Inteligencja emocjonalna – definicja
Inteligencja emocjonalna to kompetencje do rozpoznawania stanów emocjonalnych zarówno swoich, jak i innych osób. Obejmuje ona także zdolność używania własnych uczuć i radzenie sobie ze stanami emocjonalnymi innych. Dużo uwagi temu aspektowi ludzkiego funkcjonowania poświęcił amerykański psycholog Daniel Goleman, który w 1995 roku opublikował bestsellerową „Inteligencję emocjonalną”.
Aspekty inteligencji emocjonalnej
Od poziomu inteligencji emocjonalnej zależy to, jak radzimy sobie z własnym zachowaniem, podejmowaniem decyzji i wszystkim, co nas spotyka ze strony innych ludzi. Te osobiste kompetencje są niezbędne, aby prowadzić satysfakcjonujące życie, nie rozpamiętywać przeszłości. Umiejętne odczytywanie tego, co czują spotykane osoby pozwala z kolei budować relacje oparte na szacunku i empatii. Broni przed wpływem manipulacji, buduje pewność siebie i asertywność.
Już w dzieciństwie każdy z nas nabywa wiedzę, jak odczytywać emocje. Uczymy się, co oznacza smutek, co może wywoływać radość, kiedy się boimy… Od pierwszych lat życia powinniśmy także ćwiczyć techniki radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Panowanie nad złością, rozwiązywanie konfliktów bez agresji - to wszystko jest podstawą dobrych relacji międzyludzkich.
Warto nieustannie dbać o doskonalenie tych umiejętności. Aby znaleźć odpowiedź na pytanie, jak rozwijać inteligencję emocjonalną, trzeba skupić się na jej składnikach. Według Golemana podzielą się one na pięć emocjonalnych i społecznych kompetencji:
1. Samoświadomość – wiedza o swoich emocjach, poczucie własnej wartości i poprawna samoocena umiejętności oraz możliwości.
2. Samoregulacja – samokontrola uczuć oraz kierowanie emocjami.
3. Motywacja – wykorzystywanie odczuwanych emocji do osiągnięcia konstruktywnego celu. Wiążą się z nią optymizm i zaangażowanie.
4. Empatia – rozpoznawanie emocji innych osób.
5. Umiejętności społeczne – wzbudzanie oczekiwanych reakcji, nawiązywanie porozumienia, tworzenie więzi społecznych.
Każdy z wymienionych aspektów inteligencji emocjonalnej ogrywa ogromną rolę zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.
Inteligencja emocjonalna w pracy - pożądana czy nie?
Nawet najlepiej wykształcony specjalista z szeroką wiedzą i długoletnim doświadczeniem, jeśli charakteryzuje się niską inteligencją emocjonalną, może nie odnosić zawodowych sukcesów. Choć niektóre zawody nie wiążą się z angażującymi kontaktami społecznymi, nie istnieje profesja, która nie wymaga ich wcale.
Co może oznaczać brak inteligencji emocjonalnej? Nieumiejętność radzenia sobie ze stresem i gniewem, nieodnajdywanie się w zadaniach zespołowych – negowanie opinii i pomysłów współpracowników, wyrażanie krzywdzących sądów bez względu na konsekwencje, mała bądź zerowa motywacja do działania, frustracja i niezadowolenie. To wszystko raczej nie pomaga w zawodowej karierze.
Warto rozwijać osobiste i społeczne kompetencje związane ze sferą emocji w pracy. Im będą one lepsze, tym bardziej satysfakcjonująca może stać się zarówno nasza kariera, jak i życie prywatne.