Wszystko zaczęło się w 2001 roku, gdy przedstawiciele firm informatycznych z USA, stworzyli Manifest Agile, nazywany też Manifestem zwinnego programowania (ang. Agile Manifesto). Od lat pracowali oni z klientami, wyznając podobne zasady wzajemnego szacunku i skupienia na tworzeniu wartościowych produktów. Postanowili zebrać wszystkie dobre praktyki w jeden dokument. W ten sposób powstał Manifest zwinnego programowania:
Odkrywamy nowe metody programowania dzięki praktyce w programowaniu i wspieraniu w nim innych. W wyniku naszej pracy, zaczęliśmy bardziej cenić:
• Ludzi i interakcje od procesów i narzędzi
• Działające oprogramowanie od szczegółowej dokumentacji
• Współpracę z klientem od negocjacji umów
• Reagowanie na zmiany od realizacji założonego planu.
Oznacza to, że elementy wypisane po prawej są wartościowe, ale większą wartość mają dla nas te, które wypisano po lewej.*
* Manifest zwinnego programowania
W ramach rodziny Agile powstało wiele metod działania. Wśród nich jest Scrum, który zaadaptowały do swoich potrzeb największe firmy na całym świecie, m.in.: Amazon, Microsoft, Spotify, a w Polsce też PKO Bank Polski.
Skoro Agile opisuje najważniejsze wartości, to czym jest Scrum?
Scrum, to ramy postępowania (framework). Jeff Sutherland i Ken Schwaber stworzyli praktyczny poradnik (Scrum Guide), który pomaga zrozumieć podstawowe role i zasady. Ich umiejętne wdrożenie i wykorzystywanie pomaga znacznie usprawnić proces rozwoju produktu oraz podnieść jego jakość.
Praca wg Scrum – z czym się to wiąże?
Na Scrum składają się: Zespoły Scrumowe oraz związane z nimi role, wydarzenia, artefakty i reguły. Dodatkowo wyróżnia się wartości Scruma, którymi kieruje się Zespół Scrumowy: zaangażowanie, odwagę, skupienie, otwartość i poszanowanie. Każdy z elementów służy konkretnym celom i każdy jest niezbędny do osiągnięcia sukcesu w stosowaniu Scruma.
Firmy wdrażające Scrum w swoich strukturach, działając w jego ramach, dostosowują go do specyfiki branży. Na przykład w PKO Banku Polskim na Scrumie oparty został Nowy Model Pracy, w którym Zespoły Scrumowe odpowiedzialne za poszczególne produkty łączą się w szersze struktury zwane Formacjami – obejmują one szeroki obszar biznesowy, a działające w ramach Formacji Zespoły odpowiadają za poszczególne produkty.
W skład Zespołu Scrumowego wchodzą:
• Właściciel Produktu, który jest odpowiedzialny za kształt produktu oraz maksymalizację wartości produktu i pracy Zespołu Deweloperskiego. Odpowiada on za Backlog Produktu, tj. listę wymaganych zmian, jakie produkt musi spełnić, aby był w pełni funkcjonalny i odpowiadał na potrzeby klientów.
• Zespół Deweloperski – składa się z osób o uzupełniających się kompetencjach: programistów, analityków biznesowych, testerów oprogramowania lub osób o innych niezbędnych kompetencjach. Zespół Deweloperski sam planuje swoją pracę. Zespół realizuje w pierwszej kolejności te wymagania produktu, które znajdują się na szczycie Backlogu Produktu. Zadania, które Zespół realizuje w danym Sprincie, tworzą Backlog Sprintu.
• Scrum Master – jest odpowiedzialny za promowanie i wspieranie zastosowania ram Scruma w Zespołach Scrumowych. Pomaga zrozumieć i stosować wartości, praktyki, reguły i teorię Scruma. Wspiera Członków Zespołu i pomaga im efektownie rozwiązywać przeszkody.
Jaki jest rytm pracy Zespołów Scrumowych?
Członkowie Zespołu Scrumowego pracują w Sprintach (cyklach) – maksymalnie jest to miesiąc pracy. Okres ten może być krótszy - w PKO Banku Polskim to dwa tygodnie, które kończą się oddaniem elementu produktu gotowego do wdrożenia. Podczas Sprintu realizowane są zadania z Backlogu Sprintu. Rytm pracy wyznaczają wydarzenia:
• Planowanie – spotkanie całego zespołu, które rozpoczyna Sprint. Zespół Deweloperski wybiera wymagania (z Backlogu Produktu) do realizacji w najbliższym Sprincie (do Backlogu Sprintu).
• Codzienny Scrum – w trakcie trwania Sprintu, co 24 godziny, Zespół Deweloperski spotyka się i w ciągu 15 minut planuje co i jak uda się zrobić przez następne 24h, a jeśli widzi jakieś przeszkody to postanawia, jak je rozwiązać.
• Przegląd – spotkanie pod koniec Sprintu, na którym Zespół Scrumowy prezentuje nowy, działający i gotowy do wdrożenia element produktu (przyrost). W Przeglądzie biorą udział interesariusze, którzy mają szansę przekazać informację zwrotną na temat wypracowanego przyrostu.
• Retrospektywa – spotkanie kończące Sprint. Członkowie Zespołu omawiają wtedy sposób, w jaki pracowali przez ostatni Sprint. Spotkanie to służy wyciągnięciu wniosków i doskonaleniu współpracy w kolejnych Sprintach.
Kariera w zwinnych zespołach PKO Banku Polskiego – jak to wygląda?
Możliwości kariery w zwinnych zespołach są z reguły dwie. Pierwsza z nich dotyczy osób, które już mają doświadczenie w pracy w Scrumie i przeszły profesjonalne szkolenia. Mogą oni aplikować bezpośrednio na stanowiska, które łączą się z rolami Właściciela Produktu lub Scrum Mastera. Ich pozycja negocjacyjna zawsze będzie silniejsza i są w stanie zapewnić sobie konkurencyjne warunki.
Inna droga to rozpoczęcie pracy na stanowisku dewelopera. W związku z tym, że do Zespołów poszukiwane są osoby o różnych kompetencjach, a w szczególności programistycznych, pracodawcy chętnie zatrudniają specjalistów, których następnie szkolą ze zwinnych metodyk. Duże organizacje korzystają nie tylko ze szkoleń zewnętrznych, ale też w ramach własnych struktur prowadzą szkolenia rozwojowe, np. w PKO Banku Polskim są to szkolenia „ABC Zwinności”, które pozwala budować podstawowe kompetencje zwinne, czy cały program rozwojowy, jak „Akademia Zwinności”.
Istotne jest, że osoby z doświadczeniem dewelopera, które już znają specyfikę pracy w danej firmie oraz wdrożony model pracy, mogą dalej rozwijać się, aby awansować, czy to na Właściciela Produktu, aby koordynować potrzeby biznesowe firmy, czy to na Scrum Mastera, który będzie szerzył w firmie zwinne wartości.