Pracujesz w opiece? Nie popełniaj tych błędów!

Jakich błędów unikać przy szukaniu pracy w opiece i na co być gotowym jadąc obecnie do pracy, skoro koronawirus na świecie nie odpuszcza?

Opiekunka osób starszych – 6 częstych błędów przy podejmowaniu pracy

Praca w Niemczech jako opiekunka to praca z zakwaterowaniem, wymagająca zajmowania się podopiecznym i często również prowadzenia domu. Wynagrodzenie miesięczne wynosi od 1200 do 1600 euro (w zależności od zakresu obowiązków, stanu podopiecznego, lokalizacji oraz wymogów dotyczących znajomości języka niemieckiego).
Jeśli masz podstawy niemieckiego i uważasz, że to praca dla Ciebie, szukając pracy i przeglądając ogłoszenia, staraj się nie popełnić żadnego z poniższych błędów, które są typowe dla osób rozpoczynających pracę jako opiekun bądź opiekunka osób starszych w Niemczech.

1. Praca na czarno za granicą

Wiele osób podejmując pracę za granicą, dość niefrasobliwie podchodzi do kwestii legalności zatrudnienia. Opcja pracy na czarno wydaje się kusząca, głównie ze względu na wyższe zarobki na rękę, a podjęcie ryzyka wydaje się opłacalne – w końcu dużo ludzi pracuje w Polsce w ten sposób. Osoby te nie wiedzą, że choć w obu krajach praca na czarno jest zabroniona, to istnieją znaczne różnice między tym, jak praca na czarno traktowana jest w Polsce, a jak w Niemczech.

Na terenie Niemiec podjęcie zatrudnienia „na czarno” traktowane jest jak przestępstwo (w odróżnieniu od Polski, gdzie jest ono klasyfikowane jako wykroczenie). Pracując bez umowy popełniamy przestępstwo i musimy liczyć się z poważnymi następstwami – od kar finansowych sięgających kwoty 5 tys. euro do nawet 3 lat pozbawienia wolności, jeśli jednocześnie pobieramy niemieckie zasiłki socjalne – wyjaśnia Dorota Lewandowska Pełnomocnik Zarządu ds. Jakości w firmie CareWork.

Z pracą opiekunki podejmowaną na czarno wiąże się też inne spore ryzyko:

Opiekunka pracująca na czarno pozbawiona jest wszelkich możliwości dochodzenia swoich praw, jest zdana na uczciwość osoby, która już wykazała się jej brakiem. Taki „pracodawca” może nam po prostu nie zapłacić lub pod byle pozorem zapłacić mniej. Może wymagać od nas rzeczy, na które się nie umawialiśmy. Może z godziny na godzinę kazać nam opuścić dom podopiecznego lub przeciwnie – nie zgadzać się na wyjazd nawet wtedy, kiedy potrzebujemy kilku dni wolnego ze względu na ważne sprawy osobiste, wylicza Dorota Lewandowska.

Niektóre osoby unikają legalnego zatrudnienia ze względu na możliwe zajęcia komornicze. Dorota Lewandowska podkreśla, że warto zwrócić w takiej sytuacji uwagę na dwie kwestie: Po pierwsze, niespłacane wierzytelności nie znikną w magiczny sposób, jeśli nie stawimy im czoła, zostaną z nami do końca życia, a nawet dłużej, gdyż w spadku przekażemy je najbliższym. Po drugie, zgodnie z prawem komornik nie może zająć całości naszego wynagrodzenia. Zajęciu podlega (w zależności od różnych czynników) maksymalnie 60% zarobków. Biorąc pod uwagę średni poziom wynagrodzenia opiekunki w Niemczech, pieniądze pozostawione do naszej wyłącznej dyspozycji powinny wystarczyć na utrzymanie.

2. Brak świadomości własnych praw i obowiązków

Każda opiekunka w Niemczech zatrudniona legalnie na podstawie umowy zlecenie (najczęstsza forma) powinna otrzymać zaświadczenie A1, który jest potwierdzeniem legalności zatrudnienia i delegowania za granicę. Na jego podstawie wydaje się kartę EKUZ, która uprawnia do leczenia za granicą.

Brak zadbania o ubezpieczenie zdrowotne wiąże się z poważnymi konsekwencjami pozaprawnymi. Dorota Lewandowska, przestrzega, że brak karty EKUZ sprawi, że jeśli będziemy potrzebować pomocy lekarza, zostaniemy skazani na pokrycie kosztów leczenia z własnej kieszeni, a rachunek wystawiony za jedynie 24 godziny pobytu w niemieckim szpitalu może sięgnąć nawet 500 euro.

3. Wybór nierzetelnej „agencji”

Zdarza się, że opiekunka myśli, że podejmuje pracę legalnie, a tymczasem jest oszukiwana.

Bez względu na to, czy wyjeżdżamy do pracy do Niemiec z firmą opiekuńczą będącą naszym bezpośrednim pracodawcą, czy też wybieramy współpracę z agencją zatrudnienia, nie dajmy się nabrać na bardzo wysokie wynagrodzenie przy minimalnych obowiązkach, nigdy nie płaćmy za pośrednictwo pracy i wybierajmy sprawdzonych partnerów, takich, którzy działają już na rynku od pewnego czasu – wyjaśnia Jadwiga Wawrzynowicz, dyrektor w firmie CareWork.

Jeśli natomiast wyjeżdżamy z agencją pracy, zapytajmy, czy figuruje ona w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia i poprośmy o numer rejestracji. Agencje mają obowiązek wpisu do KRAZ i tym sposobem łatwo przekonamy się, czy działają legalnie– dodaje ekspert.

4. Ignorowanie opisu podopiecznego w ofercie pracy

Zdarza się, że osoba szukająca pracy w opiece nie zwraca bacznej uwagi na to, jaki zakres pomocy jest wymagany przez rodzinę szukającą wsparcia. Tymczasem to właśnie te kwestie, a nie wielkość miasta czy odległość od sklepu powinny być najważniejsze. Wybór podopiecznego o upodobaniach lub potrzebach znacznie odbiegających od tego, jak chcielibyśmy pracować i jakie są nasze predyspozycje zawodowe, kończy się frustracją obu stron.

Rzetelne firmy opiekuńcze lub agencje pracy starają się dobrze poznać rzeczywistą sytuację na miejscu, w tym przede wszystkim stan zdrowia podopiecznego oraz bezpośrednio wynikające z niego obowiązki opiekunki lub opiekuna. Każda osoba szukająca pracy powinna dokładnie zwrócić uwagę na to, jakiej pomocy de facto potrzebuje konkretna osoba – mówi Kamila Krzystak, kierownik działu obsad w firmie CareWork.

5. Akceptacja jedynie najlepiej płatnej oferty

Oczywistym jest to, że chcemy, aby nasze zarobki były jak najwyższe. Stawki w opiece są uzależnione w dużej mierze od zakresu obowiązków, jakie spoczywać będą na barkach opiekuna. Wyższe wynagrodzenia wiążą się niejednokrotnie z większymi wymaganiami wobec opiekuna (np. lepszą znajomością języka) czy cięższą pracą – np. podopieczny nie porusza się samodzielnie, jest osobą leżącą.

Aplikując na konkretną ofertę, mierzmy siły na zamiary. Jeśli nie mamy doświadczenia, nie wybierajmy najcięższych zleceń, tylko dlatego, że są lepiej płatne. Nie lekceważmy potrzeb podopiecznego – wyjaśnia Kamila Krzystak.

Wybieranie zlecenia tylko dlatego, że jest lepiej płatne, kończy się często tym, że opiekunka – najczęściej nie mając wystarczającej wiedzy i doświadczenia – zniechęca się do pracy lub nie radzi sobie w niej wystarczająco dobrze. Jest to sytuacja trudna zarówno dla niej jak i dla podopiecznego.

6. Niechęć do nauki języka niemieckiego

Decydując się na pracę w Niemczech, trzeba liczyć się z tym, że podopieczny oraz jego rodzina będą chcieli porozumieć się z opiekunem. Znacznie łatwiej też żyje się w obcym kraju, kiedy człowiek może bez problemu kupić to, czego potrzebuje, załatwić sprawę w urzędzie czy po prostu zrozumieć, co mówią w telewizji. Nauka języka niemieckiego dla początkujących opiekunek może być wyzwaniem, ale warto pamiętać, że to właśnie w realnym otoczeniu uczymy się najszybciej. Praca w opiece to doskonały sposób na to, by szybko i w stosunkowo łatwy sposób nauczyć się języka. Jeśli jednak z jakiegoś powodu nie podoba Ci się niemiecki i nie chcesz się go uczyć. Nie masz zamiaru poświęcać wolnego czasu na naukę, to lepiej wybrać ofertę pracy w opiece w Polsce.

Praca w Niemczech jako opiekunka osób starszych – gdzie szukać ofert?

Oferty pracy dla opiekunek w Niemczech znaleźć można na stronach internetowych poszczególnych firm, w serwisach ogłoszeniowych dotyczących pracy (takich jak Praca.pl), na stronach agencji zatrudnienia, grupach w sieciach społecznościowych poświęconych pracy w opiece. Sprawdź też nasz poprzedni artykuł: jak zostać opiekunką osób starszych.

W profesjonalnych serwisach pracy zawsze znajdziemy oferty legalnej pracy, bo serwisy sprawdzają podmioty, które umieszczają ogłoszenia. W sieciach społecznościowych czy na ogólnych serwisach ogłoszeniowych takiej gwarancji już nie ma. Aby uniknąć problemów, warto dokładnie czytać ofertę.

Słowem kluczem będzie „prywatnie”. Jeśli ktoś reklamuje swoją ofertę jako „prywatną”, może to być sygnał, że nie wszystko będzie zgodnie z przepisami. Zastanowić mogą nas także bardzo wysokie stawki netto, czyli na rękę, a także ogłoszenia, w których nie ma konkretnych danych identyfikujących pracodawcę – nazwy firmy, numeru telefonu, adresu – radzi Jadwiga Wawrzynowicz, dyrektor w firmie CareWork.

Praca opiekunki w Niemczech w dobie koronawirusa – co się zmieniło?

Pandemia wprowadziła w nasze życia dużą niestabilność. I to niezależnie od wykonywanego zawodu. Niestety praca jako opiekunka osób starszych w Niemczech jest w dobie koronawirusa podwójnie ciężka, z dwóch powodów: po pierwsze jak każda praca za granicą w czasie pandemii wiąże się z możliwymi utrudnieniami związanymi z przekraczaniem granic, a po drugie podopieczni są osobami należącymi do grupy szczególnego ryzyka.

Opiekunka w Niemczech – utrudnienia na granicach

Każda osoba decydująca się na pracę za granicą w tym czasie musi być gotowa na zmiany i niestabilność sytuacji.

Przepisy dotyczące zasad wjazdu, jego rejestracji, obowiązkowych testów czy kwarantanny mogą się zmieniać nawet z dnia na dzień. Dodatkowo jadąc z Polski do Niemiec lub z Niemiec do Polski musimy brać pod uwagę regulacje obu państw, a przepisy te nie zawsze są komunikowane w sposób jasny i z odpowiednim wyprzedzeniem. Całości utrudnień dopełnia fakt, że Niemcy są państwem federalnym i w poszczególnych landach mogą obowiązywać trochę inne zasady związane z przeciwdziałaniem Covid-19 – wyjaśnia Dorota Lewandowska, Pełnomocnik Zarządu ds. Jakości w firmie CareWork.

Nie zawsze wiemy, jak sytuacja będzie wyglądała wtedy, kiedy dana osoba będzie wyjeżdżać na swoje zlecenie, może się zdarzyć, że ostatecznie wszystko będzie jasne dopiero na kilka dni przed podróżą – dodaje ekspert.

Warto obecnie uważać też na oferty typu „praca w Niemczech od zaraz bez znajomości języka”. W 2020 roku po raz pierwszy od 14 lat w Niemczech wzrosła liczba osób bezrobotnych(1). Zapotrzebowanie na pracowników z innych krajów, zwłaszcza takich, którzy nie potrafią się porozumieć, znacznie spadło. Taka oferta może oznaczać pracę bez umowy, a w sytuacji pandemii to dodatkowe ryzyko braku opieki zdrowotnej w razie zachorowania na COVID-19. Powrót do Polski w przypadku zachorowania, nie zawsze będzie zaś możliwy.

Dodatkowe wymagania w czasie opieki nad podopiecznym

Opieka nad starszą osobą w dobie koronawirusa wymaga dodatkowej czujności i uważności na wymogi sanitarne.

To osoby w podeszłym wieku, niejednokrotnie zmagające się z kilkoma tzw. chorobami współistniejącymi. Opiekunowie muszą być wyjątkowo ostrożni. W miarę możliwości powinni starać się zachowywać tak, aby nie narażać podopiecznych na ryzyko zakażenia – dokładnie i często myć lub dezynfekować ręce, używać środków ochrony osobistej, tj. maseczek i rękawiczek, wietrzyć mieszkanie i trzymać się raczej na dystans – wyjaśnia Lewandowska.

Mimo trudności związanej z koronawirusem i ogólnego wzrostu bezrobocia w Niemczech, agencje zatrudnienia i firmy opiekuńcze potwierdzają, że ofert pracy w opiece u naszych zachodnich sąsiadów przybywa i choć nadal znalezienie pracy jako opiekunka osób starszych w Niemczech bez znajomości języka jest raczej trudne, to warto podjąć wyzwanie zdobycia kompetencji językowych. Niektóre podmioty poszukujące opiekunek osób starszych w Niemczech oferują w tym względzie wsparcie w postaci dodatkowych zajęć lub (jak CareWork) udostępniają aplikacje pomagającą w nauce.

(1) Dane za Federalny Urząd Statystyczny – dw.com (dw.com/pl/niemcy-po-14-latach-zwrot-na-rynku-pracy/a-56124746 – dostęp 24.01.2020)