Ukryliście dyplomy i świadectwa szkolne w najgłębszej szufladzie, tuż obok zabawek z dzieciństwa, pamiątek znad morza i nieudanych prezentów? To duży błąd. Lata nauki są bowiem brane pod uwagę przy ustalaniu stażu pracy.
Szkoła a lata pracy
Mogłoby się wydawać, że nie ma żadnych powodów do wliczania szkoły do stażu pracy – w końcu za naukę nie otrzymujemy wynagrodzenia, a jedynym obowiązkiem w jej ramach jest poszerzanie własnej wiedzy i nabywanie nowych umiejętności. Tymczasem ustawodawca zdecydował, że lata poświęcone na kształcenie dodaje się do doświadczenia zawodowego.
Jest to o tyle istotne, że staż pracy przekłada się na długość przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z Kodeksem pracy osoby, które były zatrudnione krócej niż 10 lat, mają do wykorzystania 20 dni urlopu w roku. Z kolei ci, którzy przepracowali ponad 10 lat, dysponują 26 dniami wolnymi. Do podstawowego stażu pracy dodaje się lata nauki na różnych szczeblach edukacji.
W jaki sposób go dodać? Przede wszystkim brana pod uwagę jest jedynie uczelnia najwyższego stopnia. Stażu pracy nie zwiększa też ukończenie dwóch lub więcej szkół na tym samym poziomie (np. dwóch kierunków studiów).
W większości przypadków pomija się też okres nauki. To, ile lat do stażu pracy dodaje nam zawodówka, a ile lat liceum, określają przepisy prawa pracy. Ponadto, nie ma znaczenia, czy w trakcie nauki nastąpiły jakieś przerwy, ani ile czasu upłynęło od jej zakończenia. Liczy się wyłącznie fakt ukończenia szkoły, potwierdzony świadectwem, dyplomem, a w szczególnych przypadkach duplikatem tych dokumentów.
Wiele osób nie ma też pewności, czy liceum wlicza się do lat pracy w sytuacji, gdy jednocześnie z pobieraniem nauki były już zatrudnione. W takim przypadku doświadczenie zawodowe powiększa się o okres nauki bądź czas pracy, w zależności od tego, co będzie korzystniejsze dla pracownika. Co więcej, lata pracy za szkołę są dodawane niezależnie od tego, czy kształciliśmy się w systemie dziennym, zaocznym lub wieczorowym.
Ile lat pracy za technikum, a ile za studia?
Liczba lat, którą możemy dodać, różni się z uwagi na rodzaj ukończonej szkoły. Oznacza to, że wymiar urlopu po technikum będzie inny niż ten, jaki uzyskamy po skończeniu studiów wyższych. Kodeks pracy (art. 155) precyzyjnie określa, jak długi staż możemy doliczyć w przypadku poszczególnych szkół:
• zasadnicza lub inna równorzędna szkoła zawodowa – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
• średnia szkoła zawodowa – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średnia szkoła zawodowa dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
• średnia szkoła ogólnokształcąca – 4 lata,
• szkoła policealna – 6 lat,
• szkoła wyższa – 8 lat.
Należy też pamiętać, że różne okresy nauki się nie sumują. Jeśli skończyliśmy najpierw liceum ogólnokształcące, a potem studia wyższe, nie oznacza to, że przedłużamy staż pracy o 12 lat, ale tylko o 8. Do stażu pracy nie liczą się studia podyplomowe.
Średnia szkoła zawodowa a lata pracy
Z Kodeksu pracy wynika, że staż pracy szkoły zawodowej różni się w zależności od jej rodzaju. Ukończenie zasadniczej szkoły zawodowej upoważnia nas do doliczenia maksymalnie 3 lat, natomiast świadectwo uzyskane w liceach zawodowych – aż 5 lat.
Nieistotne jest to, że w wyniku kolejnych reform oświaty niektóre rodzaje szkół mogły przestać istnieć bądź zostać zastąpione innymi – na przykład licea zawodowe zniesiono w 1999 r., a zasadnicze szkoły zawodowe w 2017 r. zamieniono na dwustopniowe szkoły branżowe. Liczy się wyłącznie fakt ukończenia szkoły, potwierdzony dokumentem.
Jak widzimy, wliczenie szkoły do stażu pracy może znacząco poprawić naszą sytuację urlopową. Pamiętajmy o tym podczas podpisywania umowy o pracę.