Zwolnienie bez wypowiedzenia – zwykle następuje z inicjatywy pracodawcy i jest stosowane w przypadku, gdy to podwładny dopuścił się jakiegoś zaniedbania lub nagannego czynu. Niemniej również pracownik ma prawo do rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, na przykład gdy doszło do ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawcy.
Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia?
Regulacje dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę w trybie natychmiastowym przez pracownika zawarte są w art. 55 Kodeksu pracy. Ustawa przewiduje dwa przypadki, w których zatrudniony może wnioskować o rozwiązanie stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia:
- § 1. (...) jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.
- § 1.1. (...) gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę z winy pracodawcy
Zgodnie z Kodeksem pracy oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym musi mieć formę pisemną. W dokumencie należy koniecznie przedstawić przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.
W wypowiedzeniu należy zatem podać:
- datę i miejscowość
- dane osoby wypowiadającej umowę,
- dane pracodawcy,
- tytuł – np. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia,
- treść – np. Zgodnie z art. 55 Kodeksu pracy rozwiązuję umowę o pracę zawartą w dniu… pomiędzy… a … bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przyczyną rozwiązania umowy jest…
- podpis pracownika.
Kodeks pracy nie wymienia powodów uzasadniających rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym przez zatrudnionego. Najczęściej jest to niewypłacanie wynagrodzenia w terminie, niewywiązywanie się przez pracodawcę z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, czy też mobbing lub inne formy naruszania dóbr osobistych pracownika.
Nawet jeśli przesłanki okażą się bezzasadne, rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia na wniosek pracownika i tak jest skuteczne. W przypadku konfliktu pracodawca i były pracownik mogą dochodzić swoich praw – np. wnosić o odszkodowanie – przed sądem pracy.
