Osoby cierpiące na zaburzenia nerwicowe często mają trudności w wykonywaniu obowiązków służbowych, awansowaniem, robieniem kariery. Skąd wiadomo, że zły stan psychiczny to już nerwica? Jak radzić sobie z atakiem nerwicy w firmie? Czy jest możliwe zachorowanie na nerwicę przez pracę?
Nerwica – objawy
Zaburzenia nerwicowe mają bardzo szerokie spektrum objawów, zarówno gdy chodzi o sferę psychiczną, jak i fizjologiczną. Objawy te wchodzą ze sobą w relację zwaną dodatnim sprzężeniem zwrotnym, to znaczy wzajemnie na siebie wpływają i powodują nasilenie kolejnych negatywnych reakcji.
Do symptomów nerwicy należą m.in.:
• nieuzasadniony, a często również niesprecyzowany niepokój, lęk, który ma charakter długotrwały,
• nagłe napady lęku i paniki,
• fobie (np. przed ostrymi przedmiotami, bakteriami, zwierzętami, klaustrofobia, lęk przed wyjazdami, tłumem, sytuacjami społecznymi, strach przed pracą i in.),
• apatia, znużenie, brak motywacji,
• przygnębienie i stany depresyjne,
• trudności z zaśnięciem,
• zaniżenie zdolności do odczuwania przyjemności,
• zaniżona samoocena,
• zmniejszone libido,
• natręctwo myśli, powtarzania tych samych gestów, czynności,
• trudności z koncentracją i pamięcią,
• chwiejność emocjonalna,
• poczucie oderwania od rzeczywistości, odrealnienia,
• zaburzenia percepcji,
• ból głowy, żołądka, kręgosłupa,
• nagłe uderzenia gorąca,
• bóle i kołatanie serca, ucisk w klatce piersiowej,
• suchość w ustach,
• drżenie rąk,
• nadmierne pocenie się,
• trudności w oddychaniu.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 wśród stanów nerwicowych wyróżnia:
• zaburzenia lękowe oraz fobie,
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (wcześniej zwana nerwicą natręctw lub nerwicą natręctw myślowych),
• zaburzenia dysocjacyjne,
• zaburzenia adaptacyjne i zespół stresu pourazowego,
• zaburzenia somatoformiczne.
Istnieje wiele innych klasyfikacji nerwic. Zaproponowana przez polskiego lekarza A. Kępińskiego wyróżnia np. nerwicę lękową czy nerwicę neurasteniczną (charakteryzującą się przewlekłym stanem przemęczenia).
Ogólnie rzecz biorąc nerwicę wywołuje wewnętrzne napięcie psychiczne, które pojawia się, gdy jednostka znajduje się w nieakceptowanej, trudnej, nie spełniającej jej potrzeb sytuacji społecznej.
Okoliczności te mogą zachodzić również w środowisku pracy, w którym osoba odczuwa silny, przewlekły stres. Osoba taka początkowo może odczuwać potrzebę do wzmożonej aktywności, jeszcze bardziej intensywnego angażowania się w pracę, przez co często objawy zaburzeń nerwicowych są przez nią i otoczenie ignorowane. Nieleczona nerwica może prowadzić do rozwoju chorób psychicznych, a nawet śmierci.
Nerwica – jak sobie poradzić?
Przyczyny i sposoby właściwego leczenia nerwicy może wskazać jedynie lekarz. Wszystkie inne porady mają charakter poglądowy. W wielu przypadkach zachodzi konieczność przyjmowania leków. Nie istnieją przy tym uniwersalne tabletki na nerwicę – objawów stresu i przyczyn nerwic może być tak wiele, że właściwe środki farmakologiczne może dobrać jedynie specjalista.
Dlatego ważne jest, by osoba, która zauważa u siebie symptomy zaburzeń na tle nerwowym, nie wahała się poszukać pomocy u psychoterapeuty.
Co jeszcze może zrobić osoba widząca u siebie np. objawy nerwicy lękowej? Prócz podjęcia leczenia, warto, by zadbała o właściwy wypoczynek po pracy, uprawiała sport lub ruszała się na świeżym powietrzu oraz pamiętała o zdrowej diecie. Kojąca dla nerwów może być joga, techniki oddechowe czy herbatki ziołowe.
Co, jeśli stany lękowe czy inne objawy nerwicy pojawiają się w pracy? Wszystko zależy od stopnia nasilenia objawów i sytuacji w środowisku pracy. NIektorym pomoże krótki spacer czy techniki oddechowe, dla innych podobne doraźne metody mogą być niewystarczające. Jeśli pracownik ma taką możliwość, dobrze, by powiedział o problemie zaufanej osobie, np. pracodawcy, przełożonemu, współpracownikowi, osobie z działu HR. Dzięki temu będzie wiedzieć, do kogo zwrócić się po ewentualną pomoc bez zbędnych wyjaśnień, kiedy znajdzie się w trudnej sytuacji. Pracownik cierpiący na zaburzenia nerwicowe może również skorzystać ze zwolnienia lekarskiego.
