Byle nie parzyć kawy – 8 zasad wyboru dobrych praktyk studenckich

Absolwent bez doświadczenia zawodowego ma utrudniony start w karierę – dlatego okres studiów warto dobrze wykorzystać. Jak jednak wybrać praktyki, by nie okazało się, że przez trzy miesiące nauczyliśmy się jedynie parzyć świetną kawę , przybijać pieczątki na zwrotkach i tworzyć bazy w Excelu?

Proces wyboru praktyk przypomina wybór miejsca pracy - jeśli student zdecyduje się na „byle co”, to i jego doświadczenie zawodowe będzie „byle jakie” i co najwyżej pozwoli mu po studiach zdobyć „byle jaką” pracę. Tymczasem nie chodzi o to, by mieć „jakiś” papier, lecz by zdobyć takie doświadczenie, które pozwoli jak najkrócej być tylko praktykantem i jak najszybciej zostać cenionym i dobrze wynagradzanym pracownikiem.

Praktyka praktyce nierówna

Nie wszystkie praktyki dają oczekiwane doświadczenie zawodowe.  Michał Filipkiewicz, ekspert Praca.pl wyjaśnia „Na rynku praktyk dla studentów panuje ogromne zróżnicowanie. Student może zarówno znaleźć się w miejscu, w którym czeka go ciężka, ale dająca doświadczenie i rozwój praca, jak i w miejscu, w którym niczego się nie nauczy, gdyż parzył będzie przysłowiową kawę lub będzie stanowił bezpłatną siłę roboczą. Dlatego tak ważne jest to, żeby wybrać praktyki świadomie”.

Jak wybrać dobre praktyki?

Pierwszym krokiem studenta powinna być analiza tego, czego pragnie nauczyć się na praktykach i jakie doświadczenie zdobyć.  Czy chodzi mu o to, by sprawdzić, czy praca w danym zawodzie będzie mu się podobać czy może pragnie zacząć zarobkować? A może chce nauczyć się wykorzystywać zdobywaną na studiach wiedzę w praktyce? Aneta Szczygieł z Praca.pl podkreśla, że praktyki to również szansa na rozpoczęcie budowania kariery niejako obok studiów- „Nadal rokrocznie edukację kończy wielu absolwentów, którzy wybrali studia, po których nie ma zapotrzebowania na pracę w wyuczonym zawodzie. Praktyki mogą być zatem szansą na to, by znaleźć nową ścieżkę kariery, sprawdzić czy np. absolwent archeologii będzie dobrze czuł się w pracy bankowca, a socjolog poradzi sobie jako PRowiec”.

Na co zatem zwrócić uwagę?

1. Doświadczenie w organizowaniu praktyk – firmy które prowadzą programy praktyk od dawna zarówno wiedzą czego mogą od praktykantów oczekiwać, jak i zdążyły już dowiedzieć się od studentów, czego oni oczekują od praktyk. Poza tym na temat praktyk w takich firmach znaleźć można opinie w Internecie pochodzącą od byłych praktykantów.
2. Pozycja firmy w branży – bardziej znane firmy w CV wyglądają lepiej i są też dla potencjalnego pracodawcy  bardziej znaczące. Jeśli dana firma jest ceniona w swojej branży to cenieni są również jej pracownicy. Pracodawca widząc taką firmę w CV kandydata, nawet jeśli były to jedynie praktyki wie, że doświadczenie zdobywane było u najlepszych.
3. Zakres zadań – zarówno w ogłoszeniu rekrutacyjnym, ulotce z targów pracy czy na firmowej stronie internetowej pracodawcy umieszczają opisy praktyk. Dogłębne zapoznanie się z nimi daje podstawy do tego, by zorientować się, jakie doświadczenie i kompetencje praktykant rozwinie. Aneta Szczygieł podkreśla „kandydat na praktyki nie powinien bać się zadawania pytań pracodawcy. Ma prawo wiedzieć jakie zadania będzie wykonywał, a na jakie nie może liczyć. Warto pytać o to jak wygląda typowy dzień praktyk oraz jakie zadania zwyczajowo są im przydzielane”.
4. Zwierzchnictwo nad praktykantami – Praktykant pozostawiony sam sobie wiele się nie nauczy. Podczas spotkania z pracodawcą warto zatem dopytać o to, kto kieruje pracą praktykanta i przydziela mu zadania. Czy istnieje opiekun praktyk i iloma praktykantami jednocześnie się zajmuje.
5. Forma rekrutacji – Na najlepsze praktyki równie ciężko się dostać jak do pracy. Wiele firm ma więc wieloetapowe procesy rekrutacji. „Jeśli firma ma sporo kandydatów na praktyki i zwraca uwagę na jakość kandydatów,  to bardzo dobrze świadczy to o praktykach. Oznacza to, że praktyki cieszą się powodzeniem, bo są wartościowe” - wyjaśnia Marek Karczewski z portalu Praca.pl. „Lepiej unikać pracodawców, którzy przyjmują na praktyki bez weryfikacji motywacji oraz umiejętności kandydata – może to oznaczać, że oczekiwania wobec praktykanta są niskie, bo praca, którą będzie wykonywał będzie pozbawiona wyzwań i nie wymagająca – a co za tym idzie, nie da oczekiwanego doświadczenia.” - dodaje ekspert Praca.pl
6. Opis praktyk na stronie www firmy – koniecznie odwiedzić trzeba stronę firmy oferującej praktyki. Oczywiście to, że posiada ona piękny opis programu praktyk nie znaczy wcale, że praktyki rzeczywiście będą dobre, ale z reguły poświęcenie czasu na dopracowanie opisu praktyk na stronie firmowej oznacza, że na ich realizacje firma również poświęca czas i energię swoich pracowników.
7. Stosunek do kandydata na spotkaniu  - tak jak w przypadku pracy tak i w przypadku praktyk, podczas spotkania rekrutacyjnego można wiele dowiedzieć się o firmie i jej kulturze organizacji. Możemy dowiedzieć się, czy osoba rekrutująca szanuje kandydata na praktyki, wyjaśnia wątpliwości i odpowiada na pytania, czy zbywa praktykanta, a rekrutacja prowadzona jest w pośpiechu i bez przygotowania.
8. Proponowane wynagrodzenie  - czy skreślać pracodawcę, który nie oferuje wynagrodzenia za praktykę? Choć dla wielu studentów takie praktyki są mniej atrakcyjne nie zawsze warto odrzucać bezpłatne oferty. Aneta Szczygieł uważa, że „bezpłatne praktyki wcale nie oznaczają tego, że student pracuje za darmo. Jego wynagrodzeniem jest doświadczenie, które zdobywa i szkolenia wewnętrzne, w których uczestniczy. Można to porównać do szkoleń realizowanych przez firmy szkoleniowe – szkolenia, które rozwijają kompetencje są często bardzo kosztowne. Na praktykach „koszt” takiego szkolenia stanowi praca praktykanta”.

Gdzie szukać praktyk?

Poza serwisami rekrutacyjnymi, takimi jak Praca.pl, są też inne możliwości:

Pomoc Biur Karier

Biura karier działają praktycznie na każdej uczelni. Wiele z nich blisko współpracuje z lokalnymi firmami również w zakresie ofert praktyk i staży dla studentów i absolwentów. Warto odwiedzić uczelniane  biuro karier i dopytać o konkretnego pracodawcę – biura karier często bowiem zbierają opinię o praktykach od osób, które były w danej firmie i bazując na współpracy z daną firmą mogą polecić odpowiednie dla kandydata praktyki. Poza samymi ofertami biura karier mają do zaoferowania również szeroki zakres wsparcia zawodowego dla studenta. Olga Frey, psycholog, trener i specjalista ds. rozwoju zawodowego z Biura Karier Uniwersytetu Jagiellońskiego wyjaśnia - „Dobrze jest, jeżeli student poszukujący praktyk zawodowych swoje pierwsze kroki  skieruje właśnie do biura karier. Pozwoli mu to na wspólne z doradcą zawodowym określenie swoich mocnych stron i preferencji zawodowych. Następnie młody człowiek będzie miał możliwość zastanowienia się, co chce osiągnąć dzięki praktykom (doświadczenie zawodowe, środki finansowe, poznanie obowiązków na danym stanowisku, etc.). Po przeanalizowaniu swoich potrzeb nadchodzi czas na utworzenie listy firm, które mogą umożliwić realizację wyznaczonego celu. Po tym etapie pozostaje tylko kontakt z pracodawcą. Będąc świadomym swoich zalet, łatwiej zachęcimy go do przyjęcia nas na praktyki.”

Targi Pracy

Marzec i kwiecień to okres studenckich Targów Pracy. Prawie na każdej uczelni odbywają się spotkania z pracodawcami. Podczas Targów, studenci mogą poznać nie tylko warunki i oferty pracy firm ze swojego regionu, ale również zapoznać się z proponowanymi praktykami i stażami. Podczas takich spotkań można dopytać przedstawicieli pracodawcy o warunki praktyk, możliwe terminy ich odbycia, przebieg procesu rekrutacji, kompetencje jakie zdobywa kandydat. Im więcej pytań, tym więcej odpowiedzi i większa jasność dotycząca tego, czy warto poświęcić swój czas dla tej właśnie firmy.

Własna aktywność

Warto też pytać kolegów z roku – być może mieli okazję odbyć takie praktyki, które z czystym sumieniem mogą polecić. Niektóre firmy nie prowadzą regularnych programów praktyk, ale jeśli studentowi bardzo zależy na zdobyciu doświadczenia w określonej dziedzinie, warto wysłać do firmy zapytanie o możliwość odbycia praktyk. Miejsce dla praktykanta może powstać, jeśli okaże on determinację i duże zaangażowanie w to, by się do firmy dostać.

To co przy wyborze praktyk wydaje się jednak najważniejsze to samo podejście kandydata do tematu zdobycia doświadczenia. „Jeśli wybrane przez studenta praktyki okazały się niezbyt rozwojowe, warto rozważyć rezygnację i znalezienie nowej firmy na praktyki” - doradza Michał Filipkiewicz. „Szkoda tracić czasu, gdy wokół tyle możliwości” - dodaje ekspert Praca.pl.