Zjawisko olśnienia - na czym polega?
Większości z nas pojęcie „olśnienia” kojarzy się pozytywnie - z iluminacją, rozjaśnieniem umysłu, odnalezieniem rozwiązania. Jednak zjawisko to wiąże się również ze sposobem postrzegania i adaptacją oka do otoczenia. W tym wypadku niestety olśnienie jest pojęciem negatywnym. Oznacza dyskomfort wywołany np. patrzeniem na zbyt jaskrawe płaszczyzny, które odbijają światło. Nieprzyjemne uczucie może być wywołane poprzez bezpośrednie patrzenie na źródło światła lub obserwowanie zbyt dużych kontrastów. Zjawisko olśnienia ogranicza nasz zmysł wzroku. Maleje np. zdolność rozróżniania szczegółów.
Jak można chronić się i niwelować skutki? Żaluzje, rolety, klosze i abażury przytłumiają światło. Skuteczne są również matowe powierzchnie, stosowanie jasnych barw na ścianach i sufitach.
Widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia a praca
Widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia - te dwa terminy są szczególnie istotne, kiedy mówimy o zawodzie kierowcy. Widzenie zmierzchowe dotyczy sposobu pracy ludzkiego oka w momencie zmierzchu (około kilkunastu minut). Jest to stan przejściowy - oko niejako zmienia tryb pracy z dziennej na nocną. Ocena w jaki sposób dana osoba (np. właśnie kierowca) radzi sobie z tym procesem jest niezwykle ważne. W związku z upośledzeniem wzroku człowiek może mieć zaburzone widzenie zmierzchowe i przez to poddawać się różnym złudzeniom. Drugim badaniem, dotyczącym sposobów widzenia, jest sprawdzenie wrażliwości na olśnienie.
Upośledzenie widzenia w tych dwóch sytuacjach (reakcja na zjawisko olśnienia i praca oka przy zapadającym zmierzchu) jest w pracy kierowcy bardzo niebezpieczne. Spowalnia reakcję na różne zdarzenia, opóźnia zauważanie przeszkód itd. Bardzo często badania oceniające widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia dotyczą operatorów maszyn. Tam również istotne jest posiadanie dobrego wzroku. Sprawne rozróżnianie kształtów, dostrzeganie dziur w ziemi i innych ograniczeń może niejednokrotnie uratować komuś życie.
Zjawisko olśnienia - BHP
Występowanie zjawiska olśnienia uwzględnia między innymi Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Możemy znaleźć w nim informację, że należy zapewnić komfort pracy wzrokowej, „a szczególnie:
a) poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach,
b) należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowania żaluzji lub zasłon w oknach”.