Zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy mają zagwarantować odpowiednie warunki wszystkim osobom przebywającym w firmie – pracownikom, ale też np. gościom czy klientom.
Normy znajdziemy przede wszystkim w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a także w Kodeksie pracy. Czy firma faktycznie je respektuje, może sprawdzić inspektor bhp. Kto go wysyła? Przyjrzyjmy się instytucjom kontrolującym zarządzenie bezpieczeństwem i higieną pracy.
Instytucje nadzorujące bhp:
Główny Inspektorat Pracy
To instytucja należąca do Państwowej Inspekcji Pracy (pozostałe to inspektoraty okręgowe oraz Ośrodek Szkolenia PIP). Państwowa Inspekcja Pracy ma za zadanie nadzorowanie przestrzegania prawa pracy w przedsiębiorstwach – dotyczy to wielu kwestii, np. przestrzegania umów, relacji między pracodawcą a podwładnymi, a także bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
W przypadku naruszeń każdy zatrudniony może zgłosić się do okręgowego PIP, który wyśle kontrolera do firmy. Jeśli ten stwierdzi naruszenie zasad bhp, wzywa pracodawcę do usunięcia uchybień – natychmiast lub we wskazanym terminie. W skrajnych przypadkach inspektor bhp może nawet wezwać do natychmiastowego zamknięcia zakładu pracy. Z kolei jednym z najważniejszych obowiązków Głównego Inspektoratu Pracy jest doroczne przedstawianie Sejmowi sprawozdań z działalności PIP-u.
Główny Inspektorat Sanitarny
GIS jest jednostką Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Choć sanepid kojarzy się przede wszystkim z kontrolą warunków produkcji żywności, jest to instytucja, która może weryfikować przestrzeganie higieny pracy w firmach. Kontroler z sanepidu może na przykład sprawdzić warunki w zakładowych toaletach, szatniach, jadalni i innych pomieszczeniach.
Wyższy Urząd Górniczy
Ta instytucja nadzorowana przez Ministra Energii ma z kolei za zadanie kontrolowanie warunków panujących w polskich zakładach górniczych. Sprawdzeniu podlega wiele obszarów, w tym warunki pracy górników. Przestrzeganie zasad bhp w kopalniach jest szczególnie istotne, ponieważ praca w takich miejscach ma znamiona wyjątkowo niebezpiecznej i stwarzającej możliwość wypadków, uszczerbku na zdrowiu czy nawet utraty życia.
Państwowa Agencja Atomistyki
To główny urząd powołany do nadzorowania działalności związanej z energią jądrową w Polsce. Ma za zadanie między innymi weryfikować, czy w placówkach, w których produkowany lub wykorzystywany jest ten rodzaj energii, przestrzegane są zasady bezpieczeństwa ujęte w Prawie atomowym i przepisach bhp dotyczących pracy w warunkach szkodliwych i niebezpiecznych.
Urząd Dozoru Technicznego
Może kontrolować zakłady przemysłowe, w których wykorzystywane są maszyny. UDT dba bowiem o przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa urządzeń i instalacji technicznych, w tym również zasad dotyczących pracy z ich wykorzystaniem. Znaczenie mają tutaj m.in. rozdział 3. Rozporządzenia o bhp: „Obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych”. Kontroler może zwrócić też uwagę na organizację stanowisk pracy, przestrzeganie monotonii i minimalizowanie czynników uciążliwych i inne kwestie.
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy to, jak można przeczytać na stronie CIOP, „podstawowa placówka naukowo-badawcza w Polsce zajmująca się kompleksowo problematyką kształtowania warunków pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami człowieka”. Instytucja ta bada warunki pracy oraz opracowuje procedury i rozwiązania mające na celu poprawienie bezpieczeństwa, higieny i ergonomii pracy w krajowych firmach. W strukturze CIOP znajdują się zatem zakłady:
• Zagrożeń Wibroakustycznych,
• Techniki Bezpieczeństwa,
• Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych,
• Ochron Osobistych,
• Bioelektromagnetyzmu,
• Ergonomii,
• Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy.
Instytut Medycyny Pracy w Łodzi
Jest to wielokrotnie nagradzana i wyróżniana jednostka badawcza, w której prowadzone są badania dotyczące między innymi szeroko pojętej medycyny pracy, a jednym z głównych celów działalności jest poprawa warunków życia i pracy. Przy instytucie działa również Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, które w 2009 r. otrzymało Nagrodę Światowej Organizacji Zdrowia.
