67% księgowych i właścicieli firm uważa, że nowe technologie będą odgrywać coraz większą rolę w automatyzacji i podnoszeniu efektywności procesów księgowych. Czy tradycyjny księgowy może stać się niepotrzebny? Czego się spodziewać i jak budować karierę, by być księgowym gotowym na technologiczne zmiany w księgowości?
Robotyzacja i automatyzacja w księgowości
Na zmianę sposobu realizacji zadań w firmach księgowych i działach finansowych wpływ będą miały w kolejnych latach następujące technologie:
• RPA (Robotic Proces Automation) – jest to technologia, która automatyzuje powtarzalne procesy biznesowe za pomocą robotów (programów), które symulują pracę człowieka.
Przykładem może tu być automatyczne księgowanie (wprowadzanie danych i ich przepisywanie z faktur) czy importowanie danych z systemu bankowego do systemu księgowego.
• AI (Artificial Intelligence) – technologia, która odwzorowuje i symuluje ludzkie zachowania, pozwalając na podejmowanie przez algorytm decyzji, na podstawie danych i wyciąganie wniosków.
Sztuczna inteligencja w księgowości może zostać wykorzystana np. w procesach księgowania (np. sugerowanie kategorii danych kosztów)
• ML (Machine Learning), czyli uczenie maszynowe – pozwala programom na samouczenie się na podstawie zbieranych doświadczeń.
Machine learning w księgowości może zostać wykorzystane na przykład do tego, by za pomocą dostarczenia do systemu informacji na temat opóźnienia w płatnościach od klientów system automatyzował windykacje i uczył się jakie metody działają najlepiej na dany typ klienta.
• NLP (Natural language processing) – technologia łącząca sztuczną inteligencję z językoznawstwem, która pozwala na analizę i rozumie naturalnego języka przez komputer.
W finansach może być wykorzystywana na przykład do tego, by zautomatyzować procesy windykacji oparte o komunikację głosową czy czat.
Automatyzacja procesów a zakres czynności księgowego
Czy księgowe stracą pracę przez roboty i sztuczną inteligencję? Według serwisu willrobotstakemyjob.com szanse na to, że księgowi zostaną wyparci przez automatyzację, wynosi aż 94%.
Taki wynik może przerażać, ale trzeba pamiętać, że aktualny zakres zadań typowego księgowego obejmuje takie elementy pracy jak ręczne księgowanie przelewów czy faktur, a te zadania są niezwykle czasochłonne, a jednocześnie łatwe do automatyzacji.
Marta Łyczewska, Dyrektor Operacyjny z firmy Crowe Polska, świadczącej usługi outsourcingu księgowości, audytu, doradztwa podatkowego i konsultingu uważa, że choć automatyzacja w księgowości postępuje, to nie w każdym aspekcie jej wprowadzenie będzie aż tak proste:
- W obecnych realiach legislacyjnych nie jest możliwa pełna automatyzacja procesów księgowych, nadal jest konieczna ingerencja ludzka w celu właściwej kwalifikacji podatkowej. Myślę, że właśnie aspekt podatkowy będzie najtrudniej zautomatyzować, chyba że przepisy podatkowe zostaną na tyle zmienione, że nie będzie na tym polu wątpliwości czy też różnych interpretacji, jak to ma miejsce obecnie – wyjaśnia.
Na automatyzację w księgowości warto popatrzeć jak na pozytywny proces, dzięki któremu praca księgowej jest mniej żmudna i pracochłonna, a przez to ciekawsza i dająca więcej satysfakcji.
Jednym z głównych celów wprowadzania robotyzacji w Crowe jest umożliwienie pracownikom rozwoju, dzięki koncentracji na wykonywaniu zadań merytorycznych i jednoczesnym ograniczeniu tych najbardziej monotonnych i mogących rodzić frustrację – wyjaśnia Marta Łyczewska.
W Crowe bardzo mocno stawiamy na automatyzację. Wdrożyliśmy oprogramowanie RPA, które pozwoliło nam usprawnić poszczególne procesy i jednocześnie ułatwić pracę naszemu zespołowi. Zaczynaliśmy od automatyzacji najprostszych i najbardziej standardowych czynności, teraz stopniowo wdrażamy RPA w bardziej skomplikowanych procesach księgowych.
Jak widać po ilości ofert pracy w Crowe dostępnych w serwisie Praca.pl, mimo automatyzacji firma wciąż rekrutuje na stanowiska księgowe, oferując możliwości rozwoju kariery w tym obszarze dla kandydatów z różnym poziomem doświadczenia.
Zmiany w księgowości - nowe umiejętności
Automatyzacja branży księgowej niejako wymusi na jej pracownikach rozwój kompetencyjny. Zmieniając sposób pracy, wpłynie na to, jakie umiejętności i cechy będą najbardziej pożądane u księgowego.
Jakie kompetencje księgowego będą najbardziej poszukiwane za kilka lat?
Według raportu ACCA „Future ready: accountancy careers in the 2020s” przyszłość pracy księgowego koncentrować może się na kilku obszarach zawodowych, związanych z:
• Transformacją biznesu,
• Zapewnianiem zgodności i bezpieczeństwa,
• Zarzadzaniem i wykorzystywaniem danych księgowych do rozwoju biznesu,
• Rozwojem technologii wykorzystywanych w księgowości,
• Wsparciem w zapewnianiu zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa (dążenie do zysku i dążenie do celu).
Z badań przeprowadzonych przez ACCA wynika, że 79% osób związanych z branżą uważa, że przyszła ścieżka kariery księgowego będzie bardziej zróżnicowana niż obecnie. Potrzebne będą konkretne, węższe specjalizacje.
Aby to było możliwe, księgowy powinien rozwijać takie kompetencje jak:
• Umiejętności cyfrowe i techniczne,
• Kreatywność,
• Perspektywiczne myślenie i przewidywanie,
• Inteligencja emocjonalna.
Monika Bajkowska, Recruitment and Development Specialist z Crowe Polska, podkreśla, że bardzo ważne jest to, by księgowi mieli podejście procesowe, gdyż to pomaga właściwie zarządzać swoją pracą.
- Niezwykle ważną kompetencją jest umiejętność analitycznego myślenia i wyciągania wniosków. Ta kompetencja jest bardzo przydatna ze względu na to, że pozwala na wykorzystywanie danych księgowych do analiz i planowania, co z kolei powoduje, że księgowa przestaje być jedynie księgową i staje się również doradcą – wyjaśnia Bajkowska z Crowe.
Na pewno przyszłość przyniesie księgowym dwie główne możliwości rozwoju kariery:
• Wąską specjalizację w konkretnym obszarze, która z jednej strony może ograniczyć pole rozwoju kariery do np. tylko jednej branży, ale z drugiej sprawi, że poszukiwany specjalista będzie, dzięki specjalizacji, cenionym nabytkiem,
• Szerokie portfolio doświadczeń z różnych obszarów księgowości i finansów, co pozwoli efektywnie łączyć wiedzę księgową i rozwiązania technologiczne dla różnych typów biznesu. Takie osoby będą doskonale odnajdywać się w szybko zmieniającym się świecie biznesu i technologii.
Czy warto bać się automatyzacji w księgowości? Specjaliści związani z rynkiem pracy obszaru finansów i księgowości uważają, że nie, choć trzeba być gotowym na zmiany. Monika Bajkowska podkreśla, że nie trzeba obawiać się szybkiego końca zawodu księgowego.
- Warto jednak rozwijać wskazane powyżej kompetencje jak również zastanowić się nad rozwojem wiedzy z zakresu matematyki oraz programowania – dodaje specjalista.
