Państwowa Inspekcja Sanitarna, inaczej sanepid, to instytucja, która pełni kluczową rolę w dbaniu o zdrowie publiczne i zapobieganiu szerzenia się chorób, np. odzwierzęcych i innych.
Czym się zajmuje Państwowa Inspekcja Sanitarna?
Definicji Państwowej Inspekcji Sanitarnej dostarcza Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. Zgodnie z art. 1.:
Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:
1) higieny środowiska,
2) higieny pracy w zakładach pracy,
3) higieny radiacyjnej,
4) higieny procesów nauczania i wychowania,
5) higieny wypoczynku i rekreacji,
6) zdrowotnymi żywności, żywienia i produktów kosmetycznych,
7) higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne
– w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.
Sanepid prowadzi kontrolę działalności gospodarczej, instytucji itp. po to, by zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych i innych, związanych na przykład z warunkami środowiskowymi.
Jakie uprawnienia ma Państwowa Inspekcja Sanitarna?
Ustawa o sanepidzie określa warunki i zakres przeprowadzania kontroli. Inspektor sanitarny może sprawdzić między innymi (zgodnie z art. 4.1.):
• higienę środowiska, w tym wody przeznaczonej do spożycia, powietrza w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie itp.,
• utrzymanie stanu higienicznego zakładu pracy, instytucji, obiektów, urządzeń użyteczności publicznej, dróg, ulic, transportu osobowego i towarowego, drogowego, lotniczego, morskiego,
• warunki produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz
warunków żywienia zbiorowego,
• jakość zdrowotną żywności,
• warunki zdrowotne środowiska pracy, szczególnie zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych,
• higienę pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, na uczelniach, w ośrodkach wypoczynku.
Warto zauważyć, że podstawowym zadaniem sanepidu jest dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych. To właśnie Państwowa Inspekcja Sanitarna opracowuje strategie działań zapobiegawczych i przeciwepidemicznych, które następnie przekazuje do realizacji przez placówki ochrony zdrowia. Sanepid ustala też terminy szczepionek i kontroluje ich wykonywanie. Sanepid również planuje i organizuje sanitarne zabezpieczenie granic państwowych oraz nadzoruje ruch pasażerski i towarowy w portach lotniczych oraz morskich i przystaniach. Pełen zakres kontroli znajdziemy w ustawie.
Komu podlega Państwowa Inspekcja Sanitarna?
PIS podlega ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. Z kolei centralnym urzędem sanepidu jest Główny Inspektorat Sanitarny. Na jego czele stoi powołany przez premiera Główny Inspektor Sanitarny. Przy GIS działa również Rada Sanitarno-Epidemiologiczna, która wydaje opinie i doradza w bieżących kwestiach i dotyczących codziennej pracy sanepidu. Przed Głównym Inspektorem Sanitarnym odpowiada też Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny. Z kolei jednostkami terenowymi sanepidu są wojewódzkie i powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne.
Zgodnie z danymi publikowany przez GIS, w naszym kraju działa:
• 10 Państwowych Granicznych Inspekcji Sanitarnych,
• 16 Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych,
• 318 Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.