Co do zasady czas podróży służbowej rozumianej jako przemieszczanie się z jednego miejsca do drugiego nie stanowi czasu pracy pracownika. Jednak podczas podróży służbowej do czasu pracy zaliczymy czas faktycznego wykonywania zadań służbowych oraz czas podróży służbowej przypadający w godzinach pokrywających się z harmonogramem pracy danego pracownika.
Co zaliczyć do czasu pracy?
Przypomnijmy, że przez delegację rozumie się wykonywanie określonych przez pracodawcę zadań poza miejscowością stanowiącą siedzibę pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, w terminie i w miejscu wskazanym w poleceniu wyjazdu służbowego. Rozliczając czas pracy w trakcie delegacji musimy pamiętać o następujących zasadach:
- czas podróży służbowej, w którym pracownik rzeczywiście wykonywał pracę należy zaliczyć do czasu pracy;
- czas podróży służbowej, który pokrywa się z godzinami pracy pracownika wynikającymi z grafiku należy zaliczyć do czasu pracy.
Czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nie są pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, zatem nie wliczamy go do czasu pracy. Natomiast w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy, zaś w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają znaczenie o tyle, ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku.
Przykład1
Pracodawca wysłał pracownika w delegację w godzinach od 6 do 18. Pracownik ten zgodnie z harmonogramem pracy wykonuje zadania służbowe od 7 do 15. Podczas podróży służbowej faktycznie świadczył pracę od 12 do 16. Zatem te cztery godziny zaliczymy do czasu pracy, a także godziny podróży służbowej kiedy nie świadczył pracy, ale pokrywają się z jego grafikiem czyli od 7 do 12. Natomiast czas podróży służbowej od 6 do 7 oraz od 16 do 18 nie będzie wliczony do czasu pracy.
Delegacja a nadgodziny
Należy zwrócić uwagę, że przy delegacji mogą pojawić się nadgodziny. Nastąpi to wtedy kiedy godziny pracy podczas podróży służbowej będą wykraczały poza godziny pracy wynikające z grafiku. Wróćmy do naszego przykładu.
Przykład 2
Pracownik zgodnie z grafikiem pracuje od 7 do 15. W czasie delegacji świadczył pracę od 12 do 16. Zatem godzinę dłużej niż wynika to z jego harmonogramu pracy ,co jest równoznaczne z pracą w godzinach nadliczbowych. Za tą dodatkową godzinę pracownikowi będzie należało się wynagrodzenie za nadgodziny lub rekompensata w postaci czasu wolnego.
Delegacja a nocny, dobowy i tygodniowy odpoczynek
Co więcej, podróż służbowa nie może przekreślać czasu odpoczynku nocnego tj. co najmniej 8 godzin oraz dobowego tj. co najmniej 11 godzin. Oznacza to, że jeśli pracownik zakończy odbywanie podróży służbowej tak, że nie będzie w stanie skorzystać z 8 godzinnego odpoczynku nocnego, będzie miał prawo do czasu wolnego w wymiarze dopełniającym te 8 godzin. Co więcej, podróż służbowa nie może naruszać prawa pracownika do dobowego 11 godzinnego odpoczynku. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy we wspomnianym wyżej wyroku, wskazując, że naruszenie norm dobowego czy tygodniowego odpoczynku obliguje pracodawcę do udzielenia pracownikowi równoważnego okresu odpoczynku. Zatem jeśli pracownik z naszego przykładu wróciłby z podróży służbowej o godzinie 21, mógłby stawić się do pracy na godzinę 8, a nie 7 jak to wynika z grafiku.
