Rada pracowników - co to jest?
Radę pracowników powołuje się w przypadku przedsiębiorstwa prowadzącego działalność gospodarczą i zatrudniającego co najmniej pięćdziesięciu pracowników. Jej skład uzależniony jest od liczby osób pracujących w zakładzie. I tak, rada składa się z:
- 3 pracowników (gdy zatrudnionych jest od 50 do 250 osób),
- 5 pracowników (gdy zatrudnionych jest od 251 do 500 osób),
- 7 pracowników (w przypadku zatrudnienia powyżej 500 osób).
Poprzez wybory, radę pracowników ustala się na czteroletnią kadencję.
Rada pracowników - ustawa
Zasady ustanawiania rady pracowników określa Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Dokument ten wprowadza tak naprawdę wytyczne dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/14/WE z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiającej ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej.
Rada pracowników - zadania
Jak można wywnioskować z tytułu dokumentu, rada pracowników pełni rolę pośrednika między pracodawcą a pracownikami, jest reprezentantem zatrudnionych.
Ustawa rady pracowników określa trzy podstawowe zadania tego organu, czyli: zasady oraz tryb przekazywania informacji i przeprowadzania konsultacji; sposób rozstrzygania kwestii spornych; zasady ponoszenia kosztów, które związane są z wyborem rady i jej działalnością, w tym koszty związane z niezbędnymi ekspertyzami.
Rada pracowników - kompetencje
Kiedy rada pracowników ma powody do działania? Pracodawca powinien jej przekazać informacje, które dotyczą takich kwestii jak:
• działalność pracodawcy, jego sytuacja ekonomiczna i zmiany, jakie się w tym zakresie planuje;
• zatrudnienie - działania mające utrzymać poziom zatrudnienia, stan, strukturę i przewidywane zmiany zatrudnienia;
• wszelkie działania, które będą skutkowały istotnymi zmianami w organizacji pracy i zatrudnieniu.
Rada pracowników - uprawnienia
Powyższe informacje pracodawca powinien przekazać w razie przewidywanych zmian, ale także na wniosek rady pracowników, złożony na piśmie.
Powinien także zadbać o to, by informować radę we właściwy sposób, zwracając uwagę na zakres, termin i formę komunikatu. Rada powinna mieć czas na zaznajomienie się z danym tematem, jego przeanalizowanie i ewentualne przygotowanie się do konsultacji.
Rada pracowników a rada pracownicza
Mimo że rada pracowników a rada pracownicza niewiele różnią się w nazewnictwie, to jednak nie oznaczają tego samego organu (chociaż czasem niektórym zdarza się tych nazw używać zamiennie).
Rada pracownicza działa tam, gdzie nie ma rady pracowników. Mówi o tym pkt. 3. i 4. art. 1 wspomnianej wcześniej ustawy o informowaniu pracowników:
„3. Przepisów ustawy dotyczących zasad wyboru rady pracowników i ochrony jej członków nie stosuje się do:
1) przedsiębiorstw państwowych, w których tworzony jest samorząd załogi przedsiębiorstwa;
2) przedsiębiorstw mieszanych zatrudniających co najmniej 50 pracowników;
3) państwowych instytucji filmowych.
4. W podmiotach, o których mowa w ust. 3, prawo do uzyskiwania informacji i przeprowadzania konsultacji przysługuje radzie pracowniczej”.
Różnice występują również w kompetencjach tych dwóch jednostek. Rada pracownicza ma trochę szerszy zakres możliwości. Między innymi to przyjmowanie sprawozdania rocznego, zatwierdzanie bilansu, podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstw.