5 sił Portera jest metodą stworzoną przez ekonomistę Michaela E. Portera i ma pomagać w dokonywaniu właściwych decyzji biznesowych przedsiębiorcom chcącym podjąć bądź poszerzyć swoją działalność. Jak stosować tę metodę w praktyce i zwiększyć szanse firmy na sukces?
5 sił Portera: definicja
5 sił Portera stosuje się w przypadku chęci wejścia na nowy rynek lub do nieznanej dotąd branży. Zdaniem twórcy koncepcji przedsiębiorca powinien dokonać wstępnej ewaluacji sektora, z którym chce się związać. W ocenie atrakcyjności tegoż pomaga 5 wskaźników – czyli tzw. 5 sił. Są to:
- rywalizacja w sektorze,
- ryzyko pojawienia się nowych konkurentów,
- ryzyko pojawienia się substytutów produktów,
- siła przetargowa nabywców,
- siła przetargowa dostawców.
Koncepcja 5 sił Portera: od czego zacząć analizę?
Zgodnie z tą koncepcją rozpoznanie branży należy zacząć od analizy wielkości konkurencji na rynku. Czy w danym sektorze mamy do czynienia z monopolistą, jak wygląda rywalizacja między przedsiębiorstwami, czy jest miejsce na kolejną firmą działającą w sektorze? Warto zwrócić też uwagę na to, czy między rywalami dochodziło w przeszłości do działań mających znamiona nieuczciwej konkurencji.
W przypadku branży zyskującej na popularności, modnej czy takiej, wobec której dokonano np. korzystnych zmian prawnych, ułatwiających prowadzenie działalności – ryzyko pojawienia się nowych konkurentów oczywiście rośnie. Dlatego w ocenie atrakcyjności sektora należy patrzeć nie tylko na obecną sytuację, ale wybiegać w przyszłość. Warto zwrócić uwagę na koszty wejścia do branży, ale także na te związane z utrzymaniem się w niej.
W kolejnym kroku należy zastanowić się nad tym, czy produkty, w jakie chcemy zainwestować, łatwo będzie można zastąpić tańszymi zamiennikami. Czy już teraz na rynku znajdują się podróbki? Niezbędny będzie research dotyczący rozwijających się technologii, dobrze też zwrócić uwagę na działania firm z krajów rozwijających się, w tym azjatyckich, w których koszty produkcji są niskie.
Wreszcie – przedsiębiorca bierze pod uwagę siłę przetargową dostawców, a także nabywców. Ocena tych dwóch sił przetargowych pozwoli zorientować się w stopniu samodzielności i uzależnienia od zewnętrznych podmiotów – firm transportowych, sklepów, hurtowni.
5 sił Portera: zalety
Metoda pozwala na dokonanie wstępnej oceny atrakcyjności danego sektora. Kładzie nacisk na to, by nie postrzegać firmy jako autonomicznej jednostki, ale zauważyć jej współzależność od wielu czynników rynkowych i specyfiki branży. Zwraca uwagę na podstawowe obszary zagadnień, które mają znaczenie w czasie podejmowania działalności w nieznanym sektorze.
Ewaluacja atrakcyjności branży, oszacowanie, czy jest perspektywiczna, czy też znajduje się już w fazie schyłkowej, przygotuje do ewentualnego opracowania szczegółów planowanej inwestycji. Bez wątpienia w budowaniu strategii warto korzystać z pomocy profesjonalnych doradców i analityków biznesowych.
