Zatrudniony na umowę o pracę pracownik, jeśli jest chory (i udokumentuje to zwolnieniem od lekarza), może nie pracować, a za czas choroby należy mu się wynagrodzenie chorobowe (od pracodawcy) lub zasiłek chorobowy (od ZUS). Jak wygląda wyliczenie wynagrodzenia na zwolnieniu lekarskim, jeśli choroba obejmuje weekend bądź istnieje przerwa pomiędzy zwolnieniami lekarskimi?
Kodeks pracy zwolnienie lekarskie
Chorujący pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego (płatnego z budżetu pracodawcy przez łącznie do 33 dni niezdolności do pracy w roku lub przez 14 dni, jeśli pracownik ma więcej niż 50 lat) lub zasiłku chorobowego (wypłacanego przez ZUS od 34 dnia zwolnienia, lub od 15 dnia, jeśli pracownik ma więcej niż 50 lat).
Wynagrodzenie i zasiłek wynoszą 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia i są wypłacane za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Wyjątkiem jest choroba w czasie ciąży oraz choroba lub pobyt w szpitalu spowodowany wypadkiem w pracy, lub w drodze z pracy i do pracy. Wtedy pracownik otrzymuje 100% wynagrodzenia. Mniejsze wynagrodzenie chorobowe (70%) pojawi się w przypadku pobytu w szpitalu.
Ciągłość zwolnienia lekarskiego
Według Kodeksu Pracy, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego maksymalnie przez 182 dni (lub 270, jeśli choroba jest w trakcie ciąży bądź jest to gruźlica) – jest to tzw. okres zasiłkowy. Po tym czasie pracownik, który jest nadal chory, może starać się otrzymać zasiłek rehabilitacyjny.
Jeden okres zasiłkowy oznacza w praktyce to, że pracownik choruje na tę samą chorobę lub, że pomiędzy różnymi chorobami nie wystąpiła żadna przerwa (istnieje ciągłość zwolnienia lekarskiego w pracy). Zatem, jeśli u pracownika pojawia się kontynuacja zwolnienia lekarskiego na tę samą chorobę, bądź nowe zwolnienie na inną chorobę, ale następujące bezpośrednio po poprzednim, bez dnia przerwy, to będzie to oznaczać ten sam okres zasiłkowy.
Przerwa między zwolnieniami lekarskimi
A co jeśli mamy brak ciągłości zwolnienia lekarskiego? Co to oznacza dla pracownika? Otóż w zależności od czasu trwania przerwy oraz powodów zwolnienia lekarskiego, zwolnienia będą należeć do jednego bądź różnych okresów zasiłkowych, a to zaś ma znaczenie w kontekście tego, jak długo będzie się pracownikowi należała „pensja” na zwolnieniu lekarskim. I tak:
Z jednym okresem zasiłkowym mamy do czynienia wtedy, kiedy nastąpiło:
- Przerwanie zwolnienia lekarskiego na czas krótszy niż 60 dni, pracownik choruje na tę samą chorobę (kod A na zwolnieniu).
Z dwoma okresami zasiłkowymi mamy do czynienia wtedy, kiedy nastąpiło:
- Przerwanie zwolnienia lekarskiego na czas krótszy niż 60 dni, pracownik choruje na dwie różne choroby (np. najpierw złamał nogę, a potem dostał zapalenia płuc),
- Przerwanie zwolnienia lekarskiego na czas dłuższy niż 60 dni, a pracownik w tym czasie odzyskał zdolność do pracy. To czy będzie to ta sama co poprzednio choroba, czy nowa, nie ma znaczenia.
Dlaczego jest to tak skomplikowane? By uniknąć sytuacji, w której pracownicy wyłudzają zasiłki chorobowe (które będą w większości przypadków wyższe niż zasiłek rehabilitacyjny), a jednocześnie zabezpieczyć te osoby, które faktycznie chorują.
Czy do zwolnienia lekarskiego wlicza się soboty i niedziele?
Jednym z częstych pytań pracowników jest to, czy sobota i niedziela wlicza się do zwolnienia lekarskiego? Aby prawidłowo to zrozumieć, trzeba wziąć pod uwagę to, że zwolnienie lekarskie jest zawsze wystawiane na kolejne dni kalendarzowe i nie ma znaczenia to, czy są one robocze, czy wolne. Każdy z dni liczy się do wynagrodzenia chorobowego. Jednocześnie, nie znaczy to, że osoba chora otrzyma za weekend dodatkowe pieniądze i dzięki temu, że będzie chora w dni wolne od pracy, to na tym „zarobi”.
Dlaczego? Bo wyliczenie wynagrodzenia na zwolnieniu lekarskim obejmuje wynagrodzenie chorobowe (stanowiące z reguły 80% podstawy zasiłkowej), ale jednocześnie, pracodawca za każdy dzień zwolnienia (czyli również soboty i niedziele) potrąca wynagrodzenie (bo pracownik nie pracuje). Innymi słowy, pracodawca choremu pracownikowi płaci wynagrodzenie chorobowe, ale nie płaci mu za czas choroby wynagrodzenia za pracę. I choć potocznie uważa się, że wynagrodzenie za pracę otrzymujemy tylko za te dni, kiedy pracujemy, to według Kodeksu Pracy, wynagrodzenie za pracę jest liczone za cały miesiąc (średnio 30 dni).
W praktyce zatem, patrząc z perspektywy pracownika, bardziej kalkuluje się przerwa w zwolnieniu lekarskim na sobotę i niedzielę. Dlaczego? Bo za te dni pracownikowi naliczy się 100% wynagrodzenia za pracę (mimo iż ma wolne i nie pracuje), a nie 80% wymiaru podstawy jak przy wynagrodzeniu chorobowym.
Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie
— sytuacje szczególne
Jak liczyć zwolnienie lekarskie w nietypowych sytuacjach?
Jeden dzień zwolnienia lekarskiego
Wypłata na zwolnieniu lekarskim jest obliczana za każdy dzień niezdolności do pracy. Również wtedy, jeśli zwolnienie trwa tylko jeden dzień (pracownik mógł mieć np. grypę żołądkową).
Zwolnienie lekarskie od soboty
Pracownik, który przynosi zwolnienie od soboty (dzień wolny od pracy), ma takie samo prawo do zasiłku jak pracownik przynoszący zwolnienie rozpoczynające się od innego dnia kalendarzowego. Dzień rozpoczęcia zwolnienia nie ma znaczenia.
Dwa zwolnienia lekarskie na ten sam okres
Może się zdarzyć, że pracownik otrzyma dwa zwolnienia na ten sam okres, bądź zwolnienia nałożą się na siebie. Jeśli zdarzy się tak, że drugie zwolnienie lekarskie upoważni do wypłaty zasiłku chorobowego w innej wysokości, to wyliczenie wynagrodzenia na zwolnieniu lekarskim odbywa się na bazie drugiego zwolnienia.
W praktyce najczęściej taka sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy pracownica przebywa na zwolnieniu lekarskim i w tym czasie dowiaduje się, że jest w ciąży. Ponieważ zasiłek chorobowy w czasie ciąży jest wyższy, zasadnym jest odbycie wizyty lekarskiej i uzyskanie zwolnienia dającego prawo do 100% wynagrodzenia.
