Praca.pl Poradniki Rynek pracy
Książeczka sanepidowska – badania sanepidowskie, ile kosztują, ważność książeczki

Książeczka sanepidowska – badania sanepidowskie, ile kosztują, ważność książeczki

 
Książeczka sanepidowska – badania sanepidowskie, ile kosztują, ważność książeczki

Czasami pracodawcy wymagają od przyszłych podwładnych okazania „książeczki sanitarno-epidemiologicznej” czy „książeczki sanepidowskiej”. Jest to dokument, który potwierdza brak przeciwwskazań do podjęcia pracy na określonych stanowiskach w branżach medycznej i gastronomicznej. Dotyczy to także zawodów, w jakich pracownicy mają kontakt z dużą liczbą ludzi lub dziećmi do 6. roku życia.

 

Spis treści

Badania sanitarno-epidemiologiczne są istotne w pracy, w której istnieje możliwość przeniesienia choroby zakaźnej. Analiza próbek pobranych od pacjenta ma na celu sprawdzić, czy dana osoba nie jest nosicielem pałeczek duru brzusznego czy salmonelli. Dotyczy to także ludzi, którzy zajmują się myciem naczyń i oraz przygotowaniem specjalnych pojemników na żywność.

 

W 2008 roku zmieniła się ustawa (a dokładniej – Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), w wyniku czego książeczka sanepidowska przestała obowiązywać. Zastąpiło ją natomiast orzeczenie lekarskie wydawane na podstawie badania laboratoryjnego. Nazwa „książeczka sanepidowska” wciąż jednak bywa używana w mowie potocznej.

 

Czytaj także: Toalety w miejscu pracy – rozporządzenie, przepisy BHP

 

Badania sanepidowskie – kto musi je wykonać?

 

Wyżej wspomniana ustawa ściśle określa to, kto powinien wykonać badanie do celów sanitarno-epidemiologicznych. 

 

 Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, art. 6.

 

Obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym (...) podlegają:

 

1) podejrzani o zakażenie lub chorobę zakaźną;
2) noworodki, niemowlęta i kobiety w ciąży, podejrzane o zakażenie lub chorobę zakaźną mogącą się szerzyć z matki na płód lub dziecko;
3) nosiciele, ozdrowieńcy oraz osoby, które były narażone na zakażenie przez styczność z osobami zakażonymi, chorymi lub materiałem zakaźnym;
4) uczniowie, studenci i doktoranci kształcący się do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby;
5) osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, nieposiadające aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.

 

Co więcej:

 

  • W przypadku osób poszukujących zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przy wykonywaniu której istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, badanie sanitarno-epidemiologiczne jest wykonywane na wniosek tej osoby.


Osoba poddająca się badaniu wskazuje, jakiego rodzaju prac ma dotyczyć badanie sanitarno-epidemiologiczne i wydawane na jego podstawie orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych.

 

Badania muszą zatem wykonać między innymi kandydaci do pracy w przetwórstwie spożywczym, na stanowiska związane z pakowaniem, dystrybucją i przechowywaniem zapakowanej żywności i wody. Ważne orzeczenie muszą mieć też na przykład kucharze, pracownicy myjący naczynia i sprzęt kuchenny w lokalach gastronomicznych, przygotowujący i wydający posiłki itp.

 

Czytaj takżeWizażystka – kim jest, studia, kursy, zarobki

 

Jak wyrobić „książeczkę sanepidowską"?

 

Zaświadczenie, które jest wymagane przez pracodawców, można wyrobić w punktach sanepidu. Listę stacji sanitarno-epidemiologicznych podaje Główny Inspektorat Sanitarny.

 

W przypadku stanowisk, w których „książeczka sanepidowska” jest niezbędna, każdy pracodawca powinien wydać nowo zatrudnionym pracownikom skierowanie na badania. Z takim dokumentem trzeba udać się do najbliższego punktu sanepidu, gdzie należy oddać próbki do badania. Są to 3 próbki kału (każda stacja sama określa, czy ma to być z jednego dnia, czy z 3 kolejnych). Trzeba je umieścić w specjalnych pojemniczkach, które można kupić w aptekach. Pojemniki są także dostępne bezpłatnie w punktach sanepidu. Następnie pacjentowi pozostaje czekać na wyniki badań. W powyższym przypadku całkowity koszt badania jest ponoszony przez pracodawcę lub zleceniodawcę.

 

Ponadto, jak informuje Powiatowa Stacja Epidemiologiczna w Pruszkowie na łamach Serwisu RP:

 

  • W przypadku zaś osób przyuczających się do wykonywania prac koszty badań pokrywane są ze środków publicznych, natomiast u osób nieposiadających uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego badania te finansowane są z budżetu państwa.

 

Koszt wyrobienia „książeczki sanepidowskiej"

 

W wielu ogłoszeniach o pracę w gastronomii wymagane jest posiadanie aktualnych wyników badań. Oznacza to, że trzeba się samemu udać do stacji sanitarno-epidemiologicznej. W takiej sytuacji za analizy będziemy musieli samodzielnie zapłacić. Koszt badania na nosicielstwo bakterii waha się od kilkudziesięciu do około 200 zł. Przykładowo, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie przekazała informację (maj 2022 r.), że całkowity koszt badania na nosicielstwo pałeczek z rodzaju Salmonella/Shigella wynosi 170 zł.

 

Orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych – ile się czeka?

 

Wyrobienie zaświadczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych najczęściej trwa od jednego do dwóch tygodni. Ostatnim etapem procedury jest wizyta u lekarza medycyny pracy, który przeanalizuje otrzymane wyniki i wystawi nam odpowiednie zaświadczenie o zdolności do pracy lub o przeciwwskazaniach do jej podjęcia. Jeśli wyniki wykażą, że jesteśmy nosicielami salmonelli, to nie dostaniemy zaświadczenia, które pozwala nam na podjęcie zatrudnienia.

 

 Niektóre osoby decydują się wtedy na sfałszowanie orzeczenia. Warto jednak zaznaczyć, że takie praktyki są niezgodne z prawem i dość szybko wychodzą na światło dzienne. Za posługiwanie się sfałszowanym dokumentem grozi grzywna, a także kara ograniczenia lub pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat (zgodnie z art. 270. Kodeksu karnego).

 

Czytaj także: Praca po weterynarii – perspektywy, zarobki

 

Ważność „książeczki sanepidowskiej”

 

W ustawie nie ma określonego terminu, który jest wymagany do ponownego wykonania badań sanitarno-epidemiologicznych. O tym, kiedy badanie powinno zostać powtórzone, decyduje zatem lekarz w oparciu o posiadaną wiedzę medyczną, informacje dotyczące pacjenta, stanowiska i zakładu pracy.

 

Zgubiona „książeczka sanepidowska” – co w takim przypadku?

 

Istnieje możliwość uzyskania odpisu/duplikatu orzeczenia. Pierwsza kopia dokumentu medycznego jest wydawana pacjentowi za darmo. Żeby ją uzyskać, należy zgłosić się do właściwej wojewódzkiej stacji sanepidu (lub powiatowej stacji, w której wykonywane było badanie) i złożyć tam dokument – zlecenie na wykonanie duplikatu czy odpisu.

 

Książeczka sanepidowska – najczęściej zadawane pytania: 

 

  • Książeczka sanepidowska – gdzie kupić? 

 

Dawniej funkcjonujące jako książeczka sanepidu, książeczka sanepidowska albo książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych, a współcześnie wystawiane orzeczenie lekarskie ds. sanitarno-epidemiologicznych wyrabia się w dowolnej stacji sanitarno-epidemiologicznej w Polsce bądź w dowolnym laboratorium niepublicznym prowadzącym tego typu badania. Stare książeczki przestały funkcjonować w 2008 roku.

 

  • Ile kosztuje książeczka sanepidowska? 

 

Koszt wyrobienia książeczki sanepidowskiej, czyli po prostu wykonania wskazanych badań lekarskich i uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych, wynosi około 200 zł.

 

  • Książeczka sanepidowska – jakie badania?

 

Żeby, jak się niegdyś mówiło: wyborbić książeczkę sanepidowską, czyli po prostu uzyskać aktualne orzeczenie do celów sanitarno-epiemiologicznych, należy oddać materiał biologiczny do badania. W tym wypadku są to niewielkie próbki kału z trzech kolejnych dni, jakie przekazuje się w specjalnych pojemniczkach dostępnych np. w aptece lub w najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Próbki są badane pod kątem obecności bakterii z grupy Salmonella i Shigella.

Więcej artykułów "Rynek pracy"

Polecane oferty

  • Pracownik sezonowy

    Mählmann Gemüsebau GmbH & Co. KG   Niemcy, Capplen (Niemcy)   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę / o pracę tymczasową  pełny etat  aplikuj bez CV
    15 godz.
    Praca sezonowa - sadzenie, zbiór warzyw od marca 2025 roku Wymiar pracy: sezonowa umowa o pracę. Opis stanowiska: praca odbywa się w systemie akordu grupowego, indywidualnego (zbiór warzyw) oraz na godziny (12,82€ / godz. netto - inne prace)
  • Główna Księgowa / Główny Księgowy

    Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodnego w Warszawie S.A.   Warszawa, ul. Modlińska 17    praca stacjonarna
    starszy specjalista (senior) / ekspert / kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat
    17 godz.
    Na tym stanowisku wymagane są następujące umiejętności, m.in.: Nadzór nad prowadzeniem księgowości przez Biuro Rachunkowe. Nadzór nad sporządzaniem deklaracji podatkowych (VAT, PIT, CIT, VAT-UE). Opracowanie Instrukcji obiegu dokumentów księgowych. Kontrola prawidłowości transakcji...
  • Robotnik produkcyjny

    Flexcraft Polska Sp. z o.o.   Holandia, Maasdijk   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę tymczasową  tymczasowa/dodatkowa / pełny etat   7 500 - 14 000 zł brutto/mies.  rekrutacja online  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    17 godz.
    Obowiązki: pakowanie warzyw i owoców, oklejanie produktów, układanie kartonów paletach. Wymagania: podstawowa znajomość języka angielskiego, chęć nawiązania współpracy na dłuższy okres. Mile widziane: prawo jazdy kat. B;
  • Sztygar Zmianowy Górniczy pod Ziemią / TBM Shift Engineer

    kierownik/koordynator  umowa o pracę  pełny etat
    18 godz.
    Zakres obowiązków: Praca przy drążeniu tuneli za pomocą tarczy TBM na projekcie rozbudowy II linii Metra w Warszawie, Nadzór nad prowadzeniem robót tunelowych na zmianie, Przestrzeganie obowiązujących przepisów, zarządzeń, instrukcji, norm i wytycznych, Prowadzenie robót zgodnie z...
  • Orderpicker w magazynie z artykułami dla zwierząt

    Flexcraft Polska Sp. z o.o.   Holandia, Ede   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę tymczasową  tymczasowa/dodatkowa  rekrutacja online  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    18 godz.
    Obowiązki: zbieranie zamówień przy użyciu skanera ręcznego; przygotowywanie zamówień do wysyłki; przyjmowanie reklamacji; Wymagania: komunikatywna znajomość języka angielskiego; mile widziane prawo jazdy kat. B – nie jest wymagane! dobra organizacja pracy; zaangażowanie w wykonywanie...
  • Kierowca wózka widłowego

    Flexcraft Polska Sp. z o.o.   Holandia   
    pracownik fizyczny  umowa o pracę tymczasową  tymczasowa/dodatkowa   9 000 - 15 000 zł brutto/mies.  rekrutacja online  aplikuj szybko  aplikuj bez CV
    18 godz.
    Obowiązki: kierowanie wózkiem widłowym bocznym; przeprowadzanie konserwacyji wózka; prace magazynowe; praca w systemie zmianowym; Wymagania: doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku; uprawnienia na wózki widłowe boczne - z certyfikatem; prawo jazdy kat. B; znajomość języka...

Najnowsze artykuły

Kobiety coraz silniejsze w biznesie

Kobiety coraz silniejsze w biznesie

– Czy nie mamy tak, że jak nie umiemy czegoś na 200%, to rezygnujemy? Boimy się, że nie podołamy? Pamiętajmy, że nie liczy się płeć, ale nasze kompetencje. Nie dajmy sobie wmówić, że jesteśmy w czymś gorsze! – mówi specjalistka HR Agnieszka Ciećwierz. W Światowym Dniu Przedsiębiorczości Kobiet przypomina, w czym kobiety są świetne oraz wyjaśnia, jak być jeszcze lepszą liderką w biznesie.

Urlop okolicznościowy na ślub dziecka

Urlop okolicznościowy na ślub dziecka

Ślub dziecka pracownika to jedno z wydarzeń uprawniających do wzięcia urlopu okolicznościowego, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Wyjaśniamy, z ilu dni urlopu może skorzystać ojciec, matka czy opiekun prawny dziecka, jak powinien wyglądać wniosek o urlop okolicznościowy oraz czy dni wolne można wykorzystać wyłącznie w dniu ślubu i wesela.

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Grupy zawodowe najbardziej narażone na smog

Najbardziej narażone wdychanie rakotwórczego smogu są osoby codziennie dojeżdżające do pracy, mieszkańcy kilkudziesięciotysięcznych miejscowości i osoby wykonujące w sezonie grzewczym oraz przy ruchliwych drogach pracę w terenie. Główny Inspektorat Pracy wyjaśnia, czy pracodawcy muszą zapewnić pracownikom maski antysmogowe i jak powinni chronić ich przed szkodliwymi czynnikami pracy.

Mechanik lotniczy – praca, wymagania, zarobki

Mechanik lotniczy – praca, wymagania, zarobki

Mechanik lotniczy to jeden z najbardziej perspektywicznych zawodów dla absolwentów techników i szkół branżowych o profilach związanych z mechaniką. Żeby zdobyć tę pracę, trzeba uzyskać dodatkową licencję na obsługę techniczną statku powietrznego, wystawianą przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Sprawdź, jak ją zdobyć, a także w jakich samolotach możesz specjalizować się jako mechanik lotniczy!

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

Szklane ściany, szklane ruchome schody. Równouprawnienie na rynku pracy to wciąż fikcja?

7 listopada wypada Światowy Dzień Feminizmu. Dlaczego to tak ważne święto? – Mimo poprawy sytuacji kobiety nadal borykają się ze stereotypami, mają dodatkową nieodpłatną pracę w domu, soptykają się z seksizmem w pracy, są rzadziej zapraszane jako ekspertki – zauważa dr Anna M. Górska, dyrektorka Centrum Badań Kobiet i Różnorodności w Organizacjach z Akademii Leona Koźmińskiego.

Osoba z autyzmem na rynku pracy – czy autyzm wyklucza z życia zawodowego?

Osoba z autyzmem na rynku pracy – czy autyzm wyklucza z życia zawodowego?

– Populacja osób neuroatypowych jest bardzo zróżnicowana – zauważa Izabela Kocyłak, trenerka pracy z Fundacji SYNAPSIS. Wiele osób aktywnych zawodowo, szczególnie z tzw. wysoko funkcjonującym autyzmem, jest nieświadomych swojego zaburzenia. Tymczasem aż 2% pracowników w Polsce i 10% w Europie to osoby w spektrum autyzmu. Jak rozpoznać autyzm i w jakich zawodach może sprawdzić się autystyk?