Jeszcze na początku 2020 roku rynek pracy w Polsce w wielu branżach nazywany był rynkiem pracownika. To pracodawcy – chcąc przyciągnąć najlepszych – musieli zatroszczyć się o atrakcyjne warunki zatrudnienia. Co przyniesie drugie półrocze? Zamrożenie gospodarki, spadek popytu na skutek pandemii obniżyły obroty wielu przedsiębiorców. Część z nich musiała ciąć koszty, redukować etaty, by w ogóle przetrwać. Ta sytuacja rodzi niepewność, zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników. Ci drudzy obawiali się przede wszystkim, że bezrobocie znacznie wzrośnie, zatrudnienie się w Polsce stanie się bardzo trudne, a na skutek ograniczeń w przemieszczaniu się poszukiwanie pracy za granicą będzie graniczyć z cudem. Na rynku pracy są także osoby, które jeszcze przed zagrożeniem koronawirusem miały problem ze znalezieniem zatrudnienia, same jego poszukiwania trwały miesiącami, a nawet latami. Przeciągające się bezrobocie ma duży wpływ na wiele aspektów życia, nie tylko na rodzinne finanse. Kiedy staje się ono długotrwałe? Jakie są jego skutki oraz co można zrobić, by wrócić na rynek pracy?
Długotrwałe bezrobocie: skutki
Wiele osób, które pozbawione są możliwości pracy to utalentowani, zmotywowani ludzie, często świetnie wykształceni oraz posiadający bardzo dobre kwalifikacje. Długotrwałe, bezskuteczne poszukiwania pracy wywołały w nich jednak kryzys, który pozbawia ich dalsze działania skuteczności.
Z czasem poszukiwania są coraz trudniejsze, motywacja coraz mniejsza, a poczucie, że osiągną sukces, praktycznie zanika. Dla większości to niezwykle trudny okres. Kandydaci, którzy są bezrobotni dłużej niż rok, często pozostają bez chęci i środków, by szukać dalej. W takiej sytuacji, nawet jeśli otrzymają jakąś propozycję pracy, może się okazać, że nie będą czuli się wystarczająco silni psychicznie i kompetentni, by zacząć zarabiać.
Jeśli człowiek przeżywa porażkę za porażką, udana rozmowa kwalifikacyjna wydaje się już nieosiągalna. Siły, które przeznacza na kolejne etapy poszukiwań, systematycznie nikną. Towarzyszą temu obniżenie nastroju, zmniejszenie wiary w siebie i poczucia własnej wartości, odsuwanie się od innych ludzi, a nawet depresja. Bywa, że ucieczką stają się używki. Co może pomóc w takich sytuacjach?
Metody walki z bezrobociem:
-
działalność społeczna
Rozwiązaniem może być przynależność do jakiejś grupy, która ma ściśle określony cel, niekoniecznie związany z przeciwdziałaniem bezrobociu. Świadomość, że mimo braku pracy, potrafi się zrobić coś dla innych, jest budująca i motywuje. Nie pozwala poddać się negatywnym emocjom. Wiele organizacji charytatywnych przyjmuje wolontariuszy. Oczywiście taka działalność nie przynosi dochodów, jednak pozwoli zachować poczucie bycia potrzebnym.
Celem takiej grupy może też być aktywizacja i działanie na rzecz zachęcania do efektywnego poszukiwania pracy. Przynależność do klubów lub zrzeszeń osób z podobnymi problemami pozwoli nam na mniej „bolesne” przetrwanie najtrudniejszych czasów. Warto rozważyć tę możliwość, zwłaszcza że pomoc jest na wyciągnięcie ręki, a osoby w analogicznej sytuacji, również poszukujące wsparcia, rozmawiają ze sobą na internetowych forach czy przez media społecznościowe.
-
szukanie pracy: zmiana działania
Ktoś, kto przy poszukiwaniach postępuje schematycznie, np. wysyła ten sam szablon listu motywacyjnego, nie powinien oczekiwać, że sytuacja sama zmieni się na jego korzyść. Zapewne w jego aplikacji, wyborze pracodawców pojawiają się błędy, utrudniające znalezienie zatrudnienia. Po dokładnym przeanalizowaniu sytuacji należy wprowadzić zmiany w życiorysie zawodowym, zweryfikować stanowiska, czy skorygować sposób prezentacji na rozmowie kwalifikacyjnej.
-
zmiana kryterium
Jeśli bezrobocie zaczyna się niepokojąco wydłużać, być może przyda się rozszerzyć zakres poszukiwań, o stanowiska, które do tej pory pomijane. Nie chodzi bynajmniej o godzenie się na niesatysfakcjonującą pracę poniżej kwalifikacji. Czasem stereotypowe postrzeganie swoich umiejętności przysłania możliwości, które rzeczywiście dają. Warto więc dokładnie przeanalizować swoje atuty, sprawdzić, jak wygląda rynek pracy w Polscei miejscowości zamieszkania (np. za pomocą badania Barometr zawodów) i na tej podstawie opracować strategię działania.
-
stworzenie profesjonalnego CV
Błędy, które powodują porażki, czasem dotyczą banalnych elementów i znajdują się w najbardziej zaskakujących miejscach. Mogą to być na przykład usterki w życiorysie zawodowym polegające na nieodpowiednim wyeksponowaniu swoich umiejętności. Dokument, który jest nieprofesjonalny, niedopracowany, nie zachęca do czytania. W innym obszarze może się okazać, że ambicje zawodowe znacznie przerastają umiejętności, przez co również kandydatura jest odrzucana już na starcie. Oferty pracy jasno określają wymagania wobec kandydatów, dobrze więc w swoim CV dokładnie się do nich odnieść, podkreślając atuty ważne dla pracodawcy.
-
pozytywne myślenie
Łatwo jest poddać się negatywnym myślom w sytuacji, kiedy ciągle spotykają nas mniejsze lub większe porażki. Im dłużej trwa szukanie pracy, tym mniejsza nadzieja na sukces. Jeśli jednak pozwolimy sobie na ten tryb myślenia, dużo trudniej będzie nam wyjść zwycięsko z poszukiwań, a tym samym odbudować pozycję zawodową. Nie wolno do tego dopuścić. Nasz czas, kreatywność i umiejętności całkowicie poświęćmy budowie strategii poszukiwań, znajdźmy impuls do pozytywnego działania.
Przedłużające się bezrobocie może jednak dotknąć nawet największego optymistę. Nie należy więc myśleć, że problem nas zupełnie nie dotyczy, bo praktycznie każda osoba, która znajdzie się w takiej sytuacji, prędzej czy później, poczuje się zniechęcona. Sztuką jest natomiast przetrwać ten trudny czas, bez większych szkód. Zastosowanie się do przedstawionych rad i zaleceń, z pewnością, pozwoli, choćby w minimalnym stopniu, uchronić się przed trudami długotrwałych poszukiwań.