Zawód spawacza nie wymaga wykształcenia wyższego czy trwającej kilka lat edukacji. Trzeba skończyć trwający kilka tygodni kurs, zdać egzamin i już można zacząć zdobywać doświadczenie zawodowe. I choć na początku pracy uczyć trzeba się sporo, bo to zawód wymagający wprawy i praktyki, to po kilku latach można być już naprawdę cenionym fachowcem. To również praca, która jest w miarę niezależna językowo, a zapotrzebowanie na spawaczy obserwujemy na całym świecie. Zatem choć praca jest stacjonarna, to sam zawód daje dużą dozę wolności i wyboru miejsca pracy.
Uprawnienia spawalnicze – rodzaje
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych określa warunki wykonywania prac spawalniczych. Według § 27, prace spawalnicze mogą być wykonywane przez osoby posiadające zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, świadectwo egzaminu spawacza lub książkę spawacza. Tryb wystawiania tych uprawnień regulowany jest przez odrębne przepisy i Polskie Normy (ich listę podana jest na końcu artykułu).
Do najpowszechniejszych rodzajów spawania należą metody
- MIG (131),
- MAG (135),
- TIG (141),
- łukowe elektrodą otuloną MMA (111),
- łukowe samoosłonowym drutem proszkowym (114),
- łukiem krytym drutem elektrodowym (121)
i inne.
Osoba, która rozpoczyna pracę jako spawacz, nie musi zdobywać wszystkich certyfikatów i uprawnień. Lepiej zacząć od uprawnień podstawowych i rozwijać je wraz ze wzrostem doświadczenia. Jest to o tyle sensowne, że znajdując pracę w większej, prężnie działającej firmie, można liczyć na wsparcie pracodawcy w rozwoju kompetencji:
W DB Cargo oferujemy naszym pracownikom wiele możliwości rozwoju poszerzania wiedzy. Osoby zatrudnione na stanowisku spawacza mogą realizować nie tylko szkolenie spawalnicze i zdobywać nowe uprawnienia, ale również brać udział w innych szkoleniach i kursach oferowanych przez firmę, w tym w kursach językowych oraz w programie wymiany pracowników, który umożliwia uczestnictwo w projektach realizowanych międzynarodowo. Zachęcamy też naszych pracowników do udziału w rekrutacjach wewnętrznych. Niedawno jeden z naszych spawaczy przeszedł na stanowisko technologa. – opisuje Katarzyna Meker-Dobrowolska, Specjalista ds. rekrutacji w DB Cargo Polska S.A.
Praca jako spawacz – jak zacząć?
Kurs spawacza można zrobić w bardzo wielu ośrodkach. Wydają one certyfikacje TÜV, UDT lub SIMP. Czy to, który certyfikat zdobędzie spawacz, ma znaczenie? To już zależy od firmy.
Katarzyna Meker- Dobrowolska podkreśla, że wszystkie certyfikaty są dla firmy, w której pracuje, tak samo ważne i DB Cargo nie różnicuje spawaczy pod tym kątem.
Ile trwa kurs spawacza?
Jeden poziom zaawansowania dla jednej grupy materiałowej to około 145 godzin (120 godzin praktyki i 25 godzin teorii). Sam kurs może trwać dłużej, jeśli będzie obejmował więcej grup materiałowych lub poziomów.
W zależności od trybu, w jakim realizowany jest kurs (zajęcia w ciągu dnia, weekendowe, wieczorowe), na zdobycie uprawnień trzeba poświęcić od 3 tygodni do kilku miesięcy.
Po zakończeniu kursu trzeba przystąpić do egzaminu. Na wydanie certyfikatu czeka się od kilku dni do 3 tygodni.
Ile kosztuje kurs spawacza?
Koszty kursu spawania mogą znacznie się różnić w zależności od wybranych metod oraz poziomu. Występują również różnice w poszczególnych regionach kraju. Wpisując w wyszukiwarkę frazę „spawacz kurs”, znaleźć można przynajmniej kilkanaście ofert z danej miejscowości, zróżnicowanych cenowo. Na zdobycie uprawnień trzeba przeznaczyć od 2000 – 4000 zł oraz dodatkowo około 1000 zł na egzamin.
Osoba, która chce zdobyć takie uprawnienia, a nie ma na to środków, może śledzić oferty Urzędów Pracy. Organizują one niekiedy bezpłatne kursy spawania.
Samo posiadanie uprawnień nie wystarcza jednak do zdobycia dobrej pracy. Konieczne są praktyczne umiejętności, które firmy weryfikują w czasie rekrutacji. Katarzyna Meker-Dobrowolska podkreśla: w DB Cargo naszym kryterium rekrutacji jest Certyfikat potwierdzający uprawnienia do spawania doczołowego 135 BW pozycje spawania :PF, PB, PD. Doświadczenia nie wymagamy, ale umiejętność spawania weryfikujemy poprzez próbki pracy.
Uprawnienia spawalnicze – ważność
Zgodnie z normami, prace spawalnicze mogą być wykonywane jedynie przez osoby posiadające aktualne uprawnienia spawalnicze. Ich ważność jest uzależniona od materiału. Uprawnienia spawalnicze na stal trzeba odnawiać co trzy lata, a na pozostałe materiały (aluminium, miedź, nikiel i tytan) co dwa lata.
Odnowienie uprawnień spawalniczych (w przypadku utraty ich ważności) lub ich przedłużenie (jeśli spawacz pracował w sposób ciągły przy wykonywaniu prac spawalniczych, a ewentualna przerwa nie trwała dłużej niż 6 miesięcy) odbywa się poprzez potwierdzenie umiejętności spawacza w ramach egzaminu weryfikacyjnego. Tak potwierdzone kwalifikacje zawodowe trzeba ponownie odnowić przed upływem ich terminu ważności.
Kto płaci za przedłużanie uprawnień spawalniczych?
Co do zasady koszty pokrywa pracodawca, choć zdarzają się, firmy, które cedują to na pracowników. Jeśli spawacz ma własną działalność gospodarczą, to nawet jeśli wykonuje zlecenia dla jednej firmy, będzie musiał sam za nie zapłacić.
Wybierając pracodawcę można dopytać o to, jak wygląda w firmie procedura przedłużania uprawnień spawacza. W DB Cargo, to my dbamy o to, by nasi pracownicy mieli aktualne uprawnienia – wyjaśnia ekspert firmy.
Warto pamiętać też o tym, że nawet jeśli to pracodawca opłacił uzyskanie przedłużenia uprawnień, to certyfikat należy do pracownika (jest wydany na jego imię i nazwisko), czyli w sytuacji odejścia z pracy, pracownik ma prawo do tego, by uzyskać z kadr oryginał (jeśli był tam przechowywany).
Gdzie szukać pracy jako spawacz?
Od kilkunastu lat rynek pracy w Polsce jest dla spawaczy bardzo łaskawy. Popyt na ich pracę nie mija. Wraz z rozwojem budownictwa, przemysłu kolejowego, lotniczego, motoryzacyjnego czy produkcji użytkowej potrzeba coraz większej ilości spawaczy. Z powodzeniem można uznać, że spawacz to zawód przyszłości. W serwisie Praca.pl każdego dnia pojawiają się nowe oferty pracy – na osoby z uprawnieniami spawacza czeka każdego miesiąca nawet ponad 400 ofert pracy.
Oczekiwania wobec pracowników nieco się różnią. Większość firm poszukuje spawaczy z uprawnieniami MIG/MAG. Część ofert kierowana jest do spawaczy metodą TIG. Przy analizie ofert pracy warto zwracać uwagę na to, czy wymagane są uprawnienia podstawowe czy ponad podstawowe.
DB Cargo poszukuje spawaczy elektrycznych, którzy posiadają uprawnienia ponadpodstawowe (spawanie doczołowe i pachwinowe), a do obszaru utrzymania i produkcji taboru w Rybniku obecnie prowadzimy rekrutacje także na stanowiska: mechanik, elektromonter, elektronik – wyjaśnia specjalista ds. rekrutacji Katarzyna Meker-Dobrowolska.
Poza uprawnieniami mile widziane są też przez pracodawców takie umiejętności jak znajomość rysunku technicznego oraz kompetencje miękkie: sumienność, rzetelność, zaangażowanie w pracę.
Wynagrodzenie dla spawaczy nie jest powszechnie publikowane w ofertach pracy w Polsce, ale zdarza się, że podane są kwoty przy ofertach pracy za granicą (które jednak prawie zawsze wymagają znajomości języka obcego). Zarobki spawacza w Polsce wynoszą (wg. serwisu Wynagrodzenia.pl) około 4340 zł brutto (mediana).
Osoby początkujące, szukające pracy jako spawacz do przyuczenia, mogą jednak liczyć na znacznie niższe uposażenia, niewiele przekraczające minimalną krajową. Duże znaczenie dla wielkości zarobków ma też wielkość przedsiębiorstwa, jego lokalizacja oraz to, jakie konkretnie zadania wykonuje pracownik i jak szerokich uprawnień potrzebuje.
Wybierając pracodawcę warto zwrócić też uwagę na takie elementy oferty, jak dodatki pozapłacowe. Bywają one bardzo szerokie. W DB Cargo pracownicy mogą korzystać z prywatnej opieki medycznej, grupowego ubezpieczenia na życie, pakietu sportowego i kafeteryjnego, a także – niezależnie od stażu pracy – otrzymują dofinansowanie wypoczynku (wczasy pod gruszą), a w okresach świątecznych, dwa razy do roku dodatki w formie karty przedpłaconej, która umożliwia zakupy – wyjaśnia Katarzyna Meker- Dobrowolska. Nasi pracownicy mają również prawo do dodatkowego dnia wolnego od pracy w ramach Święta Pracownika – dodaje ekspert DB Cargo.
Tego typu, bogate oferty benefitów mają nie tylko dużą wartość finansową, ale dają też nieco większe poczucie bezpieczeństwa i komfortu pracy, dlatego każdorazowo analizując oferty pracy, warto również na nie zerknąć, pamiętając o tym, że ubrania dla spawaczy, maski i wszelkie inne narzędzia ochrony zapewnia pracodawca i nie jest to dodatek pracowniczy, lecz wynikający z prawa wymóg.
------------------
Uprawnienia spawalnicze – polskie normy:
• PN-EN ISO 9606-1: 2014 – Egzamin kwalifikacyjny spawaczy — Spawanie — Część 1: Stale
• PN-EN ISO 9606-2:2007 – Egzamin kwalifikacyjny spawaczy — Spawanie — Część 2: Aluminium i stopy aluminium
• PN-EN ISO 9606-3:2001 -Egzaminowanie spawaczy — Spawanie — Część 3: Miedź i stopy miedzi
• PN-EN ISO 9606-4:2001 – Egzaminowanie spawaczy — Spawanie — Część 4: Nikiel i stopy niklu
• PN-EN ISO 9606-5:2002 – Egzaminowanie spawaczy — Spawanie — Część 5: Tytan i stopy tytanu, cyrkon i stopy cyrkonu
• PN-EN ISO 14732:2014-01 -Personel spawalniczy — Egzaminowanie operatorów spawania oraz nastawiaczy zgrzewania dla zmechanizowanego i automatycznego spawania/zgrzewania metali.
