Wojna w Ukrainie trwa już ponad 20 dni. Wielu Ukraińców i Ukrainek opuściło swój kraj z nadzieją, że po kilku dniach sytuacja się uspokoi i będzie można wrócić do domu. Niestety rzeczywistość wygląda inaczej. Niepewność jutra, troska o bliskich, którzy zostali na miejscu, wywołuje duży stres związany z wojną, ale trzeba spróbować zebrać siły i iść do przodu. Namiastkę normalności może dać praca. Jak ją znaleźć w Polsce? Jakich pracowników poszukują firmy? Oto krótki przewodnik po rynku zatrudnienia w Polsce.
Zawody deficytowe w Polsce
Rynek pracy w Polsce można określić jako stabilny. W wielu branżach zapotrzebowanie na pracowników jest bardzo duże. Z kolei problem bezrobocia pojawia się w poszczególnych częściach kraju z różnym nasileniem. Województwa z najmniejszym wskaźnikiem bezrobocia to: województwo wielkopolskie, województwo śląskie, województwo małopolskie i województwo mazowieckie. Największa stopa bezrobocia występuje z kolei w województwie warmińsko-mazurskim, województwie podkarpackim i województwie kujawsko-pomorskim.
Trzeba podkreślić, że mężczyźni i kobiety z Ukrainy już od wielu stanowią ważną grupę na polskim rynku zatrudnienia. Spotkać im można w wielu różnych zawodach, a pracodawcy cenią sobie pracowitość i uczciwość wschodnich sąsiadów. Dlatego teraz, kiedy uchodźcy z Ukrainy znaleźli w Polsce schronienie w obliczu wojny, zapewnienie im możliwości znalezienia pracy w wielu firmach przychodzi bardzo naturalnie.
Gdzie zatem czeka praca dla Ukraińca? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto sięgnąć do badania Barometr zawodów, które jest prowadzone co roku na podstawie danych z powiatowych urzędów pracy. W prognozie sytuacji na rynku zatrudnienia w 2022 r. wskazano duże braki kandydatów w branży budowlanej. Tu czeka przede wszystkim praca dla mężczyzn. Znajdą ją przede wszystkim budowlańcy z konkretnymi umiejętnościami i kwalifikacjami – operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych, cieśle i stolarze, monterzy instalacji budowlanych, dekarze i blacharze, murarze i tynkarze. Pracodawcy szukają też wszechstronnych pracowników robót wykończeniowych, robotników budowlanych, a także betoniarzy i zbrojarzy, brukarzy. Budowlanka to w Polsce branża, która stale się rozwija. Pracodawcy oferują dobre warunki zatrudnienia, umowę o pracę, dla Ukraińca i innych cudzoziemców również pracę z zakwaterowaniem.
To opcja zarówno dla osób ze wcześniejszym doświadczeniem na budowie, jak i tych decydujących się na pracę fizyczną po raz pierwszy. Także znajomość języka polskiego nie jest bezwzględnym wymogiem, chociaż posługiwanie się podstawowymi zwrotami to ogromny atut kandydata, dlatego warto rozpocząć naukę języka polskiego.
Kolejnym obszarem zawodowym, któremu warto się przyjrzeć, szukając zatrudnienia w Polsce, jest sektor medyczno-opiekuńczy. W Polsce brakuje fizjoterapeutów, masażystów, ratowników medycznych, lekarzy, psychologów i psychoterapeutów. W przeciwieństwie do typowo męskiej budowlanki, w tej branży czeka wiele ofert pracy dla kobiet z Ukrainy. W deficycie są także pielęgniarki i położne oraz opiekunowie i opiekunki osób starszych i niepełnosprawnych.
Uwaga! W Polsce uproszczono procedury uznawania kwalifikacji osób wykonujących zawody medyczne. Szczegóły znaleźć można w komunikacie Ministerstwa Zdrowia (także w języku ukraińskim). Praca w szpitalu, sanatorium czy domu spokojnej starości może być szansą na kontynuowanie wykonywanego w Ukrainie zawodu. Do komunikowania się z pacjentami potrzebna jest jednak znajomość języka polskiego.
Wiele ofert pracy czeka też w zakładach produkcyjnych, w transporcie i logistyce. W przemyśle poszukiwani są przede wszystkim elektrycy, elektromechanicy i elektromonterzy, operatorzy obrabiarek skrawających, robotnicy obróbki drewna i stolarze, spawacze oraz ślusarze. W Polsce brakuje też kierowców autobusów, samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych, magazynierów, mechaników pojazdów samochodowych. Praca czeka również na wiele innych osób. Część firm produkcyjnych, a także duże centra logistyczne uruchomiły procesy rekrutacyjne skierowane właśnie do Ukraińców. Podobne działania podjęły też sieci handlowe.
Gdzie jeszcze warto szukać pracy dla Ukraińca? Sporą szansę na znalezienie czegoś od zaraz daje branża spożywcza, gastronomia oraz hotelarstwo i turystyka. W tych sektorach znaleźć można pracę dorywczą, sezonową, ze znajomością języka i bez niej. Osoby, które w Ukrainie przed wybuchem konfliktu zbrojnego prowadziły własną firmę, np. cateringową czy restaurację, mogą rozważyć założenie działalności gospodarczej w Polsce. Także tutaj wymagany jest legalny pobyt i nr PESEL.
Praca dla Ukrainek, ale też Ukraińców, czeka również w usługach. Dobra fryzjerka czy manikiurzystka, zawsze znajdą zatrudnienie, o ile znają w stopniu komunikatywnym język polski. Z kolei osoby, które nie mówią po polsku, nie boją się fizycznej pracy, mogą pracować sezonowo w gospodarstwach rolnych. Warto rozglądać się za zatrudnieniem nie tylko w największych miastach. Praca w Polsce dla Ukraińców jest dostępna również w wielu miasteczkach i na wsiach.
Posiadając dyplom wyższej uczelni albo konkretne rzemiosło w rękach, z pewnością warto zacząć poszukiwanie zatrudnienia od przejrzenia ofert pracy w swoim zawodzie. Na wielu specjalistycznych stanowiskach bardzo przydatny jest język angielski. Część firm w Polsce prowadzi cały proces rekrutacyjny po angielsku. To szansa na znalezienie dobrej pracy dla wykwalifikowanych osób, które nie znają polskiego.
Praca w Polsce dla Ukraińców – gdzie szukać ogłoszeń?
Przed zatrudnieniem się, warto poznać podstawy dotyczące umów, warunków pracy, praw pracowniczych. Legalna praca daje wiele korzyści. Podjąć ją mogą osoby legalnie przebywające w Polsce i posiadające nr PESEL. Pracodawca zgłasza fakt przyjęcia imigrantów z Ukrainy w powiatowym urzędzie pracy. Dostępne są różne formy umów o pracę w Polsce. Dobrze jest wcześniej je poznać.
Jak szukać pracy? Przede wszystkim trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chce się szukać pracy na własną rękę, czy skorzystać z usług agencji pracy. Znalezienie pracy dla Ukraińców bez pośredników może wydawać się trudniejsze, ale jest możliwe. Z kolei agencje pracy same szukają zatrudnienia dla kandydatów, oferują też często na przykład tłumaczenie CV. Warto wiedzieć, że za pośrednictwo pracy – znalezienie oferty czy skontaktowanie z pracodawcą – agencje nie mogą pobierać od kandydatów opłat.
Liczne ogłoszenia o pracę znaleźć można w internecie. W mediach społecznościowych powstały grupy dedykowane pracy dla imigrantów z Ukrainy w Polsce. Ogromną bazę ofert udostępniają też portale rekrutacyjne. To strony poświęcone wyłącznie tematyce zatrudnienia. Na praca.pl są publikowane poradniki dotyczące kwestii prawnych, umów, rekrutacji czy przygotowania dokumentów aplikacyjnych. Co bardzo ułatwia szukanie – w wyszukiwarce można wpisywać hasła w języku ukraińskim i w wynikach pojawią się oferty od pracodawców w Polsce po ukraińsku.
Ukraińcy i Ukrainki w Polsce mogą też korzystać z bezpłatnej pomocy powiatowych urzędów pracy. Urzędy udostępniają nie tylko dużą bazę ofert, ale też oferują wsparcie w doszkalaniu się, dofinansowują szkolenia i staże zawodowe. W PUP można również wnioskować o pieniądze na otworzenie własnej działalności gospodarczej.
Ukraińska wersja językowa: Ринок праці в Польщі – за якими професіями українські громадяни можуть шукати роботу?