Z wynagrodzenia pracownika, oprócz obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego mogą być potrącane dodatkowe kwoty w ramach m.in. egzekucji kar pieniężnych, zaliczek, świadczeń alimentacyjnych i innych należności.
Potrącenia z pensji są jednak limitowane – nie może mieć miejsca taka sytuacja, kiedy pracownik przez egzekucję należności pozostałby bez środków do życia. Szczególnej ochronie państwa podlegają w tym względzie osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze godzin.
Kwota wolna od potrąceń dla pracownika niepełnoetatowego
Jak mówi Kodeks pracy, potrącenia z wynagrodzenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 60% wynagrodzenia;
2) w przypadku egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – maksymalnie 50% pensji.
Łącznie kwota odjęta od wypłaty nie może w żadnym wypadku przekraczać 3/5 miesięcznego wynagrodzenia za pracę bez potrąceń.
Całkowicie wolna od potrąceń jest ustawowo kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (przy odliczaniu od pensji sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne). 75% tej sumy nie podlega potrąceniom przy odbieraniu zaległych zaliczek pieniężnych, a 90% przy egzekwowaniu kar. W przypadku pracownika niepełnoetatowego kwoty wolne od potrąceń ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
W przypadku należności alimentacyjnych nie występuje kwota wolna od potrąceń.
Kalkulator potrąceń z wynagrodzenia pracownika niepełnoetatowego
W internecie dostępne są kalkulatory potrąceń z wynagrodzenia. Obliczenie kwoty wolnej od potrąceń nie jest jednak trudne i każdy może zrobić to samodzielnie. Jak?
Pierwszy krok to wyliczenie wysokości minimalnego wynagrodzenia przy uwzględnieniu wymiaru czasu pracy. A więc jeśli np. w roku 2019 minimalne wynagrodzenia przy pracy na pełen etat wynosi 2250 zł brutto, a dany pracownik zatrudniony jest na pół etatu, będzie to 1125 zł brutto, czyli około 817 zł netto. Podana kwota to właśnie pensja minimalna, a tym samym kwota wolna od potrąceń w przypadku konieczności pokrycia świadczeń innych niż alimentacyjne. Następnie trzeba obliczyć odpowiednio 75 i 90% tej sumy, aby uzyskać kwoty wolne od potrąceń w przypadku zaległych zaliczek pieniężnych i przy egzekwowaniu kar.
Aby uzyskać kwotę możliwego potrącenia, od otrzymywanej co miesiąc pensji netto należy odjąć kwotę netto wolną od potrąceń (uwzględniającą wymiar czasu pracy). Przykładowy rachunek potrąceń z wynagrodzenia dla osoby pracującej na pół etatu i zarabiającej 1000 zł netto będzie więc wyglądał tak:
1000 zł (zarobek miesięczny netto) – 817 zł (pensja minimalna netto) = 183 zł
Maksymalną kwotą potrąceń od pensji dla świadczeń innych niż alimentacyjne (dotyczy to np. ściągania zadłużenia wynikłego z zaciągnięcia kredytów bankowych, nieopłaconych mandatów lub podatków) jest w tym przypadku suma 183 zł miesięcznie.