Z jednej strony oczywiste jest, że szafki pracownicze znajdującą się na terenie zakładu i są własnością pracodawcy, z drugiej jednak korzystające z nich osoby mają prawo do prywatności, które przedsiębiorca musi uszanować. Jakie działania może podjąć przełożony, jeśli uzna rewizję w szatni za konieczną? Czy jej przeprowadzenie jest zgodne z prawem? Kiedy pracodawca narusza dobra osobiste pracownika?
Kontrola szafek pracowniczych a dobra osobiste pracownika
Ta kwestia budzi wiele pytań: Czy kradzież w pracy uzasadnia rewizję osobistą podejrzanych osób? Czy przeszukanie szafki pracownika, który został przyłapany na zażywaniu narkotyków, jest dopuszczalne? Czy szef może w dowolnym momencie zaglądać do szafek, wprowadzając np. prewencyjne kontrole?
Te wszystkie przypadki łączy fakt, że niezależnie od okoliczności i zgodnie z art. 111 Kodeksu pracy: „pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika”. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca nie powinien bez uzasadnienia i zgody pracowników otwierać szafek. Ma jednak do tego prawo, ale na określonych warunkach.
Przeszukanie rzeczy osobistych pracownika – metody i zakres kontroli
Przeszukanie rzeczy osobistych pracownika jest dopuszczalne tylko, gdy zostanie on o tym uprzedzony. Zatrudnieni muszą mieć świadomość ewentualnych kontroli i aby uznać, że ją mają, o stosowaniu rewizji szafek (metodach i zakresie kontroli) przedsiębiorca powinien uprzedzić w stosownym dokumencie. Może to być regulamin pracy, układ zbiorowy, zarządzenie albo informacja na tablicy ogłoszeń.
Kontrola szafek pracowniczych zawsze powinna mieć też swoje logiczne uzasadnienie. Jeśli w zakładzie zaginął sprzęt o dużych gabarytach, który nie zmieściłby się w szafkach, przeszukanie jest bezpodstawne. Podobnie, jeśli szkoda dotyczy bardzo niskiej kwoty, trudno stwierdzić, że sprawdzanie ma uzasadnienie w ochronie interesu prawnego firmy, jest proporcjonalne i adekwatne do straty przedsiębiorcy.
Bezpodstawne przeszukanie szafki czy rzeczy należących do pracownika narusza jego dobra osobiste, a pracodawca, który uporczywie i wielokrotnie stosuje w zakładzie takie praktyki, może zostać oskarżony o mobbing.
Co więcej, przeszukanie rzeczy osobistych pracownika, które znajdują się w szafce, powinno odbywać się komisyjnie (z udziałem przedstawicieli pracowników), z zachowaniem zasad współżycia społecznego oraz – o ile to możliwe – na oczach samego zainteresowanego. Mimo że przedsiębiorca zazwyczaj dysponuje zapasowymi kluczami do szafek, to nie ma prawa wykorzystywać ich w dowolnym momencie.