy się w firmie. Pamiętajmy też, że zbyt długie CV może po prostu zniechęcić rekrutera.

Czytaj także: Jak napisać pierwsze CV? Jakie formalności towarzyszą pierwszej pracy?

W jakim formacie wysłać CV?

Najlepszym formatem do wysyłania CV jest PDF. Daje on gwarancję tego, że zarówno układ, formatowanie, jak i treść dokumentu pozostaną nienaruszone – bez względu na program, w którym dokument zostanie otworzony. 

Czy wysyłać CV bez ogłoszenia?

Od dłuższego czasu marzy Ci się praca w konkretnej firmie? Chcesz realizować się w strukturach danej organizacji, ale nie prowadzi ona aktualnie żadnej rekrutacji? Zastanawiasz się, czy jest sens wysyłać swoje CV bez ogłoszenia. 

Jak najbardziej warto to zrobić! Powodów jest kilka.

Po pierwsze, praktycznie każda firma posiada bazę CV, w której znajdują się aplikacje z historycznych procesów rekrutacyjnych oraz od osób, które przysyłają dokumenty same z siebie. Często osoby odpowiedzialne za nabór pracowników sięgają do takiej bazy zanim zamieszczą ofertę w mediach.

Po drugie, czasem firmy nie publikują ogłoszeń w prasie czy internecie, ale prowadzą rekrutację poprzez inne kanały (np. rekomendacje swoich pracowników). W takim przypadku nigdy nie dowiedzielibyśmy się o dostępnym wakacie. Aplikacja wysłana przez ogłoszenia pozwala obejść ten problem.

Po trzecie wreszcie, zdarzają się wśród pracodawców przypadki tzw. nieuświadomionych potrzeb rekrutacyjnych. Pracodawca, otrzymując interesującą aplikację może dojść do wniosku, że kandydat, który ją przesłał, jest tak ciekawą osobą, że warto go zatrudnić w którymś dziale lub nawet utworzyć dla niego zupełnie nowe stanowisko, którego do tej pory w firmie nie było.

• Co napisać w mailu z CV bez ogłoszenia?

Jeśli przesyłamy aplikację sami z siebie, powinniśmy wziąć pod uwagę, że nie możemy powołać się na wymagania z oferty pracy, ani nie znamy numeru referencyjnego, przy pomocy którego pracodawcy najczęściej segregują dokumenty. Musimy więc całą aplikację sformułować tak, aby odbiorca od razu wiedział, po co do niego napisaliśmy.

Tytuł maila oraz jego treść są pierwszymi elementami, które widzi rekruter. Należy więc zadbać, aby znalazły się tam informacje, które pozwolą odbiorcy zorientować się, o co nam chodzi i jaka praca nas interesuje. Tytułem maila z CV bez ogłoszenia może być na przykład: „Aplikacja na stanowisko doradcy handlowego” czy „Jan Kowalski, zgłoszenie na stanowisko młodszego księgowego”.

W treści maila może się znaleźć po prostu nasz list motywacyjny. Należy w nim wyjaśnić:

• dlaczego jesteśmy zainteresowani daną firmą,
• na jakim stanowisku i w jakim dziale chcielibyśmy pracować,
• jakie posiadamy doświadczenie i predyspozycje.

Mail z CV bez ogłoszenia powinien być napisany w formalnym stylu, z zachowaniem odpowiednich zwrotów grzecznościowych, itd. Powinniśmy załączyć do niego poprawnie przygotowane CV. Pamiętajmy też, że każda aplikacja powinna być sprofilowana pod konkretnego pracodawcę. Musi on odnieść wrażenie, że zwracamy się bezpośrednio do niego. Wysyłanie szablonowych aplikacji albo CV jest niedopuszczalne.

Ponadto, jeśli nie wskażemy pracodawcy, co chcielibyśmy robić w jego firmie, nasze dokumenty trafią prawdopodobnie do kosza lub do teczki, do której rzadko ktokolwiek zagląda.

Tak samo potoczą się losy naszego CV, jeśli wyślemy maila hurtowo do wielu pracodawców, a praktycznie skompromitujemy się, kiedy ich adresy będą widoczne dla wszystkich odbiorców. Niestety takie sytuacje ciągle mają miejsce.

• Wysłanie CV mailem bez ogłoszenia do agencji pracy

Listy kierowane do agencji zatrudnienia mają nieco inną formę niż aplikacje przeznaczone dla pracodawców. Dla agencji rekrutacyjnej liczą się przede wszystkim plany rozwoju kariery zawodowej kandydata oraz jego oczekiwania co do potencjalnych pracodawców.

Przesyłając list do agencji zatrudnienia, powinniśmy wyjaśnić, jakie stanowiska nas interesują, w jakiej lokalizacji chcielibyśmy pracować. Możemy podać także nasze oczekiwania finansowe. Jeśli do tej pory pracowaliśmy np. w branży FMCG, a chcielibyśmy ją zmienić np. na branżę medialną, to koniecznie musimy o tym napisać w CV. Pozwoli to rekruterowi dobrze sklasyfikować aplikację i rekomendować naszą kandydaturę w wybranych procesach rekrutacyjnych prowadzonych przez agencję. 

Profesjonalne CV – jakich błędów nie popełniać?

Jeśli chcesz przygotować skuteczne CV, zadbaj o to, by nie znalazły się w nim najczęściej popełniane błędy. Wśród najczęstszych wpadek kandydatów możemy wyróżnić między innymi: 

• brak dostosowania CV do odbiorcy, 

• błędy stylistyczne i interpunkcyjne, 

• nieczytelny układ, 

• zbyt ciemne kolory tła i elementów CV (dokument staje się nieczytelny po wydruku),
• czcionka nieczytelna z uwagi na styl lub zbyt mały rozmiar,

• zburzona chronologia,

• obcy język (wysłanie CV po angielsku – podobnie jak listu motywacyjnego po angielsku – w odpowiedzi na ogłoszenie o pracę w języku polskim lub odwrotnie, polskie CV przy ogłoszeniu napisanym po angielsku),

• nieprofesjonalny adres e-mail (np. anna-kowalska@buziaczek.pl),

• podawanie nieprawdziwych informacji, 

• nieprofesjonalne zdjęcie,

• brak klauzuli o przetwarzaniu danych osobowych. 

– CV powinno być stworzone w sposób łatwy do przeczytania zarówno pod względem formatowania tekstu (np. odpowiednio czytelna czcionka, akapity i wypunktowanie ułatwiające wychwycenie kluczowych informacji), jak i pod kątem treści. Zbyt długie lub pełne wtrąceń zdania utrudniają czytanie. Zakresy obowiązków powinny zostać opisane konkretnie, aby rekruter mógł dowiedzieć się, jakie były nasze zadania oraz wykorzystywane na danym stanowisku kompetencje – radzi Anna Daria Nowicka. 

• Czy warto kłamać w CV?

Wiele osób decyduje się na bardziej lub mniej delikatne koloryzowanie w CV swoich umiejętności czy doświadczenia, aby zaprezentować się w jak najlepszym świetle. Pytanie jednak brzmi, czy warto ryzykować swoją wiarygodność i karierę dla chwilowego wrażenia?

– Klienci podczas sesji doradztwa zawodowego często pytają mnie, jak bardzo mogą podkoloryzować swoje umiejętności i doświadczenie. Oczywiście w całym procesie rekrutacji mamy pełne prawo pokazywać się w jak najlepszym świetle. Mówić tylko o tym, co świadczy na naszą korzyść. Jednak przypisywanie sobie osiągnięć czy kompetencji, których się nie posiada, jest według mnie nie tylko nieetyczne, ale gdy kłamstwo wyjdzie na jaw, kandydat będzie spalony u tego pracodawcy we wszystkich procesach rekrutacyjnych! – ostrzega Anna Daria Nowicka.

– Z drugiej strony część moich klientów ma trudności z autoprezentacją i chwaleniem się swoimi kompetencjami! Jest to szczególnie duży problem w przypadku osób mających tzw. syndrom oszusta, zaniżoną samoocenę lub przekonanie, że mówienie o sobie zbyt dobrze jest niewłaściwe. Dźwięczy im w głowie wierszyk Jana Brzechwy: „Samochwała w kącie stała” – dodaje ekspertka. 

Na co się zatem zdecydować? Przede wszystkim zalecamy trzymanie się faktów, nawet tych dotyczących tak wydawać by się mogło mało istotnych kwestii jak zainteresowania. Wykorzystajmy narzędzia i metody pozwalające nam zaprezentować się jak najlepiej, np. funkcjonalne CV podkreślające nasze zalety i ukrywające np. luki w zatrudnieniu, język korzyści, frazy kluczowe zbieżne z tymi, jakie znajdują się w ogłoszeniu itp. Istnieje wiele legalnych i etycznych sposobów na autopromocję w CV – nie warto ryzykować utraty wiarygodności przez mijanie się z prawdą w CV.

Czytaj także: Skromność na rozmowie kwalifikacyjnej – czy na pewno popłaca? Naucz się chwalić swoją wiedzą

CV – wzór

Pisząc CV, możemy skorzystać z gotowych wzorów CV i darmowych kreatorów CV dostępnych online. W sieci znajdziemy niejeden gotowy wzór CV do wypełnienia, dzięki któremu przygotujemy profesjonalny dokument dostosowany do swoich potrzeb. Warto mieć na uwadze, że nie wszystkie tego typu programy są darmowe, a czasami wezwanie do zapłaty pojawia się dopiero na końcu, po czasochłonnym wypełnieniu wszystkich pól. Poza tym nie wszystkie kreatory dają możliwość dostosowania szat graficznej i układu do preferencji kandydata. Profesjonalny Kreator CV za darmo znajdziesz na Praca.pl.

Wypróbuj darmowy Kreator CV!

Korzystanie z gotowego wzoru CV i przygotowanie dokumentu przy pomocy kreatora CV może być niezwykle przydatne, szczególnie w sytuacji, gdy nie wiemy, jak stworzyć dobry dokument od postaw.