Przerwa między umowami o pracę większości z nas kojarzy się ze stresem, gorączkowym poszukiwaniem nowej pracy, a następnie szukaniem sposobów na ukrycie przeciągającego się bezrobocia w CV. Tymczasem są osoby, które świadomie wybierają dłuższe wstrzymanie się od pracy między kolejnymi umowami, traktując to jako ważny element prowadzenia kariery zawodowej. Dlaczego to robią?
Umowa zlecenie a ciągłość pracy
Na wstępie przypomnijmy, że w prawie pracy funkcjonuje coś takiego jak staż pracy. Jest to cały okres, w którym dana osoba pozostaje w stosunku pracy, czyli albo wykonuje obowiązki, albo na przykład korzysta z płatnych urlopów czy zwolnień chorobowych.
Określona w Kodeksie pracy ciągłość pracy ma znaczenie przede wszystkim z uwagi na ubezpieczenie społeczne i zasiłek dla bezrobotnych.
Świadczenia z urzędu pracy nie może pobierać osoba, która pracowała mniej niż 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy od dnia rejestracji w UP.
Ubezpieczenie z ZUS-u przysługuje przez 30 dni po utracie pracy. Jeśli czas poszukiwania kolejnego zatrudnienia się wydłuża, zwolniony z pracy musi w inny sposób zabezpieczyć się przed stratą świadczeń – na przykład uzyskując status osoby bezrobotnej.
A jak wygląda kwestia: przerwa w zatrudnieniu a zasiłek chorobowy? Jeśli okres między zatrudnieniem na umowę o pracę był dłuższy niż 30 dni, prawo do świadczenia będzie przysługiwać dopiero po kolejnych 30 dniach odprowadzania składek do ZUS-u.
Trzeba pamiętać, że to stażu pracy nie wliczają się okresy wykonywania czynności na rzecz pracodawcy w ramach umów cywilnoprawnych (np. umów-zleceń czy umów o dzieło). Dlatego, jeśli dana osoba po czasie zatrudnienia na etat przez 90 dni, w ciągu kolejnych 90 dni w roku będzie zarabiać poprzez wykonywanie zleceń, w świetle przepisów jej staż pracy obejmie jedynie początkowy okres etatu, a nie 180 dni (a więc nie będzie jej przysługiwać zasiłek dla bezrobotnych).
Powrót na rynek pracy – presja społeczna i ekonomiczna
Z uwagi na wspomniane świadczenia pracownicze, a także – przede wszystkim – perspektywę braku środków do życia lub uszczuplenia oszczędności, wiele osób stara się zminimalizować przerwę w zatrudnieniu. Ponadto przedłużający się czas bez pracy może nieść za sobą wiele negatywnych skutków, np.
• obniżenie poczucia własnej wartości,
• poczucie izolacji i degradacji społecznej,
• alkoholizm, narkomanię, depresję i inne choroby,
• obniżenie kompetencji z uwagi na przerwę w śledzeniu branży, w której działał pracownik.
To wszystko dotyczy jednak sytuacji, gdy osoba nie pracuje wbrew swojej woli lub straciła motywację do ponownego podjęcia zatrudnienia. Co natomiast z tymi, którzy świadomie robią sobie przerwę? Jaki mają ku temu powód?
Dlaczego ludzie decydują się na przerwę w karierze?
Przede wszystkim istotna jest motywacja, kryjąca się za dłuższą przerwą w pracy. Osoby, które się na nią decydują, zwykle dokładnie planują, w jaki sposób wykorzystają wolny czas. Nie chodzi bowiem o to, by całymi dniami leżeć na kanapie (choć odpoczynek od rutyny etatu lub nawału obowiązków też odgrywa tu ważną rolę). Przerwa ma przede wszystkim służyć rozwojowi zawodowemu i osobistemu.
Przerwę z obowiązkach można zrealizować na różne sposoby, np.:
• na zasadzie tzw. gap year, roku przerwy (jest to umowny czas, przerwa może być dłuższa lub krótsza). Pracownik rozwiązuje umowę z firmą i zwykle nie planuje do niej wrócić, koncentruje się na samorozwoju i jest otwarty na nowe doświadczenia i szukanie ścieżek realizacji zawodowej;
• w ramach urlopu sabbatical – płatnego, najczęściej rocznego wolnego na samorealizację, podnoszenie kompetencji, udzielanego doświadczonemu lub zasłużonemu podwładnemu. W takim wypadku umowa o pracę nie zostaje rozwiązana;
• w ramach urlopu bezpłatnego udzielanego pracownikowi – umowa również nie zostaje rozwiązana, a osoba planuje wrócić do firmy w określonym czasie.
Czemu przerwa w zatrudnieniu może być korzystna dla kariery? Przede wszystkim dlatego, że umożliwia:
• przemyślenie dotychczasowej ścieżki zawodowej indywidualnie lub z pomocą coacha bądź doradcy zawodowego, wyznaczenie celów (w tym istotnych celów długoterminowych oraz ogólnego kierunku rozwoju kariery), a także określenie obszarów, które wymagają najwięcej zmian;
• odbycie kursów, szkoleń, wzięcie udziału w wykładach, warsztatach i innych zajęciach podnoszących kompetencje, kwalifikacje, umożliwiających nabycie nowych umiejętności w ramach tej samej lub całkiem innej branży;
• poszerzenie horyzontów – poprzez podróże, angażowanie się w różne inicjatywy, wolontariat, działania pomocowe, artystyczne, sportowe;
• branie udziału w konferencjach, zdobywanie nowych kontaktów;
• odpoczynek i oderwanie się od rutyny zawodowej;
• podreperowanie zdrowia fizycznego i psychicznego, poprawienie relacji z bliskimi.
Wiele osób obawia się, że kilku- czy kilkunastomiesięczna przerwa w zatrudnieniu może robić złe wrażenie na rekruterach. Nie będzie tak, jeśli ten czas zostanie produktywnie wykorzystany i udokumentowany np. odbytymi kursami czy nabyciem dodatkowych kompetencji językowych. O ciekawych doświadczeniach z okresu między umowami, które mają wpływ na życie zawodowe, można również napisać w liście motywacyjnym. Pracodawcy doceniają osoby nie wahające się podejmować odważnych kroków, myślące o swojej przyszłości i chcące się rozwijać.
