Okres ochronny - co to jest
Według polskiego prawa okres ochronny ma zapewnić osobom, które zbliżają się do wieku emerytalnego, zabezpieczenie przed zwolnieniem. Warto jednak podkreślić, że takie zapisy dotyczą jedynie podwładnym, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Ochrona nie przysługuje ludziom, którzy podpisywali umowy cywilnoprawne (umowa-zlecenie lub umowa o dzieło).
Wiek ochronny
Osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę podlegają specjalnej ochronie przedemerytalnej. 1 października 2017 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o wieku emerytalnym. Obecnie dla kobiet jest to 60 lat, a dla mężczyzn 65. Według przepisów prawnych 4 lata przed osiągnięciem tego wieku rozpoczyna się okres, który ma chronić przyszłych emerytów przed zwolnieniem (dla pań jest to w takim razie 56 lat, a dla panów 61).
Kodeks pracy - okres ochronny
O tym, że przedsiębiorcy muszą brać pod uwagę okres ochronny przed emeryturą, mówi artykuł 39. Kodeksu pracy: „pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”.
Są jednak pewne sytuacje, kiedy właściciele firm mają prawo wręczyć podwładnemu wypowiedzenie, nawet jeżeli podlega okresowi ochronnemu. Dzieje się tak w momencie dyscyplinarnych zwolnień oraz gdy dana osoba uzyskała prawo do renty z tytułu niezdolności do wykonywania zadań (Kodeks pracy, artykuł 40.). Z taką sytuacją możemy się też spotkać w zakładach, które ogłosiły upadłość lub likwidację (Kodeks pracy, artykuł 411).
Zatrudnieni, którzy mają już 60 bądź 65 lat, a nie mogą wykazać stażu pracy upoważniającego do przejścia na emeryturę, także nie podlegają okresowi ochronnemu.
Okres ochronny w pracy
W momencie osiągnięcia wieku emerytalnego zatrudniony nie jest już pod ochroną. Jednak nie jest to powód do zwolnienia. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego może to być bowiem potraktowane jak dyskryminacja ze względu na wiek. Częstą praktyką wśród przełożonych jest wręczenie wypowiedzenia przed rozpoczęciem okresu ochronnego. Takie działanie jest zgodne z prawem i podwładny nie może ubiegać się o odszkodowanie lub przywrócenie do pracy z tytułu niezachowania okresu ochronnego (nawet jeśli zakończenie współpracy nastąpi już w czasie tego okresu). Należy jednak podkreślić, że wypowiedzenie umowy powinno być uzasadnione.