Praca.pl Poradniki Rynek pracy
Pracująca mama. Co zmieni rządowy program Aktywny rodzic?

Pracująca mama. Co zmieni rządowy program Aktywny rodzic?

 
Pracująca mama. Co zmieni rządowy program Aktywny rodzic?

Rządowy program „Aktywny rodzic” jest nową inicjatywą mającą na celu wspieranie rodziców, a szczególnie matek, w godzeniu obowiązków zawodowych z opieką nad dziećmi. Program ten wprowadza szereg rozwiązań mających ułatwić powrót na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dziecka oraz zwiększyć elastyczność w zakresie form zatrudnienia. 

 

Spis treści

Nowe świadczenia dla rodziców – babciowe i nie tylko

 

Prezydent podpisał ustawę z 15 maja 2024 roku o wspieraniu rodziców w pracy zawodowej i wychowaniu dzieci, nazwaną „Aktywny rodzic”. Ustawa wprowadza trzy nowe świadczenia dla rodzin z dziećmi do 3 lat:

 

  • Aktywni rodzice w pracy

 

To świadczenie jest przeznaczone dla pracujących rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy. Ustawa określa wymagany poziom aktywności zawodowej, aby móc skorzystać z tego świadczenia. Rodzice będą otrzymywać 1500 zł miesięcznie przez 24 miesiące, od momentu ukończenia przez dziecko 12 miesięcy do 35 miesiąca życia. Dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności kwota ta wynosi 1900 zł miesięcznie.

 

  • Aktywnie w żłobku

 

To świadczenie zastępuje dotychczasowe, mniej korzystne dofinansowanie na opłatę za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego, które wynosiło do 400 zł miesięcznie. Nowe świadczenie wynosi do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością, ale nie więcej niż wysokość opłaty za pobyt w instytucji opieki. Pieniądze te trafią bezpośrednio do placówki, obniżając rodzicom koszty opieki nad dzieckiem.

 

  • Aktywnie w domu

 

To świadczenie zastępuje dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, który nie obejmował pierwszego dziecka. „Aktywnie w domu” przysługuje na każde dziecko w rodzinie w wieku od 12 do 35 miesięcy i wynosi 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. To wsparcie przeznaczone jest dla rodziców, którzy nie mogą lub nie chcą skorzystać z innych świadczeń, bo np. są nieaktywni zawodowo lub ich dziecko nie chodzi do żłobka.

 

Czytaj takżeMama w pracy – jakie ma uprawnienia?

 

Nowy program rządowy Aktywny Rodzic – założenia:

 

Kluczowymi założeniami programu oprócz świadczeń finansowych są też:

 

  • Elastyczne godziny pracy

 

Jednym z założeń programu jest wprowadzenie elastycznych godzin pracy. Dzięki temu rodzice mogą lepiej dostosować swoje harmonogramy do potrzeb rodziny. 

 

Przykłady elastycznych form pracy to:

 

  • skorygowane godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy – pracownicy mogą zaczynać i kończyć pracę w różnych godzinach;
  • kompresowany tydzień pracy – możliwość pracy dłużej przez cztery dni w tygodniu, aby mieć wolny piąty dzień.
  • praca na część etatu – opcja pracy na pół etatu lub w innych proporcjach, co pozwala rodzicom spędzać więcej czasu z dziećmi.

 

Z mojego punktu widzenia są to bardzo ciekawe propozycje, jednak obawiam się, że nie każdy pracodawca będzie mógł je u siebie wdrożyć. Mam tu na myśli przede wszystkim kompresowany tydzień pracy. W Polsce kompresowany tydzień pracy musi być zgodny z przepisami Kodeksu pracy, który określa zasady organizacji czasu pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy tygodniowy czas pracy nie może przekraczać 40 godzin, przy czym czas pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Możliwe jest jednak stosowanie systemów równoważnego czasu pracy, które umożliwiają przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. W takim systemie czas pracy musi być zrównoważony w okresie rozliczeniowym, aby średni tygodniowy czas pracy nie przekraczał 40 godzin. Może to przysparzać trudności.

 

Rozwiązaniem, które najczęściej spotykam w organizacjach, jest praca na część etatu (która sama w sobie nie jest najlepszym rozwiązaniem – zarabiamy mniej niż na pełen etat) oraz skorygowane godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. Myślę, że opcja z możliwością pracy 8 godzin, ale w dowolnych godzinach, jest najbardziej realistyczna do wykonania.

 

 

  • Telepraca

 

Promocja pracy zdalnej jako stałej formy zatrudnienia ma na celu zwiększenie możliwości godzenia pracy z życiem rodzinnym. Telepraca pozwala na:

 

  • zmniejszenie czasu poświęconego na dojazdy – pracownicy mogą pracować z domu, co redukuje czas spędzany w drodze do i z pracy;
  • większą kontrolę nad środowiskiem pracy – rodzice mogą tworzyć bardziej elastyczne i komfortowe warunki pracy w domu;
  • lepsze zarządzanie czasem – możliwość pracy zdalnej daje rodzicom większą elastyczność w organizowaniu dnia, co jest szczególnie istotne przy małych dzieciach.

 

Sama pracuję zdalnie od ponad 8 lat i nie wyobrażam sobie powrotu do biura. Myślę, że przy zadaniowym trybie pracy ten model świetnie się sprawdzi i mamy będą chętnie z niego korzystać.

 

  • Dodatkowe urlopy

 

Program obejmuje także wprowadzenie dodatkowych dni wolnych dla rodziców małych dzieci. Dodatkowe urlopy pozwalają na:

  • zwiększenie czasu spędzanego z dziećmi – rodzice mogą spędzać więcej czasu na opiece i wychowywaniu swoich dzieci;
  • lepsze zarządzanie sytuacjami nagłymi – możliwość wzięcia dodatkowych dni wolnych w sytuacjach awaryjnych, takich jak choroba dziecka;
  • redukcję stresu – dodatkowy czas wolny może zmniejszyć stres związany z koniecznością równoczesnego zarządzania obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi.

 

Przyjrzyjmy się zatem bliżej, jakie szanse i wyzwania niesie ze sobą wdrożenie tego programu, analizując również wyniki sondaży przeprowadzonych wśród rodziców.

 

Szanse na zatrudnienie

 

Jednym z głównych celów programu „Aktywny rodzic” jest zwiększenie aktywności zawodowej rodziców. Program zakłada wprowadzenie rozwiązań, które mają ułatwić godzenie pracy z opieką nad dziećmi. Wśród tych rozwiązań znajdują się m.in. elastyczne formy zatrudnienia, takie jak praca zdalna czy praca na część etatu.

 

Uważam, że zwiększenie dostępności takich form zatrudnienia może znacząco wpłynąć na poziom zatrudnienia wśród matek, które często muszą rezygnować z pracy z powodu braku możliwości pogodzenia jej z obowiązkami rodzinnymi (np. chorobą dziecka).

 

  • Realia w polskich firmach

 

Polskie firmy często nie oferują elastycznych form pracy, co stanowi duże wyzwanie dla pracujących matek. Z danych sondażowych Praca.pl wynika, że 63% rodziców wskazuje na trudności w łączeniu obowiązków zawodowych z opieką nad dziećmi jako główny problem. 

 

Brak elastyczności ze strony pracodawców w kwestii godzin pracy jest również istotnym wyzwaniem, wskazywanym przez 36% respondentów. Dodatkowo, 38% rodziców zwraca uwagę na niskie zarobki, które utrudniają opłacenie opieki nad dziećmi. 

 

Czytaj takżeSzklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

 

  • Nowoczesne rozwiązania

 

Wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań, takich jak elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej oraz udogodnienia związane z opieką nad dziećmi w miejscu pracy, mogłoby znacząco poprawić sytuację pracujących rodziców.

 

Przykłady takich rozwiązań to przedszkola firmowe, strefy coworkingowe z opieką nad dziećmi czy programy wsparcia dla pracujących rodziców. Osobiście znam firmy, które już od kilku lat prowadzą żłobki i przedszkola, co wpływa znacząco na zaangażowanie ich pracowników. Przedsiębiorstwa, które inwestują w takie udogodnienia, mogą liczyć na lojalność i większą produktywność swoich pracowników, a przede wszystkim mam, które mogą spokojnie pracować, wiedząc, że ich dzieci są pod opieką niedaleko.

 

Prawa gwarantowane przez Kodeks pracy

 

Kodeks pracy w Polsce gwarantuje pewne prawa rodzicom, takie jak prawo do urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz wychowawczego. Program "Aktywny rodzic" zakłada dodatkowe wsparcie w postaci szkoleń i programów aktywizacyjnych, co może pomóc rodzicom w powrocie na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dziecka. Ważnym elementem programu jest również zwiększenie świadomości praw rodziców oraz promowanie ich aktywnego korzystania z przysługujących im uprawnień.

 

Obawy matek i sygnalizowane problemy

 

Wyniki sondażu Praca.pl wskazują na kilka kluczowych problemów sygnalizowanych przez matki. Brak dostępu do przystępnej cenowo opieki dziecięcej oraz niskie zarobki, które utrudniają opłacenie opieki, to ich główne wyzwania. Dodatkowo, 44% respondentów ankiety wskazuje, że nie posiada dzieci lub są one już dorosłe, co może sugerować, że program  „Aktywny rodzic” może spotkać się z mieszanym odbiorem wśród ogółu społeczeństwa. Obawy te odzwierciedlają realne wyzwania, z jakimi borykają się rodzice na co dzień.

 

Czytaj takżeTata na etacie – urlop ojcowski i inne uprawnienia

 

Opieka nad dzieckiem a praca zdalna

 

Praca zdalna staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem, które pozwala na większą elastyczność w godzeniu obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Jednak z sondażu wynika, że tylko 10% rodziców ma możliwość jednoczesnej pracy i opieki nad dzieckiem. Wprowadzenie bardziej dostępnych opcji pracy zdalnej mogłoby znacznie poprawić tę sytuację. Praca zdalna daje rodzicom możliwość lepszego zarządzania swoim czasem oraz elastycznego reagowania na potrzeby dziecka.

 

Nowy program Aktywny Rodzic – Podsumowanie

 

Program „Aktywny rodzic” ma potencjał wprowadzenia pozytywnych zmian w życiu pracujących rodziców, jednak jego skuteczność będzie zależeć od rzeczywistego wdrożenia proponowanych rozwiązań oraz współpracy z pracodawcami. Wprowadzenie elastycznych form zatrudnienia, dostępnych i przystępnych cenowo instytucji opieki nad dziećmi oraz wsparcie finansowe mogą znacząco poprawić sytuację matek na rynku pracy. Kluczowe będzie również monitorowanie i modyfikowanie programu w odpowiedzi na realne potrzeby i wyzwania sygnalizowane przez rodziców oraz brak nadużyć, które i w tym przypadku mogą nastąpić.

Agnieszka Ciećwierz

Agnieszka Ciećwierz

Współzałożycielka firmy Sigmund Polska. Wspiera firmy w badaniu kompetencji i potencjału pracowników oraz kandydatów do pracy, jak również w opracowywaniu procesów HR-owych – w tym układaniu procesów rekrutacyjnych, indywidualnych planów rozwoju pracowników, wdrażaniu oceny pracowniczej, badaniach satysfakcji i zaangażowania pracowników. Trener biznes i wykładowca. Autorka licznych artykułów i książek, w tym ostatniej pt. „Rekrutacja oparta na kompetencjach. Znajdź i rozwijaj idealnego pracownika”.

Więcej artykułów "Rynek pracy"

Polecane oferty

Najnowsze artykuły

Kobiety coraz silniejsze w biznesie

Kobiety coraz silniejsze w biznesie

– Czy nie mamy tak, że jak nie umiemy czegoś na 200%, to rezygnujemy? Boimy się, że nie podołamy? Pamiętajmy, że nie liczy się płeć, ale nasze kompetencje. Nie dajmy sobie wmówić, że jesteśmy w czymś gorsze! – mówi specjalistka HR Agnieszka Ciećwierz. W Światowym Dniu Przedsiębiorczości Kobiet przypomina, w czym kobiety są świetne oraz wyjaśnia, jak być jeszcze lepszą liderką w biznesie.

Urlop okolicznościowy na ślub dziecka

Urlop okolicznościowy na ślub dziecka

Ślub dziecka pracownika to jedno z wydarzeń uprawniających do wzięcia urlopu okolicznościowego, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Wyjaśniamy, z ilu dni urlopu może skorzystać ojciec, matka czy opiekun prawny dziecka, jak powinien wyglądać wniosek o urlop okolicznościowy oraz czy dni wolne można wykorzystać wyłącznie w dniu ślubu i wesela.

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Najbardziej narażone wdychanie rakotwórczego smogu są osoby codziennie dojeżdżające do pracy, mieszkańcy kilkudziesięciotysięcznych miejscowości i osoby wykonujące w sezonie grzewczym oraz przy ruchliwych drogach pracę w terenie. Główny Inspektorat Pracy wyjaśnia, czy pracodawcy muszą zapewnić pracownikom maski antysmogowe i jak powinni chronić ich przed szkodliwymi czynnikami pracy.

Mechanik lotniczy – praca, wymagania, zarobki

Mechanik lotniczy – praca, wymagania, zarobki

Mechanik lotniczy to jeden z najbardziej perspektywicznych zawodów dla absolwentów techników i szkół branżowych o profilach związanych z mechaniką. Żeby zdobyć tę pracę, trzeba uzyskać dodatkową licencję na obsługę techniczną statku powietrznego, wystawianą przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Sprawdź, jak ją zdobyć, a także w jakich samolotach możesz specjalizować się jako mechanik lotniczy!

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

7 listopada wypada Światowy Dzień Feminizmu. Dlaczego to tak ważne święto? – Mimo poprawy sytuacji kobiety nadal borykają się ze stereotypami, mają dodatkową nieodpłatną pracę w domu, soptykają się z seksizmem w pracy, są rzadziej zapraszane jako ekspertki – zauważa dr Anna M. Górska, dyrektorka Centrum Badań Kobiet i Różnorodności w Organizacjach z Akademii Leona Koźmińskiego.

Osoba z autyzmem na rynku pracy – czy autyzm wyklucza z życia zawodowego?

Osoba z autyzmem na rynku pracy – czy autyzm wyklucza z życia zawodowego?

– Populacja osób neuroatypowych jest bardzo zróżnicowana – zauważa Izabela Kocyłak, trenerka pracy z Fundacji SYNAPSIS. Wiele osób aktywnych zawodowo, szczególnie z tzw. wysoko funkcjonującym autyzmem, jest nieświadomych swojego zaburzenia. Tymczasem aż 2% pracowników w Polsce i 10% w Europie to osoby w spektrum autyzmu. Jak rozpoznać autyzm i w jakich zawodach może sprawdzić się autystyk?