Praca w urzędzie jest uważana za atrakcyjną przez bardzo wiele osób. Przede wszystkim osoby zatrudnione w placówkach rządowych i samorządowych mogą liczyć na stabilne zatrudnienie i dobre warunki pracy.
Rodzaje urzędów – stanowiska pracy
Pracę w urzędach administracji rządowej, samorządowej i innych jednostkach reguluje szereg aktów prawnych, przede wszystkim ustawy:
- z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (u.s.c.),
- z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (u.p.u.),
- z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (u.p.s.).
Zgodnie z u.s.c., do korpusu służby cywilnej należą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych w (art. 2. 1.):
- Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
- urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady
- Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,
- urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy
- terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,
- Krajowej Informacji Skarbowej i izbach administracji skarbowej;
- komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących
- aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży (…),
- Centralnym Biurze Śledczym Policji,
- Biurze Spraw Wewnętrznych Policji,
- Biurze Spraw Wewnętrznych Straży Granicznej,
- Biurze Nasiennictwa Leśnego,
- jednostkach budżetowych obsługujących państwowe fundusze celowe, których dysponentami są organy administracji rządowej.
Jednak nie wszyscy pracownicy wykonujący obowiązki w powyższych placówkach należą do służby cywilnej. Prawa i obowiązki pozostałych zatrudnionych osób określa wspomniana u.u.p. Dotyczy to osób pracujących w takich miejscach jak:
- Kancelaria Sejmu;
- Kancelaria Senatu;
- Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
- Sąd Najwyższy;
- Kancelaria Trybunału Konstytucyjnego;
- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich;
- Biuro Rzecznika Praw Dziecka;
- Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców;
- Biuro Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
- Urząd Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach nieuregulowanych w odrębnych przepisach;
- Krajowe Biuro Wyborcze;
- regionalne izby obrachunkowe;
- Urząd Ochrony Danych Osobowych;
- Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
- Urząd Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15.
Ponadto, ustawa reguluje pracę osób (wobec których nie obowiązują przepisy u.s.c), zatrudnionych w:
- Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
- urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,
- urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,
- Rządowym Centrum Legislacji,
- komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży,
- Centralnym Biurze Śledczym Policji,
- Biurze Spraw Wewnętrznych Policji,
- Biurze Spraw Wewnętrznych Straży Granicznej,
- Biurze Nasiennictwa Leśnego.
Do tego dochodzą jeszcze wakaty w instytucjach samorządowych, np. praca w urzędzie miasta czy stanowiska pracy w urzędzie gminy. Tę kwestię reguluje u.p.s. Dotyczy to osób zatrudnionych w :
- urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;
- starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;
- urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych;
- biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;
- biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.
Dla kogo praca w urzędzie?
By zostać urzędnikiem państwowym czy przcownikiem samorządowym, należy spełnić warunki wymienione w powyższych aktach prawnych. Wymogi dotyczą takich kwestii jak wykształcenie, wiek i kompetencje.
Zgodnie z art. 4. u.s.c. w służbie cywilnej może być zatrudniony kandydat, który:
1) jest obywatelem polskim (z określonym w ustawie zastrzeżeniem),
2) korzysta z pełni praw publicznych;
3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
4) posiada kwalifikacje wymagane na dane stanowisko pracy;
5) cieszy się nieposzlakowaną opinią.
Z kolei pracownikiem samorządowym może być ktoś, kto (art.6.1. u.p.s.):
1) jest obywatelem polskim (z określonym w ustawie zastrzeżeniem),
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;
3) posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Warto również pamiętać, że nie każda osoba spełniająca te warunki sprawdzi się jako pracownik urzędu. To praca dobra dla osób odpornych na stres, potrafiących działać pod presją czasu, dobrze czujących się w zadaniach administracyjnych i związanych ze sporządzaniem i rozpatrywaniem dokumentów. Ponadto część pracowników ma kontakt z petentami – tu przydają się rozwinięte zdolności interpersonalne, otwartość, życzliwość, empatia oraz zaangażowanie.
Oferty pracy w urzędzie: gdzie szukać?
Oferty pracy w urzędach są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej. Znajdziemy je też na tablicach ogłoszeń w placówkach, a także na witrynach internetowych urzędów.
Należy jednak pamiętać, że tylko niektórzy pracownicy są zatrudniani w oparciu o umowę o pracę. Kandydaci do pracy w urzędach administracji publicznej należący do korpusu służby cywilnej uzyskują również stanowiska poprzez mianowanie.
Pracownicy tacy jak marszałek województwa czy prezydent miasta są wybierani, a przykładowo zastępca prezydenta miasta, skarbnik gminy – mianowani.