Sprawdź, jakim jesteś pracownikiem. Czy bliższa jest ci postawa reaktywna, czy może proaktywna?
Postawa proaktywna i reaktywna
Postawa proaktywna i reaktywna to przeciwległe bieguny. Proaktywność polega na braniu odpowiedzialności za swoje decyzje i czyny, reaktywność z kolei to poddawanie się wydarzeniom, brak zaangażowania i podejmowania prób wpłynięcia na rzeczywistość.
Różnice między tymi postawami widać choćby w interpretowaniu pojawiających się na zawodowej drodze zmian. Załóżmy, że szef powierza pracownikowi nowy zakres obowiązków. Wdrożenie się w nie jest trudne i będzie wymagało czasu, ale w dłuższej perspektywie, jeśli projekt się powiedzie, przyniesie firmie wiele korzyści. Proaktywna osoba tę sytuację potraktuje jako wyzwanie i szansę – na rozwój, zdobycie nowych kompetencji, sprawdzenie swoich możliwości, być może awans. Poszuka sposobów usprawnień, metod, które pozwolą zadanie zrealizować.
Reaktywna postawa z kolei będzie się wiązać z odmienną interpretacją tej sytuacji. Nowe obowiązki staną się problemem, przeszkodą. Pracownik niechętnie podejmie się działania, sądząc, że prawdopodobnie mu nie podoła, nie jest właściwą osobą, do realizacji trudnego projektu i nie ma wystarczającego zaplecza, by można było odnieść sukces. Co więcej, w przeciwieństwie do proaktywnego kolegi, będzie myślał, że szef nie działa w dobrej wierze i chce mu zaszkodzić.
Postawa reaktywna – konsekwencje
Osoba reaktywna nie wychodzi z inicjatywą, nie szuka w swoim życiu możliwości i sposobów, by osiągnąć zadowolenie. Biernie czeka na to, co przyniesie życie. Pozwala decydować innym, dzięki temu o wszelkie niepowodzenia może winić nie samą siebie, ale otoczenie, niesprzyjające warunki. Raczej gasi pożary, niż zabezpiecza swoje podwórko przed ogniem. Gdy wydarzy się problem, oczywiście zaczyna działać, ale wcześniej nie robi nic, co mogłoby mu zapobiec. Postawa reaktywna to także większy stres w trudnych sytuacjach.
Pracownik taki stroni od ryzyka i bardzo ceni sobie stabilność. Gdy staje przed wyborem np. zmiany pracy, która może przynieść mu dużo większe korzyści niż obecna, nie podejmie się tego, jeśli zmiana ma się wiązać z niebezpieczeństwem porażki – np. niesprawdzenia się w nowej firmie.
W niemal każdym zespole znajdziemy pracowników o postawach proaktywnych i reaktywnych. Sztuką jest taka organizacja pracy, aby te osoby mogły koegzystować i uzupełniać się wzajemnie.
